درنگی
در
از
شین میم شین
هنر از دیدگاه مارکسیستی
مهرداد پرولتاریا
۲
هنر به‌عنوان ابزار ایدئولوژی
مارکسیست‌ها معتقدند که هنر، ایدئولوژی را بازتولید می‌کند.
یعنی ارزش‌ها، باورها و
نگرش‌های طبقه حاکم را به‌طور ناخودآگاه به مخاطب منتقل می‌کند و باعث
می‌شود که وضع موجود،
طبیعی و یا عادی به نظر برسد.
هنر
فرمی از شعور بشری است.
هنر به احتمال قوی اولین فرم شعور بشری است که قبل از کسب توان تفکر و تکلم تشکیل یافته است.
شعور
اما
انعکاس وجود است.
این بدان معنی است که وجود و وجود جامعتی و اوبژکت شناخت
مقدم بر شعور و شناخت است.
یعنی
شعور
در تحلیل نهایی
تابع وجود است.
یعنی
نقش تعیین کننده
در
دیالک تیک ماه و روح
در
دیالک تیک وجود و شعور
(ماتریالیسم دیالک تیکی)
در
دیالک تیک وجود جامعتی و شعور جامعتی
(ماتریالیسم تاریخی)
و
در
دیالک تیک اوبژکت شناخت (موضوع شناخت) و سوبژکت شناخت (شناسنده)
از آن وجود (ماده، وجود، وجود جامعتی، اوبژکت شناخت) است.
یعنی
منشاء هنر به عنوان فرمی از شعور، وجود است.
یعنی
در آثار هنری،
وجود در فرمهای طبیعتی و جامعتی و فکرتی خود عکس می اندازد.
منعکس می شود.
مارکسیست‌ها
معتقدند که هنر، ایدئولوژی را بازتولید می‌کند.
وجود جامعتی
خصلت و ساختار طبقاتی دارد.
ایده ئولوژی هم به همین سان.
هنر
نه چیزی مجرد ویا انتزاعی و ماورای طبقاتی و ماورای جامعتی
بلکه چیزی مشخص و طبقاتی است.
انعکاس طبیعت و جامعه و تفکر در آثار هنری اقشار و طبقات اجتماعی متفاوت و متضاد،
یکسان نیست
تا ادعا کنیم که هنر بازتولید کننده ایده ئولوژی طبقه حاکمه است و بس.
در آثار هنری
چیزها و پدیده های طبیعتی و جامعتی و فکرتی
در تابعیت و تبعیت از تعلقات طبقاتی هنرمند مربوطه
به انحای مختلف، متفاوت و متضاد منعکس می شوند.
نکته و هسته صحیح در این حرف حریف
این است که شعور حاکم (و از آنجمله هنر رایج و مد روز) در هر جامعه،
شعور طبقه حاکمه (آثار هنری هنرمندان وابسته به طبقه حاکمه) است.
البته
نباید فراموش کرد
که آثار هنری، نه آگاهانه، بلکه خودپویانه تشکیل می یابند.
مثال:
در اثر هنری معینی
بی اعتنا به میل و اختیار و اراده هنرمند،
طبیعت و جامعه و تفکر
خودسرانه و خودکامانه
منعکس می شوند.
اهمیت و ضرورت و صرفنظرناپذیری آثار هنری هم به همین دلیل است.
آثار هنری
آیینه هستی اند.
البته نه آیینه علمی و عقلی هستی، بلکه ایینه هنری هستی اند
که بهتر از هیچ اند.
ادامه دارد.
هیچ نظری موجود نیست:
ارسال یک نظر