خود آموز خود اندیشی (۱۱۹۸)

 

شین میم شین

بوستان

باب سوم

در عشق و مستی و شور

حکایت دهم

(دکتر حسین رزمجو، «بوستان سعدی»، ص  ۸۹)

ما به سوی آنچه دانش زمانه مان نموده، می رویم

 

 

خلاف طریقت بود کاولیا

تمنا کنند از خدا، جز خدا

معنی تحت اللفظی:

اگر اولیاء (ولی ها) از خدا چیزی جز خود خدا بخواهند،

از طریقت خبر ندارند.

سعدی این رابطه وارونه را برای توجیه تئوریکی ـ تئولوژیکی نظام اجتماعی ـ اقتصادی فئودالی ـ بنده داری لازم دارد.

همانطور که ملائکه و اجنه

 سرسپرده گوش به فرمان و مطیع خداوند تعالی اند،

به همانسان نیز باید توده رعیت، بنده، نوکر، کلفت و زحمتکشان شهری

 سرسپرده گوش به فرمان و مطیع خداوندان زمین (سلاطین، خداوندان نعمت، پروردگاران بنده، مالکین اراضی و مستغلات)

 باشند.

این بی دردسرترین راه توجیه نا معقولترین نظام جامعتی است.

مقایسه مناسبات آسمانی ـ انتزاعی با مناسبات زمینی ـ مشخص و کشف تشابه آندو

 بهترین طریق اثبات حقانیت و مشروعیت مناسبات زمینی ـ مشخص است.

همانطور که اولیا از خدا، جز خدا نمی خواهند،

به همانسان نیز مردم باید همه ایاز واره شوند

و

 از خداوندان نعمت،

جز صحت و سلامت و سعادت آنها

چیزی نخواهند.

لب به طلب و مطالبه چیزی گشودن، همان

 و خوردن انگ حریصی و خودپرستی و آلودگی بر پیشانی طرف، همان.

 

ادامه دارد.