خود آموز خود اندیشی (۱۲۱۲ )

 

شین میم شین

بوستان

باب سوم

در عشق و مستی و شور

حکایت دهم

(دکتر حسین رزمجو، «بوستان سعدی»، ص  ۸۹)

ما به سوی آنچه دانش زمانه مان نموده، می رویم

 

حافظ

آن کس است اهل بشارت، که اشارت داند

نکته ها هست بسی، محرم اسرار کجا ست؟

معنی تحت اللفظی:

پیش شرط نیل به مقام بشارت، وقوف به فوت و فن اشارت است

و

پیش شرط وقوف به نکته های سربسته، محرمیت اسرار (محرم اسرار بودن) است.

 

در این بیت غزل خواجه

هم

تئوری شناخت ارتجاعی و بند تنبانی خواجه تبیین می یابد:

 

پیش شرط ارتقا به مقام بشیر روز جزا شدن، یعنی نور دیده خدا شدن،

 فهم منظور و تفهیم نظر 

به مدد تسلط بر زبان اشارتی است.

در زبان اشارتی

جای علائم زبانی را اشارات ارگانیک (چشم و ابرو و غیره) می گیرد.

 

حافظ

در این بیت غزل

دوئالیسم بشارت و اشارت

را

به بهانه ای فرمالیستی (همقافیه بودن آندو واژه)

 توسعه می دهد.

فرمالیسم

یکی از مهمترین شروط عوامفریبی و خر پروری است.

 

در تئوری شناخت ارتجاعی خواجه

همه چیز هستی رازگونه و اسرار آمیز است

و

خدا

تنها مرجع و اوتوریته همه چیزدانی است.

یعنی

عالم الاسرار است.

یعنی

صاحب علم غیب است.

دانش

نه چیزی کسب کردنی، بلکه دریافت کردنی است.

شرط اصلی دسترسی به دانش، رسیدن به مقام محرم اسرار است.

خدا

در قاموس حافظ

شبیه خوانین و سلاطین پشت پرده نشین است.

 

ادامه دارد.