مشاهده (3 )

  

پروفسور دکتر گونتر کروبر

برگردان شین میم شین

V

مشاهده بی واسطه

       · در مشاهده بیواسطه می توان بطور بیواسطه بکمک اعضای حسی، یعنی بدون کمک گرفتن از سیستم های مادی دیگر، مثلا وسایل کمکی فنی از قبیل تلسکوپ و غیره به ادراک خواص و مشخصات اوبژکت مورد مشاهده نایل آمد.

VI

مشاهده با واسطه

       · مشاهده با واسطه اما بکمک ابزار و آلاتی که میان مشاهده گر و ابژکت مورد مشاهده قرار داده می شوند و نقش تقویت کننده اعضای حسی طبیعی انسانی را ایفا می کنند، صورت می گیرد.

الف

       · هرکدام از ابزار و آلات مورد استفاده، سیستمی از تأملات نظری (تئوریکی) را پیش شرط خود دارد.

ب

       · از این رو مشاهده با واسطه بمراتب بیشتراز مشاهده بیواسطه وحدتی از دو گشتاور حسی و عقلی شناخت است.

       ·مراجعه کنید به دیالک تیک حسی و عقلی در تارنمای دایرة المعارف روشنگری

VII

مشاهده مستقیم و مشاهده غیر مستقیم

       · علاوه بر مشاهده بیواسطه و مشاهده با واسطه باید میان مشاهده مستقیم و غیرمستقیم نیز تفاوت قائل شد.

1

مشاهده مستقیم 

       · در مشاهده مستقیم ادراک خواص و مشخصات مورد نظر ابژکت مورد مشاهده می تواند مستقیما جامه عمل پوشد.

الف

       · مشاهده مستقیم می تواند با واسطه ابزار و آلات صورت گیرد.

ب

       · مشاهده مستقیم می تواند بی نیاز از وساطت (واسطه گری)  ابزار و آلات صورت گیرد.

2

مشاهده غیرمستقیم

       · مشاهده غیرمستقیم اما برعکس، با استفاده از سیستم های مادی دیگر، ابزار و آلات و غیره انجام می یابد.

الف

       · مشاهده غیرمستقیم وقتی مورد استفاده قرار می گیرد که خواص و مشخصات ابژکت مورد مشاهده، برای اعضای حسی نه مستقیما و بطور با واسطه دسترس پذیر باشند و نه بطور بیواسطه.

ب

       · مشاهده غیر مستقیم بر بنیان شناخت پیوندهای قانونمند میان خواص و مشخصات ابژکت مورد مشاهده و تغییرات سیستم مادی، ابزار و آلات و غیره مورد استفاده، استوار می گردد که برای مشاهده مستقیم دسترس پذیر است.

ت

       · از چند و چون سیستم قابل مشاهده مستقیم می توان به چند و چون خواص و مشخصات ابژکت مورد مشاهده پی برد.

پ

 مثال

       · مثلا با مشاهده خطوط معینی در طیف نور آفتاب می توان به وجود عناصر شیمیائی معینی (مثلا آهن، لیتیوم، کوبالت، نیکل و غیره)  در خورشید پی برد.

ث

       · با توسعه علوم و با نفوذ شناخت در عرصه های کیهانی و ذره ای که خارج از دسترس مستقیم اعضای حسی قرار دارند، اهمیت مشاهده غیر مستقیم افزایش یافته است.

ج

       · روند مشاهده مستقیم، با واسطه دستگاه ها و همچنین روند مشاهده غیر مستقیم با تغییر چند باره کد گذاری اطلاعات حاصله بوسیله حواس و یا بوسیله دستگاه های مشاهده در رابطه است.

ح

       · در مشاهده غیرمستقیم، حلاجی اطلاعاتی که بکمک دستگاه های مشاهده کسب شده اند، نقش بزرگ بی سابقه ای بازی می کند.

خ

       · علاوه بر این، اینجا مسئله تفسیر اطلاعات نیز اهمیت کسب می کند.

د

 اوسسیلوگراف

 اوسسیلوگرافی

       ·برای تفسیر درست داده های (داتاهای) مشاهده (مثلا حرکت عقربه دستگاه اندازه گیری، منحنی رسم شده بوسیله اوسسیلوگراف و غیره) مشاهده گر باید به معارف تجربی و نظری (امپیریکی و تئوریکی) لازم مجهز بود.

ذ

       · افراد عادی هم می توانند این مشاهدات را انجام دهند، ولی نمی توانند به تفسیر درست آنها نایل آیند.

ر

       · بنابرین، ارزش و اعتبار مشاهده غیر مستقیم به توانائی سوبژکت (مشاهده گر)  وابسته است که بنوبه خود محصول توسعه تاریخی ـ اجتماعی و فردی است.

ز

       · به عبارت دیگر، ارزش و اعتبار مشاهده غیر مستقیم بوسیله سطح توسعه تمام ـ اجتماعی و فردی معارف و تجارب مشاهده گر مشروط می شود.

ادامه دارد.