۱۳۹۶ تیر ۹, جمعه

سیری در شعر «عصیان بندگی» از فروغ فرخزاد (۲)


فروغ فرخزاد
(1313 ـ 1345)
(1934 ـ 1966)
عصیان 
(۱۳۳۶)  
 
تحلیلی
 از 
شین میم شین
 
دانم از درگاه خود می رانی ام، 
اما
تا من اینجا، بنده، تو آن جا، خدا باشی
سرگذشت تیره ی من، سرگذشتی نیست
کز سر آغاز و سرانجامش جدا باشی

چیستم من؟ 
زاده ی یک شام لذت بار
ناشناسی پیش می راند در این راهم
روزگاری پیکری بر پیکری پیچید
من به دنیا آمدم، بی آن که خود خواهم

کی رهایم کرده ای، تا با دو چشم باز
برگزینم قالبی، خود از برای خویش؟
تا دهم بر هر که خواهم نام مادر را
خود به آزادی نهم در راه، پای خویش

من به دنیا آمدم تا در جهان تو
حاصل پیوند سوزان دو تن باشم
پیش از آن کی آشنا بودیم ما با هم؟
من به دنیا آمدم بی آن که من باشم

روزها رفتند و در چشم سیاهی،
 ریخت،
ظلمت شب های کور دیر پای تو

روزها رفتند و آن آوای لالایی
مُرد و پُر شد گوش هایم از صدای تو

کودکی هم چون پرستوهای رنگین بال
رو به سوی آسمان های دگر، پر زد
نطفه ی اندیشه در مغزم به خود جنبید
میهمانی بی خبر انگشت بر در زد

می دویدم در بیابان های وهم انگیز
می نشستم در کنار چشمه ها، سرمست
می شکستم شاخه های راز را،

 اما
از تن این بوته 

ـ هر دم ـ
شاخه ای می رست

راه من تا دور دست دشت ها می رفت
من شناور در شط اندیشه های خویش،
می خزیدم در دل امواج سرگردان
می گسستم بند ظلمت را ز پای خویش

ادامه دارد.

حقوقفلسفه (۵)



 پروفسور دکتر ویلهلم رایموند بایر
برگردان
شین میم شین

 II
دوئالیسم در حقوقفلسفه بورژوائی
ادامه


۱۲

هانس کلسن
(۱۸۸۱ ـ ۱۹۷۳)
از علمای برجسته چکوسلواکی ـ آمریکائی حقوق
همراه با گئورگ یلینک، سوملو و هارت
 از نمایندگان پوزیتیویسم حقوق
مؤلف کتب بیشمار

·      در حالیکه «تعلیمات حقوق محض» کلسن که اغلب عنوان «نورماتیویسم» (هنجاریت گرائی) به دوش می کشد، یکسانی توتال (تام و تمام) دولت و حقوق را فرضیه بندی می کند، اکثریت مکاتب حقوقفلسفه ایدئالیستی گاهی دولت را وزین تر جا می زنند و گه حقوق را.
·      ضمنا حقوق را مقدم بر دولت و برتر از دولت جا می زنند:
·      دادگاه قانون اساسی آلمان فدرال در حکمی در ۲۳ نوامبر ۱۹۵۱ تعلیمات حقوق طبیعی را، وجود حقوق فرامثبت را برسمیت می شناسد.

۱۳

هلموت تیلیکه
(۱۹۰۸ ـ ۱۹۸۶)
تئولوگ آلمانی
مؤلف آثار بیشمار:
اخلاق تئولوژیکی
ایمان و تفکر در عصر جدید
در جستجوی واژه گمشده

·      دوئالیسم بارها به مسئله مرزبندی میان حقوق و اخلاق نیز انتقال داده می شود، بی اعتنا به اینکه میان حقوق و اخلاق تأثیر متقابل و در هم تنیدگی متقابل وجود دارد.

·      به عنوان مثال:

الف
·      در تعلیمات حقوقفلسفه پروتستانی هلموت تیلیکه و ژاک الو.

ب
·      در تعلیمات حقوقفلسفه کاتولیکی کارل بانر، آگوست کنول، رنه مارسی، مارسل ردینگ و غیره.

۱۴
·      در مسئله متد بررسی های حقوقفلسفی نیز دوئالیسم رواج وسیع یافته است:
·      اخیرا در مقابل تفکر سیستمی، تفکر مسئله ای (فی وگ) را به مثابه کلیشه فکری حاصلخیز علم کرده اند و در مقابل دیالک تیک، توپیک را.

·      مراجعه کنید به توپیک.

·      (توپیک عبارت است از تعلیمات قوانین و استنتاجات که بکمک آن می توان استدلال کرد. مترجم)

۱۵
·      مسائل مرکزی حقوقفلسفه که مرتب سر و کله شان پیدا می شود، مانع آن نمی شوند که ما جریانات اصلی حقوقفلسفه را در توالی تاریخی شان تعیین کنیم.

۱۶
·      کثرت موضوعی در عصر حاضر مانع تحقیقات تاریخی نشده است.
·      بلکه برعکس
·      هر کدام از جریانات حقوقفلسفی می کوشد تا سنگ بنا های (آجرهای) تاریخی معینی را از آن خود کند.
·      به همین دلیل بر یکسونگری های تعلیمات قبلی بارها و بارها هجوم می برد.

۱۷
·      حلاجی آنها از رقصیدن کماکان نگرش های حقوقفلسفی به ساز نگرش های فلسفی عام و محتوای طبقاتی آنها پرده برمی دارد.

۱۸
·      حقوقفلسفه در چارچوب روبنای ایدئولوژیکی، همسایه دیوار به دیوار اخلاقفلسفه است و در مقایسه با آن، اعتبار دیرمان هنجارهای (خصلت الزامی) خود را حفظ می کند.

۱۹
·      همسایگان دیگر حقوقفلسفه را جامعه فلسفه (اجتماعفلسفه)، جامعه شناسی حقوق (دورکهایم، گورویچ، ماکس وبر)، علوم اجتماعی و قبل از همه، علوم سیاسی و حقوقتاریخ تشکیل می دهند.

ادامه دارد.

دایرة المعارف فلسفه بورژوایی واپسین (566)


 
پروفسور دکتر هلموت لانگه
استاد دانشگاه برمن (آلمان)

فصل ۲۲
 فنفلسفه 
(تکنیکفلسفه)


برگردان
شین میم شین

پیشکش
به


عبد الصمد کامبخش
چشم و چراغ توده


بخش دوم
خصلت عام فنفلسفه
ادامه

۲۰

·    قضاوت منفی نسبت به تکنیسین ها به مثابه واقفان واقعی به فن، آنهم از سوی کسانی که به دلیل رشته تحصیلی شان و افق علمی ـ حرفه ای شان از فن فرسنگ ها فاصله دارند، تضاد های موجود را ژرفتر ساخته است. 

۲۱

فریدریش گئورگ یونگر
(۱۸۹۸ ـ ۱۹۷۷)
شاعر، نویسنده، منتقد فرهنگی، مقاله نویس

·    به نظر فریدریش گئورگ یونگر، «تکنیسین در ماهیت روحی اش، گنگ است.
·    برای برقراری رابطه واقعی با فن، باید بیش از تکنیسین بود.»
·    (یونگر، «تکمیل فن»، ۱۹۵۳، ص ۱۷۷
·    «کارگر. حاکمیت و هیئت»، ۱۹۳۲، ص ۱۴۹)

۲۲

·    این تضاد هرگز مطلق نبوده و تا کنون برای درک خودویژگی های اختلافنظر های معاصر و تحول تاریخی آنها مناسب نبوده است. 

۲۳

·    علیرغم این تمایزات هم بلحاظ طرز نگرش سیستماتیکی ـ طرحی در رابطه با فن و هم در رابطه با تعین های فلسفی مسئله مبتنی بر آن، همواره همرأیی های مهمی میان مؤلفین متعلق به محیط مهندسی و مؤلفین متعلق به سنت «علمی ـ انسانی» (علوم انسانی) وجود داشته اند. 

۲۴

·    فن از همان آغاز، روی هم رفته در دو سطح سیستماتیکی (منظم) متفاوت زیر مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته است: 

الف

·    فن از سویی به مثابه سیستموسیله مناسب با هدف مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته است. 
·    از این دیدگاه، فن را نه، می توان مثبت ارزیابی کرد و نه، منفی.
·    به قول یاسپرس، «بسته به این است که انسان ها فن را چگونه مورد استفاده قرار می دهند.
·    فن در خدمت چه چیزی است و تحت چه شرایطی به خدمت گرفته می شود.»
·    (یاسپرس، «منشاء و آماج فن»، ۱۹۵۵، ص ۱۲۲)

ب

·    از سوی دیگر، فن بالاعم و روی هم رفته، به مثابه فاکتور تعیین کننده (دترمینانت) فکری و اجتماعی خاص هستی انسانی تلقی می شود، که همزمان بیانگر تفکر خاصی و فرم تفکر خاصی و درک درخوری از خود تحقق بخشی انسانی است.
·    طیف مؤلفینی که با این استنباط از فن موافق اند، از همان آغاز مواضع متفاوت داشته اند که از انتقاد سرسختانه از فن شروع می شود و به دفاع اوپتیمیستی (مبتنی بر خوش بینی) از فن می رسد. 

۲۵

·    به همین دلیل، کلیشه رایج مبنی بر «اوپتیمیسم فنی» (خوش بینی فنی) و «پسیمیسم فنی» (بدبینی فنی) برای تحلیل مواضع فنفلسفی، برای تحیل مراحل منفرد و برای تحلیل هر کدام از خطوط سنتی (چه خطوط سنتی مبتنی بر علوم انسانی و چه خطوط سنتی مبتنی بر محیط مهندسی) فقط از ارزش معینی برخوردار است. 

۲۶

·    اهمیت اصلی تمییز در محتوای اجتماعی ـ سیاسی هر دو عنصر است: 

الف

·    «پسیمیسم فنی» (بدبینی فنی)، حاوی فونکسیون فلج کننده نیرومندی است.  

ب

·    «اوپتیمیسم فنی» (خوش بینی فنی)، به مثابه گشتاوری (ممانی) در بسیج اجتماعی عمل می کند. 

۲۷

زیگفرید ولگاست
(۱۹۳۳ ـ ۲۰۱۷)
پروفسور فلسفه

·    هر دو گشتاور فوق الذکر می توانند در آن واحد به یکسان در خدمت طبقه حاکمه قرار داشته باشند.

·    راجع به حدود و ثغور و همچنین راجع به فونکسیون های معرفتی آندو، مراجعه کنید به
·    (ولگاست و بانزه، «فلسفه فن»، ص ۲۳) 

 
پروفسور گرهارد بانزه

۲۸

·    فن نیز فقط از این نقطه نظر به طرق متفاوتی مورد ارزیابی قرار می گیرد.

ادامه دارد.