ویرایش و تحلیل
از
فریدون ابراهیمی
﴿وَهُوَ الَّذِي خَلَقَ السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضَ بِالْحَقِّ ۖ وَيَوْمَ
يَقُولُ كُن فَيَكُونُ ۚ قَوْلُهُ الْحَقُّ ۚ وَلَهُ الْمُلْكُ يَوْمَ
يُنفَخُ فِي الصُّورِ ۚ عَالِمُ الْغَيْبِ وَالشَّهَادَةِ ۚ وَهُوَ
الْحَكِيمُ الْخَبِيرُ﴾
[ الأنعام: ۷۳]
و اوست آنكه آسمانها و زمين را به حق بيافريد.
و روزى كه بگويد:
موجود شو، پس موجود مى‌شود.
گفتار او حق است.
و در آن روز كه در صور دميده شود فرمانروايى از آن اوست.
داناى نهان و آشكار است و او حكيم و آگاه است.
این آیه کریم
را
نخست تجزیه و سپس تحلیل می کنیم:
۱
و
اوست آنكه آسمانها و زمين را به حق بيافريد.
کریم جهان مادی را مخلوق خدا می داند.
یعنی
دیالک تیک ماده و روح
را
وارونه می سازد.
یعنی
نقش تعیین کننده
را
از آن روح (خدا) می داند.
یعنی
جهان بینی اش، ایدئالیستی است.
اما معلوم نیست که منظورش از «به حق» چیست.
۲
و روزى كه بگويد:
موجود شو،
پس موجود مى‌شود.
کریم
در این آیه،
طرز خلقت آسمان ها و زمین را توضیح می دهد:
کن، فیکون
خدا می گوید:
«خلق شو!»
و
آسمان و زمین از عدم به وجود می آید.
منشاء این ایده کریم،
همان ایده مسیح در انجیل است:
تجسم (جسمیت یابی) روح
مادیت یابی روح.
حرف خدا به مثابه روح و تبدیل حرف (روح) به ماده.
فوت کردن ملک مقرب بر مچ مریم و بسته شدن نطفه عیسی مسیح در بطن مریم.
منشاء این ایده کریم،
همان دیالک تیک ایدئالیستی (وارونه) هگل است:
استحاله روح به ماده
که
مبتنی بر ایدئالیسم عینی است.
محتوای این کلام کریم،
همان محتوای دگم «نخست کلمه (لوگوس، روح) بود و کلمه خدا بود و خدا کلمه بود.» است:
حرف خدا (کن) همان و خلقت آسمان ها و زمین (فیکون)، همان.
۳
گفتار او حق است.
حق در این جمله کریم، به معنی حقیقت است. یعنی
مبتنی بر یقین است.
یعنی تردید ناپذیر است.
۴
و در آن روز كه در صور دميده شود فرمانروايى از آن اوست.
داناى نهان و آشكار است و او حكيم و آگاه است.
معنی تحت اللفظی:روزی که میکائیل در شیپورش بدمد،
مرده ها زنده می شوند و در صحرای محشر پیش خدا ظاهر می شوند تا کارنامه اعمال خود را ببینند و قبول و یا مردود اعلام شوند اجر و زجر به نصیب ببرند.
منظور کریم از دانایی نهان و عیان خدا و حکمت و آگاهی اش در رابطه با همین است.
ادامه دارد.
