خود آموز خود اندیشی (۱۲۳۰)

 

 

 

شین میم شین

بوستان

باب سوم

در عشق و مستی و شور

حکایت یازدهم

بخش دوم

(دکتر حسین رزمجو، «بوستان سعدی»، ص ۹۱ )

ما به سوی آنچه دانش زمانه مان نموده، می رویم

 

سعدی

 یک سال بعد،

در گلستان، اهل طریق را مورد حمله قرار خواهد داد، از عالم در مقابل عارف جانبداری خواهد کرد، عرفا را به خودپرستی متهم خواهد نمود و از هومانیسم علما دفاع خواهد نمود:

صاحبدلی به مدرسه آمد ز خانقاه

بشکست عهد صحبت اهل طریق را

 

گفتم:

«میان عالم و عابد چه فرق بود

تا اختیار کردی از آن، این فریق را؟»

 

گفت:

«آن، گلیم خویش به در می برد ز موج

وین، سعی می کند که بگیرد غریق را.»

معنی تحت اللفظی:

عارف فرزانه ای با خانقاه قطع رابطه کرد و به مدرسه آمد.

یعنی عهد و پیمانی را که با اهل عرفان بسته بود، شکست و به اهل علم پیوست.

پرسیدم:

«تفاوت عالم با عارف چه بود که سبب قطع رابطه تو با عرفان و پیوستن به علم شد؟»

جواب داد:

«اهل عرفان جماعتی خودپرستند و فقط در صدد بیرون کشیدن گلیم خود از سیل اند.

اهل علم اما جامعه پرستند و سودای نجات غریقان از سیل خروشان در سر دارند.»

 

۱

صاحبدلی به مدرسه آمد ز خانقاه

بشکست عهد صحبت اهل طریق را

 

سعدی

 در این بیت شعر

دیالک تیک علم و عرفان

را

به صورت دیالک تیک مدرسه (دارالعلم) و خاقاه (دارالعرفان) بسط و تعمیم می دهد و از تجدید نظر و تجدید موضع و سنگر توسط عارف صاحبدلی خبر می دهد.

۲

گفتم:

«میان عالم و عابد چه فرق بود

تا اختیار کردی از آن، این فریق را؟»

 

سعدی

در این بیت شعر

دیالک تیک فقیه و عارف

را

به صورت دیالک تیک عالم و عابد بسط و تعمیم می دهد و تفاوت آندو را تعیین می کند.

 

۳

گفت:

«آن، گلیم خویش به در می برد ز موج

وین، سعی می کند که بگیرد غریق را.»

سعدی

در این بیت شعر

دیالک تیک عارف و فقیه

را

به صورت دیالک تیک خودپرست (اگوئیست) و جامعه پرست (سوسیالیست) بسط و تعمیم می دهد و فقها را علمای جامعه گرا جا می زند.

 

ادامه دارد.

 

فرهنگ مفاهیم فلسفی (د) دیالک تیک (۱۵)

 

پروفسور دکتر  افرد کوزینگ

پروفسور دکتر  گونتر کروبر

برگردان

 شین میم شین

 

۸

سه کشف بزرگ

 

·    اما مهمتر از همه سه کشف بزرگ قابل یادآوری اند:

 

۱

کشف سلول ارگانیکی (شوان و اشلایدن

 

تئودور شوان

 (۱۸۱۰ ـ ۱۸۸۲)

فیزیولوگ آلمانی

کاشف سلول ارگانیکی، سلو های عصبی، پپسین

اثبات کننده تشکیل گیاهان و جانوران از سلول ها

 

·    شوان و اشلایدن در سال ۱۸۳۹ میلادی به کشف سلول ارگانیکی که از تکثیر (تقسیم سلولی) و تمییز آن، همه موجودات پدید آمده اند، نایل می آیند.

 

۲

کشف  قانون بقا و تبدیل انرژی (مایر)

 

·    مایر درسال ۱۸۴۲ میلادی به کشف قانون بقا و تبدیل انرژی موفق می شود که درغلبه بر طرز تفکر متافیزیکی نقش مهمی به عهده داشته است.

 

۳

تئوری تکامل (داروین)

 

چارلز داروین

 (۱۸۰۹ ـ ۱۸۸۲)

طبیعت پژوه انگلیسی

نظریه پرداز بزرگ در زمینه تئوری تکامل

  

·    و سرانجام چارلز داروین که در سال ۱۸۵۹ میلادی تئوری تکامل خود را منتشر می سازد، که ضربه ای کمرشکن بر طرز تفکر متافیزیکی محسوب می شود.

 

 ۹

·    کشفیات دیگر علوم طبیعی (وولر و لوباچفسکی) زمینه را برای تحول بنیادی علوم طبیعی آماده می سازند و شرایطی را فراهم می آورند که انگلس به شرح زیر توصیف می کند:

 

۱۰

·    «مطالعه طبیعت بر اساس نگرش جدید در خطوط عمده اش تکمیل شده بود:

 

۱

·    هر آنچه بلورین جلوه می کرد، تحلیل رفته بود.

 

۲

·    هر آنچه جامد به نظر می رسید، تبخیر شده بود.

 

۳

·    هر آنچه به نوعی خاص ابدی و تغییرناپذیر تصور می شد، موقتی و گذرا بودنش روشن شده بود.

 

۴

·    جاری و متحول بودن طبیعت و جنبش بی وقفه و مدام آن نیز به اثبات رسیده بود.»

·    (مارکس و انگلس، «کلیات»، جلد ۲۰، ص ۳۲۰)

 

ادامه دارد.