۱۴۰۳ خرداد ۱, سه‌شنبه

فرهنگ مفاهیم فلسفی (ج) جهش دیالک تیکی (۴)


پروفسور دکتر کامیلا وارنکه

برگردان

شین میم شین

 

 

۱۱

·    تغییرات کمی و کیفی همواره تغییرات کیفیت های معینی اند.

 

(این بدان معنی است

که

کمیت به تنهایی وجود ندارد.

کمیت همیشه در دیالک تیک کمیت و کیفیت وجود دارد.

مترجم)

 

۱۲

·    تنوع کیفی بی نهایت پدیده های جهان مادی  فرم های بی نهایت زیاد جهش های دیالک تیکی را مشروط می سازد.

 

۱۳

·    تبدیل ذرات هسته ای متفاوت به یکدیگر،  واکنش های شیمیائی، تبدیل کرم پروانه به پروانه،  خروج انسان ازعالم جانوران، «جهش انسانیت از عالم ضرورت به عالم آزادی» (انگلس)، که با گذار از سرمایه داری به سوسیالیسم و کمونیسم آغاز می شود، مثال هائی برای جهش دیالک تیکی اند که خصلت متفاوت آشکار آنان ناشی از خودویژگی های کیفی پدیده ها در فرم های متفاوت حرکت ماده است.

 

۱۴

·    مدت و جهت هرجهش منفرد بسته به عوامل زیر تعیین می شود:

 

الف

·    بسته به کیفیت اوبژکت مورد نظر  

 

ب

·    بسته به شرایطی که تحت آن جهش، جامه عمل می پوشد.

 

۱۵

·    اما در باره مدت و جهت جهش دیالک تیکی می توان نکات عامی را به شرح زیر خاطر نشان شد:

 

۱

·    از آنجا که کیفیت اصلی هر سیستم برای آن حدی تعیین می کند، پس روند اوولوسیونی نمی تواند تا بی نهایت ادامه یابد، بلکه حد و مرزی دارد و در این حد و مرز است که روند اوولوسیونی در مقابل جهش جا خالی می کند.

 

۲

·    جهش نیز حد خود را در زمان می یابد:

·    در مدت زمانی که برای تشکیل وضع سیستمی جدید و یا ساختار سیستمی جدید لازم است.

 

۳

·    از آنجا که مرحله گذار که میان دو وضع سیستمی پرثبات قرار دارد، در مقایسه با عمر اوضاع سیستمی پرثبات، قادر به ادامه حیات نیست، قاعدتا به سرعت سپری می شود.

·    به این معنا ست که از جهش ناگهانی سخن می رود.

 

۴

·    اما جهش کیفی حتما نباید همیشه به طور ناگهانی و سریع صورت گیرد.

 

۵

·    بروز شروط معینی می تواند گذار به کیفیت نو را آهسته و کند کند:

·    مثلا وقتی که گذار باید از مراحل متوالی بگذرد.

 

۶

·    در انقلاب سوسیالیستی اکتبر روسیه در زمان واحدی زیرسیستم های اقتصادی، دولتی و حقوقی جامعه تحول یافتند، درحالیکه به نظر گروهی از احزاب کمونیست اروپای غربی تحول انقلابی جامعه در کشورهای اروپائی، تحت شرایط موجود می بایستی احتمالا به صورت مجموعه ای از جهش های کیفی کوچک، یعنی به طور تدریجی صورت گیرد.

 

۷

·    و یا واکنش  شیمیائی واحدی می تواند بنا برشرایط آزمایش، آهسته و یا سریع صورت گیرد.

 

۸

·    تجزیه طبیعی رادیو اکتیو رادیوم که بی تردید یک تغییر کیفی است، یعنی یک جهش دیالک تیکی است، نیمه عمر ۱۶۰۰ ساله دارد (یعنی بعد از ۱۶۰۰ سال نصف آن تجزیه می شود).

·    اما می توان شرایطی را فراهم آورد که مواد رادیو اکتیو مثلا اوران ۲۳۵ در یک جهش مبتنی بر انفجار ناگهانی، کیفیت (ماهیت. مترجم) خود را تغییر دهد.

 

۹

·    پس آهسته و ناگهانی بودن جهش معیارهای نسبی اند و به نسبت مدت خود جهش و مدت تدارک کمی آن تعیین می شوند.

 

۱۰

·    یک جهش ناگهانی می تواند تحت شرایطی مدت زمان به مراتب بیشتری از یک جهش آهسته و تدریجی لازم داشته باشد.    

 

۱۱

·    مثلا تبخیر قطره ای آب در عرض چند ساعت یک جهش آهسته و تدریجیاز حالت مایع به گاز است.

·    در حالیکه روند انسان شدن و پیدایش جامعه انسانی (با در نظر گرفتن مدت زمان وجود موجودات زنده در کره زمین) یک جهش ناگهانی است.

 

ادامه دارد.

معنای زندگی از دید این و آن (۲۳)

  Bild


تحلیلی

از

شین میم شین

همانطور که ذکرش گذشت،

معنای «زندگی» برای عناصر شیمیایی در جدول مندلیف،

رسیدن به مقام گازهای خنثی («اشرافی») در مسیر رشد عینی خاص خویش است.

 


 

معنای زندگی موجودات از میکرو موجودات تا نباتات، جانوران و انسان (موجودی نیمه طبیعی ـ نیمه جامعتی)،

حفظ حیات به هر قیمت است.

این بدان معنی است

 که

 حفظ حیات (زندگی) بر تعیین معنا برای حیات، تقدم دارد.

حفظ حیات موجودات

به طور طبیعی و غریزی

تضمین می شود.

غریزه حفظ نفس

ضامن قدر قدرت حفظ حیات است.

به همین دلیل،

مخالفان مرتجع و متنوع حیات

 (طرفداران نیهلیسم، جنگ، خودکشی، شهادت)،

باید به هر طریق و ترفندی،

غریزه قدر قدرت نفس

را

از کار اندازند.


 

پیش شرط حفظ حیات،

تولید و بازتولید

است:

جذب و دفع از سویی و زاد و ولد از سوی دیگر است.

هم و غم و فکر و ذکر همه موجودات است.

یعنی

تهیه و تولید و رفع مایحتاج حیاتی است.

وجه مشترک بشر با نبات و جانور در زمینه معنای زندگی هم همین است.

ادامه دارد.

۱۴۰۳ اردیبهشت ۳۱, دوشنبه

دایرة المعارف مفاهیم محیط زیست (الف) آنتیمون


هیئت تحریریه کلکتیو

برگردان

شین میم شین
 

آنتیمون

شبه فلزی شکننده به رنگ نقره است

که

در زمینه های زیر مورد استفاده قرار می گیرد:

به مثابه جزئی از آلیاژی برای آلیاژهای قلع و سرب،

برای ارتقای سفتی و سختی آنها.

در پزشکی.

به عنوان ماده حراست از شعله وری در منسوجات و مواد مصنوعی (مثلا پلاستیکی).

 

پیوندهای آنتیمونی بسان پیوندهای سرب و ارسن

بسیار سمی اند

و

بسان پیوندهای سربی و آرسنی مورد استفاده قرار می گیرند.

 

قرار گرفتن طولانی مدت در معرض آنتیمون

مثلا در محل کار

می تواند به فونکسیون قلب، خدشه  وارد سازد.

 

پایان

 

خود آموز خود اندیشی (۹۷۵)

Bild

شین میم شین

بوستان

باب سوم

در عشق و مستی و شور

حکایت اول

بخش اول

(دکتر حسین رزمجو، «بوستان سعدی»، ص ۸۰ ـ ۸۳)

ما به سوی آنچه دانش زمانه مان نموده، می رویم!

 

۱

مرا جفا و وفای تو پیش، یکسان است

که هرچه دوست پسندد به جای دوست، نکو ست.

معنی تحت اللفظی:

به نظر من، فرقی بین وفا و جفای تو وجود ندارد.

برای اینکه هر تصمیمی دوست نسبت به دوست بگیرد،

زیبا ست.

 

سعدی

 در این بیت شعر،

 از ماهیت دوستی پرده برمی دارد.

او جفا و وفای دوست را یکسان تلقی می کند، چون خودمختار مطلق نه عاشق، بلکه معشوق است که سعدی دوست تلقی می کند.

 

دیالک تیک وفا و جفا از دیالک تیک های مهم جوامع برده داری و فئودالی است.

در این دیالک تیکی، مفهوم ظلم ویا بیداد، مورد تحریف قرار می گیرد.

 جفا در این دیالک تیک، به مثابه ضد وفا قلمداد می شود:

بدین طریق

هر برده ای و رعیتی که به ارباب برده دار و فئودال بی وفایی کند،

یعنی به عهده منعقده پای بند نباشد،

ستمگر و ظالم قلمداد می شود و ارباب برده دار و فئودال مظلوم و ستمدیده.

 

این تحریف  مفهوم جفا (ظلم، بیداد، ستم)

منشاء قرآنی دارد:

بشر در عالم الست

حتی

قبل از بسته شدن نطفه اش

با خدا (معبود، برده دار) عهدی بسته شده است.

اگر کسی به این عهد و پیمان با ارباب (خدا) وفا نکند،

به خدا ظلم می کند و ظالم محسوب می شود.

 

سعدی

در این بیت شعر

به جای ارباب، معشوق را قرار می دهد و میان وفا و جفای معشوق و یا دوست کذایی، علامت تساوی می گذارد.

 

محتوای این بیت شعر سعدی این است

که

عاشق فقط به طور مجازی کسی شده است و گر نه همان هیچ است که بوده است.

هیچ نمی تواند در باره خود تصمیم بگیرد، نظری داشته باشد، میان جفا و وفا فرق بگذارد.

 

ادامه دارد.