پروفسور دکتر فریدریش تومبرگ
(۱۹۳۲)
فصل یازدهم
اتیک
(اخلاق)
برگردان
شین میم شین
پیشکش
به
خاطره خروشان
سرهنگ سیامک
فصل یازدهم
بخش چهارم
قسمت دوم
ساختار محرکه و جامعه
ادامه
۱۱
·
پیش شرط ها و مضامین طرح هربرت مارکوزه، بخصوص در آثار
لئو کوفلر (۱۹۱۷)، آشکار می گردند.
۱۲
لئو کوفلر
(۱۹۰۷ ـ ۱۹۹۵)
جامعه شناس اطریشی ـ آلمانی لهستانی الاصل
·
به نظر لئو کوفلر، لازم است که جامعه ـ تئوری
ماتریالیستی ـ تاریخی، حرکت از آنتروپولوژی را مجاز دارد و بنا بر آن، ماهیت
انسانی را نه متشکل از یک محرکه بنیادی (آن سان که فروید می گوید)، بلکه متشکل از
دو محرکه بنیادی زیر ببیند:
الف
·
اولا متشکل از محرکه عشق (اروس) ببیند که از زیرمحرکه
های متنوع تشکیل یافته است و بنا بر اصل هوس (عیش) طالب لذت از حیات و ارضای حیات
اند.
ب
·
ثانیا متشکل از محرکه اجبار (فشار) به غلبه بر جهان و
تغییر آن، ببیند.
·
یعنی از اصل کردوکار ببیند.
·
(لئو کوفلر در واقع، دیالک تیک لذت وریاضت (دیالک تیک گنج و رنج. سعدی) را به زبان
دیگر مطرح می سازد که یکی از دیالک تیک های مارکس است.
·
او به جای لذت از هوس استفاده می کند و به جای ریاضت از
فشار و اجبار و کردوکار.
·
مترجم)
۱۳
·
به نظر لئو کوفلر، اگرچه هر دو محرکه (هوس و اجبار)
هموزن اند و اصل کردوکار (اجبار، فشار، زحمت) حتی محرکه ای است که تا حد اعلایی
توسعه یافته است، ارضای حیات اما با عشق (اروس)، با هوس خوشبختی آور میسر می شود.
۱۴
·
به نظر لئو کوفلر، معنای کردوکار انسانی عبارت است از
ارضای حوایجی که در خدمت تحقق حیات اند.
·
تحقق حیات بزعم کوفلر یعنی ارضای حوایج اروتیکی.
·
به نظر لئو کوفلر، عمل (کردوکار) فقط وسیله نیل به ارضای
حوایج اروتیکی است.
۱۵
خدای خورشید
هر بامداد
گردونه ی خورشید را به آسمان می کشد
و
از خاور به باختر می راند
و
روز پرفروغ آفتابیاز این گردونه کشی آپولون
پدید می آید.
زیباترین مرد
در بین همه خدایان
خدای غیبگویی
پیش بینی
موسیقی
ترانه و آواز
شعر
تیر اندازی
خدای شفابخش
از طاعون و بیماری های دیگر
از طاعون و بیماری های دیگر
خدای محافظت از نوجوانان
·
لئو کوفلر، تحت تأثیر اثر نیچه تحت عنوان «تولد تراژدی»،
اصل کردوکار را اصل آپولونیکی می نامد و اصل هوس را اصل دیونیزیکی.
۱۶
دیونیسوس
(باکوس)
ایزد شراب
زراعت
انگور
قداست می
ناظر بر جشن های مقدس و حاصلخیزی طبیعت
وعده رهایی
ایزد منجی
خداوندگار
مشهور به می گساری و هرزگی
در سال ۱۸۶ قبل از میلاد
مجلس سنا این کیش را ممنوع کرد
چون
نه تنها باعث هرزگی و فساد بیش از حد می شد،
بلکه طبقات پایین جامعه را به توطئه بر ضد مقامات دولتی برمی انگیخت.
همهٔ شعایر سری باکوسی
در سراسر ایتالیا
ممنوع گردید
و
رومی‌ها
نیز از کاهن شدن منع شدند و عقوبتش مرگ بود.
دیونیسوس
جوان ترین ایزد در میان خدایان بزرگ یونان
گفته می شود که زئوس عاشق سمله شده
و
حاصل این شیدایی
زاده شدن دیونیسوس
از سمله است.
·
اصل آپولونیکی (کردوکار) به اصل دیونیزیکی (هوس)، انتظام
و اندازه تحمیل می کند تا خود را در خشونت آنارشیستی نابود نسازد.
۱۷
·
به نظر لئو کوفلر، اگرچه مشخصه انسان، برای مرزبندی با
جانوران، روح (معنویت) تلقی می شود، این روح (معنویت) اما در خدمت نوکرانه به
بنیان لیبیدوئیکی (دیونیزیکی، هوس)، حق حیات کسب می کند.
۱۸
·
در قاموس لئو کوفلر، تاریخ از اجبار به تحقق لیبیدوئیکی
ـ اختیاری (تحقق مبتنی بر هوس و آزادی) حیات تشکیل می شود.
·
انسان در تاریخ
به انواع مختلف می کوشد تا به
طبیعت متمایل به آزادی لیبیدوئیکی اش پیشبرد ببخشد.
۱۹
·
فرق لئو کوفلر با هربرت مارکوزه در رابطه با تحقق آن در
حال حاضر است:
·
هربرت مارکوزه کم و بیش نومید است، ولی لئو کوفلر قطع
امید نکرده است.
·
(لئو کوفلر، «عشق ریاضیتی»، ۱۹۶۷)
۲۰
·
در قاموس لئو کوفلر و هربرت مارکوزه، اگرچه هر دو ماتریالیسم تاریخی را در حرف قبول دارند، نقش
تعیین کننده به عهده هوس (عیش) محول می
شود.
۲۱
·
اما هر جا که فرد، نه با توجه به حیات مادی اش، بلکه در
وهله اول با توجه به احساسش توضیح داده شود، ناگزیر ماهیت انسانی نیز در احساسش و
در واقعیت دلخواهش (آرزویی اش) و یا در واقعیت بایدی اش گنجانده می شود و عالی
ترین دارایی فرد در احساس خوبش گنجانده می شود که خود را به صورت هوس (عیش) و یا
حداقل به صورت غیاب بی میلی نمایان می
سازد.
پایان
ادامه دارد.
هیچ نظری موجود نیست:
ارسال یک نظر