پروفسور دکتر فریدریش تومبرگ
(۱۹۳۲)
فصل یازدهم
اتیک
(اخلاق)
برگردان
شین میم شین
پیشکش
به
خاطره خروشان
سرهنگ سیامک
بخش پنجم
رستاوراسیون اپریوریسم اتیکی
(احیای ماوراء التجربه اخلاقی)
قسمت اول
نئوکانتیانیسم
ادامه
۲۰
·
اما اگر منطق تفکر و عمل ما دیگر قابل استخراج از وجود
اخروی نباشد.
·
یعنی قابل استخراج از خرد کانتی نباشد که در آن، وجود
اجتماعی بورژوازی در ضرورتش (جبرش) انعکاس می یابد و یا آن سان که ویلهلم ویندل
باند می بیند، اگر برای تشخیص قوانین طبیعی، ضرورت (جبر) پسیکولوژیکی ئی وجود دارد
که وجود ارزش ها (که باید در عمل اخلاقی واقعیت یابند) در «اعتبار داشتن» شان است،
آنگاه این سؤال بی جواب می ماند که این «اعتبار داشتن» را چگونه می توان اثبات
کرد؟
۲۱
·
طرفداران نئوکانتیانیسم برای دادن جواب به این سؤال، دو
باره شرمگینانه واقعیت تجربی (فاکتسیته امپیریستی) را پیش می کشند.
·
یعنی پیوند منافع جامعه بورژوایی را پیش می کشند.
۲۲
·
ویلهلم ویندل باند می نویسد:
·
یک شعور نرمال (عادی و معمولی) وجود دارد.
·
یعنی هنجاریت (نرماتیویته) واقعا موجود وجود دارد.
·
این شعور که حاوی هنجار است، در وهله اول در شعور جمعی
(مجموعه ای) وجود دارد که در اثر توسعه روح خلق، تشکیل می یابد.
·
این شعور نرمال به مثابه میزان ایدئالش، زمانی مرئی و مشهود
می گردد که در روح خلق زلزله رخ دهد.
۲۳
·
بدین طریق به تاریخ فرهنگ اشاره می شود که در آن باید
هنجارهای بورژوایی بطور مشخص مطرح شوند، اگر قرار بر این باشد که هاله اعتبار ابدی
(بی زمانی) بطور کلی از آنها حذف شود.
·
(ویلهلم ویندل باند، «بدیهه نوازی»، ۱۸۸۳، ۱۹۱۵)
۲۴
هرمان ریکرت
(۱۸۶۳ ـ ۱۹۳۶)
·
به نظر هرمان ریکرت، هنجارها و ارزش هایی که از چنین
اعتباری برخوردارند، به شرح زیرند:
·
حقیقت
·
زیبایی
·
عرفیت (اخلاقیت)
·
تقدس
·
سعادت
۲۵
·
به نظر هرمان ریکرت، ما آنها را در چیزهای زیر می بینیم:
·
در علم
·
در هنر
·
در همبود (اجتماع) آدم های آزادی طلب
·
در خدا
·
در جهان الهی
·
در سعادت واقعیت یافته در همبود مبتنی بر عشق
۲۶
·
به نظر هرمان ریکرت، ما در خود روح، در اعمالی که به
آنها روی می آوریم، هم آنها (هنجارها و ارزش های همیشه معتبر) را تجربه می کنیم.
·
ریکرت با این اندیشه واپسین، سمت و سوی نگرشی را نشان می
دهد که دال بر طرز نگرش فنومنولوژیکی است.
·
(برای آشنایی با بنیان درک اتیکی ریکرت مراجعه کنید به
هرمان ریکرت، «راجع به سیستم ارزش ها»، در
لوگوس، جلد ۴، ۱۹۱۳)
پایان
ادامه دارد.
هیچ نظری موجود نیست:
ارسال یک نظر