ویرایش و تحلیل
از
مسعود بهبودی
اندیشه ات جایی رود و آنگه تو را آن جا کشد
ز اندیشه بگذر
ـ چون قضا ـ
پیشانه شو، پیشانه شو
معنی تحت اللفظی:
وقتی فکرت به جای دیگر سیر کند، تو را هم به آنجا می کشاند.
بسان قضا پیشرو شو.
معلوم نیست که مولانا، واژه قضا را به چه معنی بکار می برد.
قضا
هم
می تواند به معنی امر و نهی باشد که صادر می شود و بعد اجرا
و
هم
می تواند به معنی قضای الهی کذایی باشد
که
پیشاپیش
با جوهری نامرئی
سرنوشت کسی
را
بر پیشانی اش می نویسد.
۱
اندیشه ات جایی رود و آنگه تو را آن جا کشد
مولانا
در این مصراع غزل
دیالک تیک تئوری و پراتیک
را
به شکل دیالک تیک اندیشه و حرکت بسط و تعمیم می دهد:
هر کاری
قبل از انجام یافتن
اندیشیده می شود:
اندیشه پیشفرم عمل است.
آدم ها اول به جایی می اندیشند و بعد به همانجا می روند.
۲
اندیشه ات جایی رود و آنگه تو را آن جا کشد
ز اندیشه بگذر
ـ چون قضا ـ
پیشانه شو، پیشانه شو
مولانا
از عاشق (مرید) می خواهد که از اندیشه بگذرد (صرفنظر کند)
و
مثل قضا
عمل کند.
تفکر
خار چشم عرفان است.
توصیه اکید عرفان به زباله های گوش به فرمان
زدن قید تفکر بطور کلی
است.
خردستیزی عرفان
همین جا ست.
عمل بدون اندیشه
شعار عرفان خردستیز است.
امروزه برخی از جریانات سیاسی سطل ننه ات طلب و سر تنت طلب
هم
همین شعار مولانا را می دهند:
تفاوت در عندیشه ـ وحدت در عمل
اندیشه که عندیشه باشد، باید هم بر آن
پیشاپیش
آفتابه برداشت.
۳
قفلی بود میل و هوا
بنهاده بر دل های ما
مفتاح شو،
مفتاح را دندانه شو، دندانه شو
معنی تحت اللفظی:
میل و هوای نفس
قفلی بر دل های ما ست.
کلید بشو
دندانه کلید بشو.
مولانا
از عاشق (مرید) می خواهد که برای گشودن قفل دل
هم
کلید
شود
و
هم
دندانه کلید
شود.
صدور احکام ایراسیونالیستی اسان است،
اجرای آنها اما محال است.
هیتلر خردستیز دیوانه
هم در اواخر عمر نکبتبارش
فرمان حمله به کودکان دبستان ها و پیران و بیماران بیمارستان ها صادر کرد.
منظور مولانا این است که عاشق (مرید) باید پشت پا بر هوا و هوس بزند.
مورد سوء استفاده جنسی قرار می دهد،
از قضا، همان کسی است که پشت پا زدن بر هوا و هوس را موعظه می کند.
آدم
بی اختیار
به خواجه شیراز حق می دهد
که
صوفیان را به حقه بازی و تزویر و ریا متهم می کند.
ادامه دارد.
هیچ نظری موجود نیست:
ارسال یک نظر