۱۳۹۲ مهر ۷, یکشنبه

دایرة المعارف فلسفه بورژوائی واپسین (34)


فصل دوم
مبارزه بر سر فلسفه و «نا فلسفه»
پروفسور دکتر اندراس گدو
برگردان شین میم شین

بخش چهارم
«نا فلسفه» در مبارزه بر ضد فلسفه
ادامه

6
 ژان باپتیست دو بو (1670 « 1742)
تئولوگ، مورخ، استه تیک دان فرانسوی

·        وقتی دو بو «روح فلسفی» را مورد حمله قرار می دهد و غیبگویانه اعلام می دارد که این «روح فلسفی» بسان اقوام وحشی در ازمنه قدیم، بخش اعظم اروپا را با خاک یکسان کرده است.
·        (الف. آدم، «جنبش فلسفی»، جلد 18، ص 157، 1967)

7

·        و یا وقتی شارل فری دو نوول (1693 ـ 1774) روشنگری را به «تبدیل بره های مسیح به بره های فلاسفه» متهم می کند. 
·        (ب. گروتوسن، «تشکیل جهان و بینش حیاتی بورژوائی در فرانسه»، جلد 2، ص 209)

8

·        در هر دو مورد، طرفداری سرسختانه از شرایط اجتماعی و عقایدی عرض اندام می کند که فلسفه روشنگری را به مثابه فلسفه ضدیت با خرد مورد تحقیر و توهین قرار می دهد.

9

·        این نوع از «نا فلسفه» در خارج از تفکر کلاسیک بورژوائی بدون کمترین تفاهم به مقابله با تفکر کلاسیک بورژوائی می پردازد.

10

·        این نوع از «نا فلسفه» اما ضمن داشتن تفاوت با تفکر کلاسیک بورژوائی، در پیوند تنگاتنگ با آن قرار داشته است.

11

·        این نوع از «نا فلسفه» حامل نطفه های مخالفت با خرد و فلسفه خرد بوده است.
·        موارد زیر مثال های روشن در این زمینه اند:

الف

 بلز پاسکال (1623 ـ 1662)
ریاضی دان، فیزیک دان و فیلسوف فرانسوی که در سال‌ های پایان عمر کوتاهش به تئولوژی و مذهب روی آورد.

·        نظرات پاسکال راجع به خرد، علم و عقیده

ب

 نیکولاس مالبرانش (1638 ـ 1715) 
فیلسوف و کشیش فرانسوی
منکر تأثیر متقابل کارتزیانی جسم و روح و نماینده دوئالیسم جسم و روح (اوکی ژنالیسم)
او برای تأثیر متقابل جسم و روح منشاء الهی می تراشد.
به پیروی از افلاطون و آگوستین شناخت حقیقت، ادراک و تصور را ناشی از سهیم بودن روح انسانی در ایده های الهی می داند.
اثر اصلی او «تحقیق حقیقت» (1674 ـ 1675) نام دارد. 

·        مخالفت مالبرانش با کارتزیانیسم (راسیونالیسم (خردگرائی)  دکارت) 

ت


دیوید هیوم (1711 ـ 1776)
فیلسوف، اقتصاددان و تاریخدان
از نمایندگان برجسته روشنگری انگلستان
از اقتصاددان ما قبل اقتصاد کلاسیک
معلم کانت و از دوستان و همفکران آدام اسمیث

·        در تئوری شناخت و در مفهوم فلسفه هیوم.
·        در حالیکه آثار هیوم بطور کلی به روشنگری تعلق داشته است.

12

·        این مخالفت با خرد و فلسفه خرد ماهیتا در چارچوب تفکر کلاسیک بورژوائی و در عین حال در خارج از آن چارچوب قرار داشته است.

13

·        در انطباق با آن نیز بوده که چالش های فلسفی در دوران کلاسیک بورژوائی به سه نوع اصلی زیر طبقه بندی می شوند.
·        سه نوع اصلی ئی که نهایتا به ضدیت با ماتریالیسم و به اعتبار بخشی به ایدئالیسم ـ به مثابه محور اصلی فلسفی خویش ـ منجر می شوند.
·        البته بطرق مختلف و در هر کدام از سه نوع اصلی با محتوای تمایزمند.

نوع اصلی اول

·        اختلاف میان تفکر کلاسیک بورژوائی و طرفداری از فئودالیسم و فعال مایشائی معنوی مذهب

نوع اصلی دوم

·        اختلاف نظر و تضاد در درون فلسفه کلاسیک بورژوائی  

نوع اصلی سوم

·        چالش روحانیت بورژوائی کلاسیک با نطفه های فساد بورژوائی که با گذشت زمان تراکم می یابد و شدت می گیرد.

14

·        این سه نوع اصلی بروز «نا فلسفه» را بدشواری می شد از یکدیگر دقیقا و صریحا تمیز داد.

15

·        به همین دلیل، نوع سوم این سه نوع اصلی در خودویژگی خویش بمراتب مبهم تر و نامعلومتر از دو نوع اصلی دیگر بوده است.

ادامه دارد.

هیچ نظری موجود نیست:

ارسال یک نظر