سیری در جهان بینی حکیم ابوالقاسم فردوسی (14)

تحلیلی از 

شین میم شین

شاهنامه

بخش سوم

گفتار اندر آفرینش عالم

فردوسی

 »شاهنامه »

 آغاز کتاب

·        از آغاز باید که دانی، درست

·        سر مایهٔ گوهران از نخست

·        که یزدان ز ناچیز، چیز آفرید

·        بدان، تا توانایی آرد پدید

·        سرمایهٔ گوهران این چهار

·        برآورده بی ‌رنج و بی ‌روزگار

·        یکی آتشی برشده تابناک

·        میان، آب و باد از بر تیره خاک

·        نخستین که آتش به جنبش دمید

·        ز گرمی اش پس، خشکی آمد پدید

·        وز آن پس ز آرام سردی نمود

·        ز سردی همان باز تری فزود

·        چو این چار گوهر به جای آمدند

·        ز بهر سپنجی سرای آمدند

·        گهرها یک اندر دگر ساخته

·        ز هرگونه گردن برافراخته

·        پدید آمد این گنبد تیز رو

·        شگفتی نمایندهٔ ی نو به ‌نو

·        ابر ده و دو هفت شد کد خدای

·        گرفتند هر یک سزاوار جای

·        در بخشش و دادن آمد، پدید

·        ببخشید دانا چنان چون سزید

·        فلک ها یک اندر دگر بسته شد

·        بجنبید، چون کار پیوسته شد

·        چو دریا و چون کوه و چون دشت و راغ

·        زمین شد به کردار روشنچراغ

·        ببالید کوه، آب ها بر دمید

·        سر رستنی سوی بالا کشید

·        زمین را بلندی نبد جایگاه

·        یکی مرکزی تیره بود و سیاه

·        ستاره بر او بر، شگفتی نمود

·        به خاک اندرون، روشنائی فزود

·        همی بر شد آتش، فرود آمد آب

·        همی گشت گرد زمین، آفتاب

·        گیا رست با چند گونه درخت

·        به زیر اندر آمد سران شان ز بخت

·        ببالد، ندارد جز این نیرویی،

·        نپوید چو پویندگان، هر سویی

·        وز آن پس، چو جنبنده آمد پدید

·        همه رستنی زیر خویش آورید

·        خور و خواب و آرام جوید همی

·        وز آن زندگی کام جوید همی

·        نه، گویا زبان و نه، جویا خرد

·        ز خاک و ز خاشاک تن پرورد

·        نداند بد و نیک فرجام کار

·        نخواهد از او، بندگی کردگار

·        چو دانا، توانا بد و دادگر

·        از ایرا نکرد ایچ پنهان هنر

·        چنین است فرجام کار جهان

·        نداند کسی آشکار و نهان

پایان

ویرایش از تارنمای دایرة المعارف روشنگری