سعدی شیرازی
( ۵۶۸ - ۶۷۱ هجری شمسی)
حکایت چهاردهم
(گلستان با ب اول، ص
34 ـ 38)
تحلیلی
از شین میم شین
الا
لا تحزنن اخا البلیه
فللرحمن
الطاف الخفیه
ای
بلا دیده غم مخور،
که
خدا را الطاف نهانی است.
·
مؤلف این اندرز عربی، اگر کس دیگری
غیر از خود شیخ شیراز باشد، ستمدیده را آرام می کند.
·
نیت بدی ندارد.
·
هنوز هم هر روزه هزاران نفر همین
کار را می کنند.
1
·
ایراد کرد و کار او ولی این است که
برای آرام کردن او، دست به استحمار (تحمیق، خر کردن) او می زند.
·
چون پای خدای واهی را به میان می
کشد و از او حامی دست و دل بازی سرهم می کند.
2
·
ضمنا همان خدای نظامات برده داری و
فئودالی را تحریف می کند و به مثابه حاتم
طائی کذایی به خورد ستمدیده می دهد.
·
واقعیت حتی بزعم قرآن کریم هم عکس
این است.
·
خدای تئولوژی نه خداوند الطاف
لایتناهی، بلکه خدای خردستیز بی خردی است.
·
به عبارت دیگر، روان بیمار است.
·
چون سودایی جز به زانو و حتی به
سجده در آوردن هر کس و هر چیز که در دیدرس خویش دارد، بر سر ندارد.
·
·
این اما به چه معنی است؟
3
·
این بدان معنی است که ناصح و
اندرزگوی خیرخواه، نماینده و سرسپرده آگاه و یا نا آگاه طبقه حاکمه ستمگر است.
·
چون عملا ایده ئولوژی طبقه حاکمه را
به خورد توده مظلوم و ستمدیده می دهد.
·
هنر مؤثر او اما به دلایل پسیکولوژیکی
است:
·
چون او ستمدیده را در ضعیف ترین
لحظه گیر می آورد و زهر ایده ئولوژیکی طبقه حاکمه را در زر ورق خیرخواهی و یاری به
آشش می ریزد و فاتحه بلندی بر شعور و شم طبقاتی او می خواند.
4
·
این همان امید دروغین خواجه شیراز
است.
·
این چیزی از جنس انتظار بی دلیل
است.
·
این امید واره ای بی محتوا ست.
·
چیزی از جنس آرزو است که قبلا در
اشعار خواجه شیراز مورد بحث قرار داده ایم.
·
این عوامفریبی است.
·
این همان اندرز «غم مخور» به دلیل
وجود «نوح کشتیبان» کذایی و واهی است.
·
کدام نوح و کدام کشتی!
5
·
این ضمنا به معنی چشم به راه ظهور
ناجی موعودی نشستن است.
·
این به معنی چشم پوشی بر خرد و
بازوی تحول بخش و تاریخساز خویش و دل بستن به یاوه است.
·
این یک از مؤثر ترین انواع استحمار
و عوامفریبی است.
ادامه دارد.
ویرایش:
پاسخحذفاین ضمنا به معنی چشم به راه ظهور منجی موعودی نشستن است.