مشاهده (3)
پروفسور دکتر گونتر کروبر
برگردان شین میم شین
V
مشاهده بی واسطه
·
در مشاهده بیواسطه می توان بطور بیواسطه توسط اعضای حسی،
یعنی بدون کمک گرفتن از سیستم های مادی دیگر، مثلا وسایل کمکی فنی از قبیل تلسکوپ
و غیره به ادراک خواص و خواص و مشخصات اوبژکت مورد
مشاهده نایل آمد.
VI
مشاهده با واسطه
·
مشاهده با واسطه اما
بکمک ابزار و آلاتی که میان مشاهده گر و ابژکت مورد مشاهده قرار داده می شوند و
نقش تقویت کننده اعضای حسی طبیعی انسانی را ایفا می کنند، صورت می گیرد.
الف
·
هرکدام
از ابزار و آلات مورد استفاده، سیستمی از تأملات نظری (تئوریکی) را پیش شرط خود
دارد.
ب
·
از این
رو مشاهده با واسطه بمراتب بیشتراز مشاهده بیواسطه وحدتی از دو گشتاور حسی و عقلی شناخت است.
·
مراجعه
کنید به دیالک تیک حسی و عقلی در تارنمای دایرة المعارف روشنگری
VII
مشاهده مستقیم و مشاهده غیرمستقیم
·
علاوه بر
مشاهده بیواسطه و مشاهده با واسطه باید میان مشاهده مستقیم وغیرمستقیم نیز تفاوت قائل شد.
1
مشاهده مستقیم
·
در مشاهده مستقیم ادراک خواص و مشخصات مورد نظر ابژکت
مورد مشاهده می تواند مستقیما جامه عمل پوشد.
الف
·
مشاهده مستقیم می
تواند با واسطه ابزار و آلات صورت گیرد.
ب
·
مشاهده مستقیم می
تواند بیواسطه ابزار و آلات صورت گیرد.
2
مشاهده غیرمستقیم
·
مشاهده غیرمستقیم اما
برعکس، با استفاده از سیستم های مادی دیگر، ابزار و آلات و غیره انجام می یابد.
الف
·
مشاهده غیرمستقیم وقتی
مورد استفاده قرار می گیرد که خواص و مشخصات ابژکت مورد مشاهده، نه بطور با واسطه برای
اعضای حسی مستقیما دسترس پذیر باشند و نه بطور بیواسطه.
ب
·
مشاهده غیرمستقیم بر بنیان
شناخت پیوندهای قانونمند میان خواص و مشخصات ابژکت مورد مشاهده و تغییرات سیستم
مادی، ابزار و آلات و غیره مورد استفاده، استوار می گردد که برای مشاهده مستقیم دسترس پذیر است.
ت
·
از چند و
چون سیستم قابل مشاهده مستقیم می توان به چند
و چون خواص و مشخصات ابژکت مورد مشاهده پی برد.
پ
مثال
·
مثلا با
مشاهده خطوط معینی در طیف نور آفتاب می توان به وجود عناصر شیمیائی معینی در
خورشید پی برد.
ث
·
با توسعه
علوم و با نفوذ شناخت در عرصه های کیهانی و ذره ای که خارج از دسترس مستقیم اعضای
حسی قرار دارند، اهمیت مشاهده غیرمستقیم
افزایش یافته است.
ج
·
روند مشاهده مستقیم، با واسطه دستگاه ها و همچنین روند مشاهده غیرمستقیم با تغییر چند باره کد گذاری
اطلاعات حاصله بوسیله حواس و یا بوسیله دستگاه های مشاهده در رابطه است.
ح
·
در مشاهده غیرمستقیم، حلاجی اطلاعاتی که بکمک دستگاه
های مشاهده کسب شده اند، نقش بزرگ بی سابقه ای بازی می کند.
خ
·
علاوه بر
این، اینجا مسئله تفسیر اطلاعات نیز اهمیت کسب می کند.
د
اوسسیلوگراف
·
برای
تفسیر درست داده های (داتاهای) مشاهده (مثلا حرکت عقربه دستگاه اندازه گیری، منحنی
رسم شده بوسیله اوسسیلوگراف و غیره) مشاهده گر باید به معارف تجربی و نظری (امپیریکی
و تئوریکی) لازم مجهز بود.
ذ
اوسسیلوگرافی
·
افراد
عادی می تواند هم می توانند این مشاهدات را انجام دهند، ولی نمی توانند به تفسیر
درست آنها نایل آیند.
ر
·
بنابرین،
ارزش و اعتبار مشاهده غیرمستقیم به توانائی
سوبژکت وابسته است که بنوبه خود محصول توسعه تاریخی ـ اجتماعی و فردی او ست.
ز
·
به عبارت
دیگر، ارزش و اعتبار مشاهده غیرمستقیم بوسیله
سطح توسعه تمام ـ اجتماعی و فردی معارف و تجارب مشاهده گر مشروط می شود.
ادامه دارد
هیچ نظری موجود نیست:
ارسال یک نظر