سیری در کاریکاتوری از مانا نیستانی (3)

 سرچشمه

:صفحه فیس بوک

هواداران مانا نیستانی

Mana Neyestani Fan Page

تحلیل واره ای از میم حجری

  اختراع کله مربعی ها

 Square Heads(8)- Invention

 

·        عنوان این کاریکاتور غول آسای مانا «اختراع کله مربعی ها» ست.

·        این ظاهرا هشتمین کاریکاتور مانا تحت همین عنوان است.

·        ما باید به ترفندی بخش های هفتگانه پیشین را نیز بدست آوریم و مورد مطالعه دقیق قرار دهیم.

·        این اثر ژرف عمق ناپیدای مانا از پنج تصویر تشکیل شده است:

الف

·        در سه  تصویر اول، از سرمی، مایعی قطره قطره به کله انسان واره کله مربعی جاری می شود.

·        این سه مرحله را می توان مرحله تشکیل، تربیت و یا مسخ انسان واره کله مربعی تلقی کرد.

ب

·        در تصویر چهارم انسان واره یاد شده بکلی مسخ  شده است.

·        او در این تصویر مرحله مسخ نظری (تئوریکی) را با موفقیت پشت سر نهاده و وارد مرحله پراتیک شده و به تولید چرخ مشغول است.

·        بیننده بی اختیار به یاد فیلمی از هالیوود تحت عنوان کافکا با هنرنمائی جرمی ایرن در نقش کافکا می افتد:

·         بوروکراسی عریض و طویلی مشغول مسخ آدم ها ست.

·        فناوران و علمای بوروکراسی بسان جوشکارانی خبره روی کله آدمها کار می کنند و از آنها ددان درنده ای، ماشین های هدایت شونده همنوعکش قسی القلبی سرهم بندی می کنند و با قرار دادن عکس اندیشندگان جامعه در اختیار آنها، قتل سیستماتیک خوداندیشان خطرناک جهنم جامعه را سازمان می دهند.

ت

·        انسان واره کله مربعی در تصویر پنجم، از چرخ های تولید شده، برای حمل مربعی به عنوان مواد خام جهت تولید دایره استفاده می کند.

·        ظاهرا در این مرحله سیکل تولید دایره بسته می شود.   

·        ما نخست هر کدام از تصاویر پنجگانه را مستقلا مورد تأمل قرار می دهیم:

تصویر اول

·        در تصویر اول از سرم سرشار از مربع، قطره قطره مربع به کله انسان واره کله مربعی جاری می شود.

·        این بدان معنی است که در کله انسان واره کله مربعی قطره قطره مربع تزریق می شود.

·        این از سوی دیگر حاکی از آن است که فرم کله و فرم قطره با هم انطباق مطلق دارند.

·        شاید بتوان گفت که تغذیه بر وفق مراد انسان واره کله مربعی است.

تصویر دوم

·        در تصویر دوم اندک اندک فرم قطره ها عوض می شود:

·        مانی پولاسیون تدریجی محتوای سرم بی سر و صدا آغاز می  شود.

·        تغییر فرم قطره های سرم اما نه ناگهانی و نه یکباره، بلکه بتدریح صورت می گیرد، تا واکنش انزجارآمیز انسان واره را برنیانگیزد.

·        می توان گفت که مسخ انسان واره بطور برنامه ریزی شده و سنجیده صورت می گیرد.

تصویر سوم

·        در سرم تصویر سوم از مربع حتی قطره ای باقی نمانده است.

·        بلکه به جای مربع قطره قطره دایره به کله انسان واره کله مربعی جاری می شود.

·        می توان گفت که مسخ روانی ـ نظری ـ ایدئولوژیکی با موفقیت صورت گرفته و انسان واره  به دایره خوگر شده و مربع را بکلی فراموش کرده است.

1

·        شاید بتوان گفت که انسان واره کله مربعی با ماهیت مربعین خویش بیگانه گشته است:

·        یعنی بطرز ترفندمندی از خودآگاهی طبقاتی خویش تخلیه شده است، بی آنکه حتی روحش از آن باخبر باشد.

2

·        شاید بتوان گفت که انسان واره کله مربعی با شعور کاذب، یعنی با شعور انسان واره های کله دایره ای تغذیه فکری شده است.

·        به قول بازجویان ساواک، «شست و شوی مغزی داده شده است.» 

3

·        این روند را می توان روند مسخ انسان نام داد:

·        روند ازخودبیگانه سازی انسان واره کله مربعی:

·        تزریق تردستانه شعور طبقاتی طبقه حاکمه به توده، ضمن تخلیه توده از شعور طبقاتی خویشتن خویش.

تصویر چهارم

·        در تصویر چهارم، انسان واره کله مربعی به تولید دایره مشغول است و بسان مجسمه سازی از سنگ مربعی شکلی دایره می تراشد.

الف

·        سؤال اول این است که چرا به جای مربع دایره تولید می کند؟

1

·        جواب این سؤال را مارکس صد و پنجاه سال پیش داده است:

·        انسان قبل از ساختن چیزی، مدل فکری آن چیز را در کله خود پیشاپیش می سازد و بعد بکمک مواد و مصالح معین به مدل فکری در عالم واقع مادیت و شیئیت (چیزوارگی) می بخشد، آن سان که نتیجه  نهائی کار با مدل فکری شباهت غریبی کسب می کند.

2

·        بنا بر تئوری مارکس، انسان واره کله مربعی با قطرات دایره ای شکل در کله، فقط می تواند دایره تولید کند و تولید می کند.

3

·        انسان واره کله مربعی با قطرات دایره ای شکل در کله، علیرغم داشتن کله مربعی شکل، دایره تولید می کند.

·        چرا نه مربع، بلکه دایره تولید می کند؟

·        دلیلش این است که در دیالک تیک فرم و محتوا، یعنی در دیالک تیک فرم کله و محتوای کله، نقش تعیین کننده از آن محتوا ست، از آن قطرات دایره ای شکل است.

ب

·        اکنون این سؤال پیش می آید که چرا او همیشه از سنگ مربعی شکل دایره تولید می کند؟

1

·        شاید بتوان گفت که تحمیق همچنان و هنوز بلحاظ پسیکولوژیکی بطور برنامه ریزی شده و سنجیده تداوم پیدا می کند.

·        انسان واره کله مربعی، سنگ را به مثابه مواد خام خودی، یعنی از جنس خود می بیند، علیرغم اینکه نه مربع، بلکه دایره تولید می کند.

2

·        شاید بتوان گفت که انسان واره کله مربعی  منافع طبقه حاکمه را به مثابه منافع طبقاتی خویشتن خویش استنباط می کند.

3

·        این ـ در تحلیل نهائی ـ به معنی عجز مطلق او از تمیز منافع شخصی و طبقاتی از منافع طبقه حاکمه است:

·        این به معنی  وداع با خودآگاهی طبقاتی است.

4

·        شاید بتوان به این کردوکار طبقه حاکمه، نام عوامفریبی با فرم فریبا برای تولید محتوای از خودبیگانه داد:

·        انسان واره کله مربعی با فرم مربعین فریبای سنگ فریفته می شود تا کالای مورد علاقه طبقه حاکمه را، یعنی دایره را در نهایت خریت و بی خبری از خویشتن و کردوکار خویشتن تولید کند و خوش باشد.

تصویر پنجم

·        در تصویر پنجم انسان واره کله مربعی از دوایر تولید شده برای حمل سنگ مربعی شکل به مثابه مواد خام برای تولید دایره استفاده می کند.

1

·        در این مرحله، سیکل تولید بسته شده است:

·        تولید دایره از سنگ مربعی شکل ـ استفاده از همان دوایر تولید شده برای حمل مواد خام مربعی شکل، یعنی برای بازتولید شرایط تولید دایره از سنگ مربعی شکل.

2

·        آنچه همیشه رعایت می شود:

·        مربع به مثابه فرم است برای تولید دایره به مثابه محتوا!

·        انسان واره کله مربعی شکل و مواد خام مربعی شکل برای تولید کالای دایره ای شکل برای طبقه حاکمه کله دایره ای.

3

·        فرم دمخور مولدین به عنوان وسیله ای برای عوامفریبی برای تولید دایره به مثابه کالای بیگانه با مولدین:

·        شاید بتوان از تبدیل کالا به خصمی بر ضد مولدین سخن گفت.

4

·        ضمنا شاید بتوان گفت که عوامفریبی با سوء استفاده از فرم در تمامت مدت تولید دایره و در تمامت مدت بازتولید شرایط تولید دایره ادامه می یابد.

·        این کاریکاتور مانا اما حرف های بسیار زیادی برای گفتن دارد.

·        حقایق بمراتب بیشتری و ژرفتری برای گفتن دارد.

·        لایتناهی بودن بلحاظ غنای محتوائی و صوری در طبیعت آثار هنری است.

·        وگرنه آثار هنری به میراث مانده از جهان باستان پس از هزاران سال نمی بایستی جاذبه ای برای بنی بشر داشته باشد.  

ادامه دارد