سیری در جهان بینی احسان طبری (32)

احسان طبری (1295 ـ 1368)

سرچشمه:
«دنيا، ويژه نامه اراني

دوره دوم ،سال دهم، شماره 4 ، زمستان 1348»

تحلیلی از شین میم شین

·        در اين بزم بزرگ رزم، خواهم جام برگيرم

·        ثنای جانفشانان عدالت را ز سر گيرم:

·        «شما ای دوستان خُفته، با صد سرب در پيکر،

·        شما ای عمر خود را برده در زندان وحشت سر،

·        شما ای همرهان سختجان در شام استبداد،

·        شما ای آشنايان مهاجر، راندۀ بيداد،

·        زمانی نو رسد از راه و اين بايای تاريخ است

·        از اين رو، آنچنان باشيم، کان شايای تاريخ است!

·        (بایا: بایسته، ضرور، واجب، الزامی

·        شایا: شایسته) 

·        زمان، چون ريسمانی دان که نه انجام و آغازش

·        سراسر با شگفتی ها، قرين سيرِ پُر از رازش

·        بشر را ز اين رَسَن يک گز کمابيش است، اندر کف

·        مُژه بر هم زنی، سرمایه ی جان می شود مصرف

·        و گر در گور جای ما ست، رسم ما روا گردد

·        که کار آدمی باقی است، ار جسمش فنا گردد

·        (روا گشتن: تداوم یافتن، جریان یافتن) 

·        ولی در خورد اين پيکار بودن، کار آسان نيست

·        به گيتی کم کسی کز اين رَهِ خونين، هراسان نيست

·        به هر چرخش که در اين قصه ی حيرت فزا يابی

·        نبردی سختکوش و رنجخيز و پُر بلا يابی

·        اگر بر ژِندۀ هستی است، چنگ آزمند تو

·        نيايد هيچ خير از خاطر راحت پسند تو

·        در اين ميدان محنت رند عالمسوز می بايد

·        کسی، کاو در نبرد عشق شد پيروز می بايد

·        نمی بودند گر اين راستان آرمان پرور

·        نمی بود اَر عِناد سختِ اين گردان نوآور

·        گر انسان در پس ديوار ترس و جهل بنشستی

·        ره خود سوی اين اوج جهان بين کی گشودستی؟

·        سزا گفتند و اين گفتار، راز زندگی باشد:

·        «جنون قهرمانان عين عقل زندگی باشد»

·        شما ای خود پسندانی که مر خود را پرستاريد،

·        سزيدن نام انسان را نه کاری خُرد پنداريد

·        حيات خويش را آراستن، رزمی است بس مشکل

·        نه تنها در برون، بل گاه خصم تو ست، اندر دل

·        برای خويش سازی ضدٌِ خود هم رزم بايد کرد

·        از آن آغازِ ره، عزم سفر را جَزم بايد کرد

·        طپيدن بهر سود خويش، ز اين خود مبتذل تر نيست

·        تفاوت بين اين هستيٌ و هستی بَهيمی چيست؟

·        «برای مردمان بودن»، طريق اين است، و اين پيدا ست:

·        مر آن را آدمی دان، کاو به سوی آدمی شيدا ست!

·        بلی، بنگاه کار است اين جهان بر زاده ی آدم

·        خراجِ بخت را بايد ستاند از چنگ اين عالم

·        ببايد کوه های مانع از راه طلب کندن

·        زمان را نيک سنجيدن، ز چهرش پرده افکندن

·        زبان رنگ دانستن، به راز سنگ پی بردن

·        فروغ مهر پالودن، مسير چرخ پيمودن

·        هزاران قصٌه ناديده ديدن، سختجان گشتن

·        به سختی پافشردن، اندک اندک پهلوان گشتن

·        توانا کردگاری، اين تبار آدميزاد است

·        که دستاورد  او در خورد صد «دستش مريزاد» است

·        از اين کوشش ظفر زايد، ندارم هيچ ترديدی

·        به گيتی در بر افروزيم، آن سان پاک خورشيدی،

·        که خورشيد فلک در جنب آن، خوار و زبون گردد

·        به پای آدمی، کِبر سماوی سرنگون گردد.»

پایان

ادامه دارد.