پروفسور دکتر گونتر کروبر
برگردان
شین
میم شین
II
اصل علیت در
ایدئالیسم آنتیک
1
اصل علیت در
مکتب افلاطون
افلاطون
(447 ـ 347 ق. م.)
فیلسوف یونان باستان
از شاگردان سقراط
نماینده ایدئالیسم
·
درک ایدئالیستی از علیت را افلاطون رواج داد:
·
هرچیزی را علتی است، اما علل واقعی ایده ها هستند.
·
جهان ایده ها علت وجود جهان چیزها ست.
2
اصل علیت در
مکتب ارسطو
ارسطو
(384 ـ 332 ق. م.)
ارسطو از مهمترین و متنفذترین فلاسفه تاریخ است.
او اصول بیشماری را هم بنیاد نهاده و هم تحت تأثیر جدی قرار
داده است.
از آن جمله اند :
تئوری علوم
منطق
بیولوژی
فیزیک
اتیک
تئوری شعر
تئوری دولت
ارسطو دانش زمان خود را به شرح زیر طبقه بندی کرده است :
ارگانون
(ارغنون که بعد از مرگ او به آثار او اضافه می شود.)
علوم تئوریکی (نظری)
علوم پراتیکی (عملی)
علوم پوئه تیکی (شعری)
علوم تئوریکی به اجزای زیر طبقه بندی می شوند :
فلسفه اولین (متافیزیک)
علوم طبیعی
علوم ریاضی (مته متیک)
فلسفه اولین به اجزای زیر طبقه بندی می شود :
تئوری جوهر
تئوری اصول
تئولوژی
1
·
ارسطو نظریه افلاطون را به چالش می کشد و فرمولبندی اصولا
ماتریالیستی ئی از علیت عرضه می دارد:
·
«هر آنچه که پدید می آید، بوسیله چیزی پدید می آید، از چیزی و به
عنوان چیزی پدید می آید.»
·
(ارسطو، «متافیزیک»، 6، 1)
2
·
ارسطو چهار نوع علت را نام می برد:
الف
·
علت مادی
ب
·
علت صوری (فرمال)
پ
·
علت غائی
ت
·
علت مؤثر.
3
·
ارسطو با باور به فرم متعالی (خدا، محرک ازلی) به مطلق
کردن علت صوری و علت غائی اقدام می کند و سرانجام علیت را تابع غائیت (فینالیته)
می سازد.
4
·
(غائیت (فینالیته) یعنی باور به تعیین هر حادثه
نه بوسیله علت آن، بلکه بوسیله هدف آن.
·
غائیت (فینالیته) در اسلام عبارت است از خلق انسان برای شناخت
خدا. مترجم)
5
·
تضادمندی دیالک تیکی پیوند علی، یعنی این حقیقت امر که
پدیده ای وقتی می تواند علت نامیده شود، که معلول موجود باشد، برای اولین بار توسط
اسکپتیسیست ها (شکاکان) بویژه سکستوس امپیریکوس (البته به مثابه تناقض منطقی) مطرح
شد و به عنوان دلیلی بر عدم وجود عینی علیت مورد استفاده قرار گرفت.
ادامه دارد.
هیچ نظری موجود نیست:
ارسال یک نظر