تحلیلی
از
مسعود
بهبودی
مرتضی
مطهری
مسئله
شناخت
مرتضی مطهری:
جهان
بيني به منزلة زير بناي فكر است
و
ايدئولوژي به منزلة رو بنا
از دید مرتضی مطهری
زیربنای فکر، جهان بینی است و روبنای
فکر، ایده ئولوژی است.
1
اکنون معلوم می شود که مرتضی مطهری
نه معنی فکر را می داند، نه معنی جهان بینی را، نه معنی ایده ئولوژی را،
نه
معنی زیربنا را و نه معنی روبنا را.
2
چنین کسی در دیار عه «هورا» و عا «شورا»
علامه محسوب می شود.
3
دیالک تیک زیربنا و روبنا
از دیالک تیک های رشته معماری است:
شالوده هر عمارتی را زیربنا می نامند و
خود عمارت را که بر آن شالوده بنا می شود، روبنا.
4
جهان
بيني به منزلة زير بناي فكر است
مطهری
اگر زیربنای فکر، جهان بینی باشد، خود فکر
خواه و ناخواه
روبنا محسوب می شود.
چون روبنا در دیالک تیک زیربنا و روبنا وجود دارد.
چون هر زیربنائی روبنای خاص خود را دارد.
5
اگر جامعه بشری را عمارتی فرض کنیم
همین دیالک تیک زیربنا و روبنا
به شکل زیر نمودار می گردد:
دیالک تیک زیربنای اقتصادی و روبنای ایده ئولوژیکی
6
زیربنای اقتصادی همان مناسبات تولیدی است که
در دیالک تیک نیروهای مولده و مناسبات تولیدی وجود دارد.
7
مناسبات تولیدی ضمنا در
دیالک تیک نیروهای مولده و مناسبات تولیدی وجود دارد.
8
می توان از دیالک تیک سه عضوی سخن گفت:
دیالک تیک نیروهای مولده ـ مناسبات تولیدی ـ روبنای ایده ئولوژیکی
9
مرتضی مطهری:
جهان
بيني به منزلة زير بناي فكر است
و
ايدئولوژي به منزلة رو بنا
مرتضی مطهری ایده ئولوژی را روبنای فکر قلمداد می کند.
همان فکری را که قبلا روبنای جهان بینی بوده،
به مثابه زیربنای ایده ئولوژی جا می نزد.
10
البته منظور او چیز دیگری است:
منظور او این است که فکر به عنوان چیزی درخود وجود دارد.
11
به همین دلیل
فکر فی نفسه موجود
از سوئی حاوی زیربنائی است به نام جهان بینی
و از سوی دیگر حاوی روبنائی است به نام ایده ئولوژی
12
مرتضی مطهری احتمالا
فکر را خانه ای تصوری می کند
شالوده خانه را زیربنای آن می نامد
بالاخانه ی خانه را روبنای آن.
13
این توهمات مرتضی مطهری
ارزش تجربی و واقعی ندارند.
14
مرتضی مطهری
ظاهرا نمی داند که فکر منشاء عینی و واقعی دارد که
در بخش های پیشین
توضیح داده شد.
9
او احتمالا خیال می کند که فکر چیزی خدا دادی است
10
او شاید خیال می کند که
فکر
از تراوشات مغز است
درست به همان سان که صفرا از ترشحات کیسه صفرا ست.
11
ماتریالیسم مکانیکی (فرانسه قرن 18) هم
همین خیال را می کرد.
12
مرتضی مطهری
نمی داند که جهان بینی و فکر و ایده ئولوژی
هر سه
چیز های سوبژکتیو (ذهنی) اند.
13
ذهنی همیشه منشاء عینی دارد.
14
مرتضی مطهری
ضمنا نمی داند که ایده ئولوژی در برگیرنده هم جهان
بینی است و هم افکار
15
ضمنا نمی داند که جهان بینی هم فکر است.
16
مرتضی مطهری
يعني
در يك دستگاه فكر و انديشه،
جهان
بيني حكم طبقة زيرين
و
ايدئولوژي حكم طبقه روئين را دارد
كه بر اساس آن و بنا بر اقتضائات آن ساخته شده
است.
17
این که دیگر نور علی نور است:
او فکر را خانه دو طبقه ای تصور می کند:
طبقه اول را جهان بینی جا می زند
و طبقه دوم را ایده ئولوژی
18
این یعنی عوام وارگی ضمن عوا فریبی.
19
این یعنی بی خبری از شالوده خانه
چون طبقه اول خانه که زیربنا محسوب
نمی شود.
ادامه دارد.
هیچ نظری موجود نیست:
ارسال یک نظر