شین میم شین
باب اول
در عدل و تدبیر و رأی
حکایت نوزدهم
(دکتر حسین رزمجو، «بوستان سعدی»، ص ۵۰)
بخش هشتم
ما به سوی آنچه دانش زمانه مان نموده، می رویم!
۱
چو شمشیر پیکار برداشتی
نگه دار
ـ پنهان ـ
ره آشتی
که لشکرکشوفان مغفر شکاف
نهان، صلح جستند و پیدا، مصاف
معنی تحت اللفظی:
وقتی شروع به جنگ کردی،
در خفا
راه صلح را باز بگذار.
برای اینکه جنگاوران قوی پنجه
به
ظاهر
جنگجو
و
در
باطن
صلحجو
بوده اند.
۲
چو شمشیر پیکار برداشتی
نگه دار
ـ پنهان ـ
ره آشتی
سؤال
سعدی
در این بیت شعر،
دیالک تیک جنگ و (۱)
را
به شکل دیالک تیک پیکار و آشتی بسط و تعمیم می دهد.
جواب
سعدی در این بیت شعر، دیالک تیک جنگ و صلح را به شکل دیالک تیک پیکار و آشتی بسط و تعمیم می دهد.
هرجنگی سرانجام با آتش بسی و یا صلحی خاتمه می یابد.
از این رو باید همواره راه صلح و آشتی را باز گذاشت.
جنگ باید آخرین و ناگزیرترین راه باشد.
اگر مسائل از طریق صلح آمیز حل شوند،
اقدام به جنگ خطا و اشتباه است.
۳
که لشکرکشوفان مغفر شکاف
نهان، صلح جستند و پیدا، مصاف
سؤال
سعدی
در این بیت شعر،
دیالک تیک جنگ و صلح را به شکل دیالک تیک جنگجویی ظاهری و (۲) بسط و تعمیم می دهد.
جواب
سعدی در این بیت شعر، دیالک تیک جنگ و صلح را به شکل دیالک تیک جنگجوئی ظاهری و صلحجوئی نهانی بسط و تعمیم می دهد.
سعدی با هر نوع یکسونگری مخالف است:
هم با مطلق و عمده کردن صلح و فراموش کردن جنگ
و
هم با مطلق و عمده کردن جنگ و فراموش کردن صلح
طرز تفکر دیالک تیکی همین است.
جنگ و صلح دیالک تیک واحدی را تشکیل می دهند.
دیالک تیکی که جنبه مطلوب آن، صلح است و به جنگ تنها زمانی باید تن در داد که همه راه های برقراری صلح آزموده شده باشند.
اگر پیلزوری و گر شیرچنگ
به نزدیک من، صلح بهتر که جنگ
چو دست از همه حیلتی در گسست
حلال است، بردن به شمشیر دست
اگر صلح خواهد عدو، سر مپیچ
وگر جنگ جوید، عنان بر مپیچ.
ادامه دارد.
هیچ نظری موجود نیست:
ارسال یک نظر