شین میم شین
باب اول
در عدل و تدبیر و رأی
حکایت نوزدهم
(دکتر حسین رزمجو، «بوستان سعدی»، ص ۵۱ ـ ۵۲)
بخش نهم
۱
اگر خفیه ده دل به دست آوری
از آن به، که صد ره شبیخون بری
معنی تحت اللفظی:
اگر پنهانی دل ده سردار دشمن را به دست اوری
از صد شبیخون بر سپاه دشمن
بهتر است.
سؤال
سعدی
در این بیت شعر،
دیالک تیک بیم و (۱)
را
به شکل دیالک تیک تهدید و (۲)، دیالک تیک شبیخون عیان و دلداری نهان بسط و تعمیم می دهد.
جواب
سعدی در این بیت شعر،
دیالک تیک بیم و امید
را
به
شکل دیالک تیک تهدید و تطمیع، دیالک تیک شبیخون عیان و دلداری نهان بسط و تعمیم می دهد و نقش تعیین کننده را از آن امید (تطمیع، دلداری نهان) می داند.
جامعه سعدی،
جامعه ای مبتنی بر توطئه و خیانت و خاین پروری است.
جامعه فئودالی
در
مقیاس جهانی
جهنم سوء ظن، خنجر از پشت، جنگ های بی پایان
است.
کسی نمی تواند در این جهنمدره
راحت بخوابد.
حتی اگر شاه کشور باشد.
هراس از برادر و خواهر
در دستور روز طبقه حاکمه و عالی ترین نماینده اش، یعنی دربار
است.
در دربارهای فئودالی
همین مناسبات مبتنی بر سوء ظن
با
وضوح بیشتر
نمایان می گردد:
پادشاه
برادرش
را
اخته می کند.
برادر زاده اش را کور می کند،
ماسک اهنین بر سرش می کشد و در دخمه های مخوف محبوس می سازد
تا
بلکه راحت بخوابد
و
هراسی از توطئه برادر و برادر زاده
نداشته باشد.
جهنم فئودالی
از انسانواره های بی ایدئال و آرمان
تشکیل می یابد.
از این رو ست که سعدی از دل به دست آوردن، از خرید و فروش سرداران فئودال های دیگر، سخن می گوید
و
نه از ایدئالها، ارزشها و آرمانها.
در جهان سعدی،
همه جبهه ها همانند یکدیگرند و از انگل ها و طفیلی های خردستیز حرفه ای
تشکیل می یابند.
ادامه دارد.
هیچ نظری موجود نیست:
ارسال یک نظر