شین میم شین
باب اول
در عدل و تدبیر و رأی
حکایت نوزدهم
(دکتر حسین رزمجو، «بوستان سعدی»، ص ۵۱ ـ ۵۲)
بخش دهم
۱
بداندیش را لفظ شیرین مبین
که ممکن بود زهر در انگبین
معنی تحت اللفظی:
فریب چرب زبانی این و آن را نخور.
عسل می تواند سمی هم باشد.
سؤال
سعدی
در این بیت شعر،
از
سوئی
دیالک تیک نمود و (۱)
پدیده و (۲)
ظاهر و (۳)
را
به شکل دیالک تیک لفظ شیرین و نیت (۴)،
به شکل دیالک تیک انگبین و زهر
بسط و تعمیم می دهد و بر مبنای آن گامی جسارت آمیز در تئوری شناخت خود به پیش برمی دارد، بی آنکه به پیش بردارد.
جواب
سعدی
در این بیت شعر،
از
سوئی
دیالک تیک نمود و بود
(پدیده و ماهیت، ظاهر و باطن)
را
به شکل دیالک تیک لفظ شیرین و نیت تلخ،
به شکل دیالک تیک انگبین و زهر بسط و تعمیم می دهد و بر مبنای آن گامی جسارت آمیز در تئوری شناخت خود به پیش برمی دارد، بی آنکه به پیش بردارد.
چون
یک سال بعد در گلستان خواهد گفت که ظاهر هرکس برای قضاوت در باره باطنش کافی است،
ولی اکنون از ظاهرفریبی نهی می کند و قانون دیالک تیکی نمود (ظاهر) واحد،
برای ماهیت های متضاد را
بی کلامی حتی
در ضمیر خواننده جاری می سازد:
گلستان باب دوم، ص ۶۰
هر که را جامه پارسا بینی
پارسا دان و نیکمرد انگار
ور ندانی که در نهانش چیست
محتسب را درون خانه چه کار؟
معنی تحت اللفظی:
ظاهر هر کس دال بر باطن او ست.
اگر از باطن کسی خبر نداری،
بی خیال باش
چون تو که محتسب نیستی که به باطن کسی کار داشته باشی.
سعدی
عملا
از
شناخت ماهیت چیزها و اشخاص و نیت باطنی شان
نهی می کند.
ادامه دارد.
هیچ نظری موجود نیست:
ارسال یک نظر