پروفسور دکتر گونتر کروبر
برگردان شین میم شین
3
فرق ضرورت (جبر)
با
تصادف
·
ضرورت (جبر) و تصادف، بطور مجزا و منفصل، مقابل هم قرار نمی گیرند،
بلکه آندو در یک پیوند دیالک تیکی با یکدیگر قرار
دارند.
·
مراجعه کنید به دیالک تیک ضرورت و
تصادف در تارنمای دایرة المعارف روشنگری
1
·
حادثه ای را تصادفی می نامیم، که تحت شرایط موجود، بتواند صورت
گیرد، ولی حتما نباید صورت گیرد و با توجه به شرایط موجود، وقوع آن را هنوز نتوان
تعیین کرد و یا حداقل به وضوح تعیین کرد.
2
·
ضرورت (جبر) و تصادف در چارچوب شرایط واحدی ضد یکدیگرند.
3
·
هر حادثه ای در رابطه واحدی و
بشرط واحدی همواره می تواند یا ضرور (جبری) باشد
و یا تصادفی.
4
·
تضاد ضرورت (جبر) و تصادف اما مطلق نیست، بلکه نسبی است و فقط برای
سیستمی از شرایط و شروط موجود وجود پیدا می کند.
·
در خارج از این شرایط و شروط، ضرورت (جبر) و تصادف
می توانند یه یکدیگر تبدیل شوند.
5
·
حادثه ای که در پیوند معینی ضرور
(جبری) است، می تواند در پیوند دیگری تصادفی باشد و یا برعکس.
6
·
حالت خاص این رابطه دیالک تیکی در
آن است، که ضرورت (جبر) و تصادف می توانند در
جریان روند توسعه معینی به یکدیگر بدل شوند:
·
آنچه در یک پله توسعه، تصادفی است، می تواند در پله توسعه دیگری، ضرور (جبری) باشد و یا برعکس.
مثال
اول
·
تغییری که به سبب بروز شرایط محیط
زیستی جدید، بطور تصادفی در ارگانیسم گیاهان و
جانوران صورت گرفته، می تواند در پله بعدی رشد آنها ـ اگر شرایط محیط زیست ثابت
بماند ـ به مشخصه ضرور (جبری) ارگانیسم بدل شود و نسل های بعدی آن را به ارث برند.
مثال
دوم
·
توسعه فرم ارزش از ساده و تصادفی به عام و ضرور
(جبری) توسط کارل مارکس
در کتاب «سرمایه» به اثبات رسیده است.
7
·
پس نه حادثه و روند مطلقا ضروری
(جبری ئی) وجود
دارد و نه حادثه و روند مطلقا تصادفی ئی.
8
·
ضرورت (جبر) و تصادف همواره در وابستگی به شرایط و پیوندهای مشخص
مطرح می شوند.
9
·
از این رو نسبت دادن ضرورت (جبر) و تصادف به
جهان ـ بمثابه یک کل ـ مجاز نیست.
10
·
مطلق کردن ضرورت (جبر) ما را به منجلاب فاتالیسم
(تقدیرگرائی) سوق می دهد و مطلق کردن تصادف
به باتلاق «ایندترمینیسم» (فقدان تعین مندی)
11
·
(مطلق کردن اختیار
و نفی و انکار ضرورت (جبر) در دیالک تیک جبر و
اختیار ما را به منجلاب آنارشیسم سوق می دهد. مترجم )
·
مراجعه کنید به
آنارشیسم، فاتالیسم، دترمینیسم و ایندترمینیسم، دیالک تیک جبر و اختیار (ضرورت و
آزادی) در تارنمای دایرة المعارف روشنگری
12
·
دترمینیسم دیالک تیکی که وجود عینی ضرورت
(جبر) و تصادف
را و رابطه متقابل آن دو را مورد تأکید قرار می دهد، هم با دترمینیسم مکانیکی وهم با ایندترمینیسم
تفاوت دارد.
13
·
رابطه دیالک تیکی ضرورت (جبر) و تصادف، خود را در قانونمندی
های آماری بطرز بارزی عیان می سازد.
الف
·
هر قانون آماری به توصیف رفتار ضرور
(جبری) کلیتی از اوبژکت ها تحت شرایط معینی می
پردازد.
ب
·
نحوه رفتار هر اوبژکت منفرد، در یک همچو کلیتی، در چارچوب شرایطی که بنا بر
ضرورت (جبر) تعیین می شود و در محدوده هائی که بنا
بر ضرورت (جبر) تعیین
می شود، تصادفی است.
مثال
·
هر عنصر شیمیائی رادیو اکتیو بنا
بر قانون (N= N0 • e-
) تجزیه می شود.
·
این که چه موقع اتم معینی از این
عنصر رادیو اکتیو، تجزیه می شود، در چارچوب این قانون، تصادفی
است.
·
اینجا ضرورت (جبر)، در میدانی از تصادفات قرار دارد و از درون این تصادفات راه خود را به پیش می گشاید.
ادامه دارد.
هیچ نظری موجود نیست:
ارسال یک نظر