۱۳۹۵ مهر ۳, شنبه

طبقه بندی علوم (4)


پروفسور دکتر کامیلیا وارنکه
برگردان شین میم شین

طبقه بندی علوم
در عصر جدید

·        در اوایل قرن شانزدهم، به دلیل رونق نیروهای مولده در جامعه کاپیتالیستی در حال نشو و نما، روند رهائی تدریجی علوم طبیعی و تبدیل آنها به رشته های مستقل علمی آغاز می شود.

1
·        سمتگیری به سوی اختراعات فنی به رابطه تنگاتنگ و تأثیر متقابل میان شناخت نظری طبیعت و تسلط عملی بر آن، منجر می شود.

2
·        فن (تکنیک) که بیشتر و بیشتر عناصر علم را در خود جذب می کند، دیگر نمی تواند دروازه ی ورود به سیستم علوم به رویش بسته شود.

3
·        این توسعه، خود را در تلاش های مختلف طبقه بندی علوم در این زمان و در زمان های بعد نمایان می سازد.

4

فرانسیس بیکن (1561 ـ 1626)
فیلسوف
 دولتمرد
انگلیسی
مؤسس امپیریسم ماتریالیستی

·        در این ایام، فرانسیس بیکن بر ضد شعار «علم برای علم» آنتیک (جهان باستان کلاسیک) به مبارزه برمی خیزد و اعلام می دارد که شناخت باید خادم تسلط انسان بر طبیعت باشد و این از طریق اختراعات میسر می شود.
·        اختراعات هم باید بطور سیستماتیک و بنا بر اسلوبی (متدی) تحقق یابند.

5
·        ایدئال پراتیک گرائی بیکن خود را در طبقه بندی او از علوم آشکار می سازد:

الف
·        فرانسیس بیکن، طبیعتفلسفه را به دو رشته نظری و عملی تقسیم بندی می کند.

ب
·        علوم نظری عبارتند از فیزیک و متا فیزیک که در مکانیک و مجیک (جادوگری) به کار گرفته می شوند.

پ
·        فرانسیس بیکن ـ اما ـ اهمیت واقعی متا فیزیک را در نقش آن بمثابه متا تئوری و متدئولوژی می داند.

ت
·        به نظر فرانسیس بیکن، متا فیزیک «فرم ها» را مورد بررسی قرار می دهد که ماهیت همیشه  همان و قانونمند همه چیزها را تشکیل می دهند.

6


جان لاک 
(1632 ـ 1704)
فیلسوف انگلیسی
نماینده اصلی امپیریسم (تجربه گرائی)
از شخصیت های برجسته روشنگری انگلیس
از تئوریسین های قرارداد اجتماعی
اعلامیه استقلال آمریکا، قانون اساسی آمریکا و انقلاب فرانسه
 تحت تأثیر فلسفه سیاسی او بوده اند.
جان لاک در نظریه خود راجع به ماهیت چیزها
میان ایدئالیسم و ماتریالیسم در نوسان بوده است.
جان لاک در نظریه  خود راجع به امکان شناخت ماهیت راستین چیزها
به ندانمگرائی (اگنوستیسیسم) گرایش داشته است.

·        تقسیم بندی علوم به رشته های عملی و نظری، مشخصه طبقه بندی جان لاک و ماتریالیسم فرانسه (قرن هجدهم) نیز بوده است.

7

ژان باتیست (معروف به دآلمبر)
(1717 ـ 1783)
فیلسوف روشنگری فرانسه
ریاضی دان و فیزیک دان
از مؤلفین دایرة المعارف

·        د آلمبر در اثر خود که دایرة المعارف را نقشه ریزی (طرح ریزی) می کند، به طبقه بندی علوم فرانسیس بیکن روی می آورد و اعلام می دارد که فلسفه در مقابل علوم، فونکسیونی به عهده می گیرد که در ترمینولوژی مدرن، متا تئوری نامیده می شود.

8

توماس هوبس
(1588 ـ 1679)
فیلسوف
 ریاضی دان
 بریتانیائی
 تدوینگر بزرگ «تئوری دولت»
در عصر جدید آغازین
کتاب معروف او «هیولا» نام دارد.

·        توماس هوبس نیز همین نظر د آلمبر را دارد.

ادامه دارد.

هیچ نظری موجود نیست:

ارسال یک نظر