ایدئالیزاسیون

طرح از طراح محترم مجله هفته

پروفسور گئورگ کلاوس
برگردان شین میم شین

• ایدئالیزاسیون اصطلاحی است که در عرصه های مختلف (فلسفه، روانشناسی، سیاست و غیره) معانی متفاوتی دارد.

1
ایدئالیزاسیون بمثابه وسیله کم بها دادن به عیوب

• از ایدئالیزاسیون یک وضع اجتماعی و امثالهم وقتی سخن می رود که جنبه های منفی، ناپسند و معیوب آن از دیده ها پنهان نگه داشته شوند و فقط گشتاورهای مثبت آن عمده شوند و در نظر گرفته شوند.
• مثلا تصویری که برخی از فلاسفه اجتماعی قرن هجدهم از جامعه اولیه ارائه می دادند، نوعی ایدئالیزاسیون بود.

2
ایدئالیزاسیون بمثابه وسیله پنهان کردن عیوب

• از ایدئالیزاسیون وقتی هم صحبت می شود که کسی آگاهانه به زیب و زینت دادن بر اشتباهات، معایب و حقایق امور ناپسند بپردازد و یا بر آنها سرپوش نهد.
• اینگونه ایدئالیزاسیون با نوع اول تفاوت جدی دارد.
• این ایدئالیزاسیون خصلت کم بها دادن به امر را دارد.

3
ایدئالیزاسیون بمثابه فرم خاصی از تجرید

• نوع سوم ایدئالیزاسیون عبارت است از استفاده از آن، بمثابه فرم خاصی از انتزاع (تجرید)، که با انواع فوق الذکر فرق بنیادی دارد.
• این روش ایدئالیزاسیون بمعنی تشکیل اشیاء، خواص و روابط و غیره ایدئال است.
• در روند ایدئالیزاسیون، از چیزهای واقعی و ملموس، ابژکت های ایدئال ساخته می شود.

• تفاوت ابژکت های ایدئال با ابژکت های رئال نه تنها در این است که برخی از جنبه های غیرماهوی اوبژکت های رئال نادیده گرفته می شوند، بلکه علاوه بر آن، به آنها خواصی نسبت داده می شود که در ابژکت های رئال یا اصلا وجود ندارند و یا به اندازه بسیار نا چیزی وجود دارند.

• نقطه جرم در مکانیک کلاسیک ـ برای مثال ـ یک همچو ابژکت ایدئال است.
• نقطه جرم نه دارای انبساط است و نه دارای خواص غیرمکانیکی، مثلا بار الکتریکی، خواص اوپتیکی و غیره.

• (نقطه جرم هر جسم عالی ترین ایدئالیزاسیون جسمی رئال در فیزیک است.
• جرم کل جسم در این ایدئالیزاسیون، در نقطه ای ـ مثلا در مرکز ثقل آن ـ متمرکز تصور می شود.
• این نقطه فاقد حجم و فرم و غیره است. مترجم)

• تئوری های علمی تقریبا همه جا با چنین ابژکت های ایدئال سر و کار دارند که بکمک انتزاع و بازسازی ساخته شده اند و نه با ابژکت های رئال.
• هنگام بکار بستن عملی این تئوری ها باید هر از گاهی امتحان شود که آیا در گذار از ابژکت های رئال به ابژکت های ایدئال اشتباهات حاصله در محدوده تعیین شده باقی می مانند و یا نه.

• این فرم انتزاع (بر خلاف این ادعا که روند انتزاع را در وهله اول بمعنی کنار گذاشتن خواص معینی و فقیرتر کردن شیئ مورد نظر می داند) از نقش خلاق و فعال انسان شناسنده حکایت می کند.
• بخش اعظم خدمات علمی مهم بشریت را می توان در مفهوم «انتزاع بکمک بازسازی» خلاصه کرد.

• روش ایدئالیزاسیون اما خطرات معرفتی ـ نظری معینی را به همراه می آورد.
• در یونان کلاسیک امکان بوجود آوردن هندسه ابژکت های ایدئال از هندسه استعمالی معمولی، بکمک روش ایدئالیزاسیون فراهم آمده بود.
• قوانین و اصول هندسه اقلیدسی نیز تنها در مورد این ابژکت های ایدئال صدق می کنند.
• و گرنه هندسه اقلیدسی در جهان رئال، فقط تا حدودی صدق می کند.

• ایدئالیسم افلاطونی بر مبنای این پدیده استدلال می کرد.
• ایدئالیسم افلاطونی این پدیده را به عنوان مثالی نقل می کرد تا ثابت کند که تنها جهان ایده ها ست که رئال است.
• در ایدئالیسم افلاطون، در جهان ایده ها حقیقت و هارمونی حاکم است و جهان مادی ملموس فقط کپیه ای معیوب از جهان ایدئال است.
• استقلال بخشیدن بکمک بازسازی به یکی از عرصه های ابژکت های ایدئال را شیئیت بخشیدن نیز می نامند.

• مراجعه کنید به رئال، ایدئال، دیالک تیک رئال و ایدئال، رئالیته عینی (واقعیت عینی)، انتزاع (تجرید)

پایان