اثری از طراح عزیز مجله هفته
هانس هاینتس هولتس (1927 ـ 2011)
در دوران
دبیرستان به سبب فعالیت ضدفاشیستی توسط گستاپو بازداشت و محبوس می شود.
دکترای فلسفه
از دانشگاه فرانکفورت
کار در زمینه
سیاست، هنر، فلسفه، تاریخ فلسفه
پروفسور فلسفه
در دانشگاه ماربورگ و هلند
در همکاری با دومه نیکو لوسوردو، انتشار مجلهً (توپوس) ـ خدمات بین المللی به تئوری دیالک تیکی ـ
را
بعهده داشته است.
آثار:
وحدت و تضاد
تاریخ مسائل
دیالک تیک در عصر جدید 3 جلد (1997 ـ
1998)
گردنه بزرگ
راهزنان ـ مذهب و مبارزه طبقاتی در قرون وسطی (1999)
فصل
چهارم
علائم
روشنگری ستیزی
پروفسور
دکتر هانس هاینتس هولتس
برگردان
شین میم شین
بخش
اول
الگوی
استدلالی روشنگری ستیزی:
کنسرواتیسم
و درونگرائی، پسیکولوژیسم و استه تیسیسم
1
ایمانوئل کانت (1724 ـ 1804)
برجسته ترین نماینده فلسفه کلاسیک آلمان
اثر او تحت عنوان «نقد خرد محض» نقطه عطفی در تاریخ فلسفه و
آغاز فلسفه مدرن محسوب می شود.
کانت در زمینه های زیر دورنمای فراگیر نوینی به روی فلسفه
گشوده است:
اتیک (انتقاد از عقل عملی)
استه تیک (انتقاد از قوه قضاوت)
فلسفه مذهب
فلسفه حقوق
فلسفه تاریخ
·
ایمانوئل کانت روشنگری را به معنی
«خروج انسان از الکنیت (کودک وارگی، وابستگی) می داند، الکنیتی که تقصیر خود فرد
نباشد.»
2
·
از آن به بعد، تلاش های ضد روشنگری
در ایدئولوژی بورژوائی کاهش نیافته است.
3
·
و دفاع از زبان مندی و حق
تصمیمگیری مورد نظر روشنگری همیشه جبهه اصلی مبارزه طبقاتی ـ ایدئولوژیکی بوده
است.
4
·
الگوهای استدلالی روشنگری ستیزی در
طول دو قرن گذشته تغییر نیافته اند.
5
·
تنها تفاوتی که پیدا کرده اند، این
است که غلط تر و بدتر شده اند.
·
البته خود را با سطح مسائل علمی و
آنتاگونیسم های اجتماعی دمساز کرده اند.
·
(آنتاگونیسم به تضادهای آشتی ناپذیر در جامعه
بشری اطلاق می شود. مترجم)
6
·
نظامات ابدی وجود ـ خواه به مثابه
مشیات الهی و خواه به مثابه ثوابت طبیعی ـ
تعیین کننده زیست و همزیستی بشری تلقی می شوند و انسان ها عاجز از تحول
جامعه ببرکت سوبژکت تاریخی قلمداد می گردند.
·
(سوبژکت سازنده تاریخ توده های مولد و زحمتکش
اند که بسته به سطح توسعه نیروهای مولده و فرماسیون اجتماعی ـ اقتصادی مربوطه تحت
رهبری طبقه اجتماعی معینی عمل می کنند. مترجم)
7
·
بنا بر این الگوهای استدلالی
روشنگری ستیزی نظامات ابدی وجود یا بواسطه پیامبران وحی و به صورت کتب مقدس ابلاغ
و تأیید می شوند و یا هر کس به قوه الهام به وجود آنها پی می برد.
·
(الهام (اینتوئی سیون) یکی از مقولات کلیدی
در فلسفه بورژوائی واپسین است.
·
بکمک مقوله الهام لیاقت معرفتی ـ
نظری بنی بشر و امکان شناخت حسی، تجربی، عقلی و نظری جهان انکار می شود.
مترجم)
8
·
روشنگری ستیزی، الگوهای استدلالی
استقرای منطقی و توسعه دیالک تیکی را به مثابه عقلبازی شنیع (ملانقطی بازی) تحقیر
و رد می کند.
9
·
تمکین اوبژکتیویستی به وضع موجود و
همرنگ سازی محافظه کارانه خویش با آن با انتقال سوبژکت وارگی و اختیار (فاعلیت و
آزادی) به درونگرائی «من» منطبق است.
10
·
نتیجه آن عبارت است از متمرکز کردن
روابط جهانی در کانون شناخت تجربی شخصی، خود واقعیت بخشی به مثابه محصول تصنعی
خلاقیت اگوسنتریکی (خود محوری)
11
·
پسیکولوژیسم و استه تیسیسم روی
دیگر مدال نظامات ایدئولوژیکی کنسرواتیستی (محافظه کاری) را تشکیل می دهند.
·
(پسیکولوژیسم، یعنی روانشناسی گرائی.
·
استه تیسیسم یعنی توضیح مسائل جهان
بکمک قوانین استه تیک.
·
مراجعه کنید به روانشناسی، استه
تیک در تارنمای دایرة المعارف روشنگری )
12
·
الگوهای استدلالی روشنگری ستیزی فقط
بظاهر از آزادی و عدم تمکین به حاکیمت دم می زنند.
·
ولی عدم تمکین مورد نظر آنها از
حاکمیت به سبب فرار از مسئولیت پذیری (سیاسی) عمومی به قلمرو ممنوعه روح و درون
فردی، در واقع به سرسپردگی به حاکیت مبدل می شود.
ادامه دارد.
ویرایش:
پاسخحذفدر جمله آخر، «حاکیت» باید «حاکمیت» باشد.
با پوزش