آنالیز (تجزیه و تحلیل) (3)
پروفسور دکتر گونتر کروبر
برگردان شین میم شین
VII
هگل
گئورگ ویلهلم
فریدریش هگل (1770 ـ 1831)
آثار هگل به 14
بخش طبقه بندی می شود:
آثار آغازین
(جوانی)
آثار انتقادی
ینا
طرح های سیستمی
ینا
فنومنولوژی روح
منطق (کوچک و
بزرگ)
فلسفه طبیعت
روح سوبژکتیف
روح اوبژکتیف
(خطوط اصلی فلسفه حقوق)
فلسفه تاریخ
آثار مربوط به
سیاست روز
فلسفه هنر
فلسفه مذهب
فلسفه و تاریخ
فلسفه
دایرة المعارف
علوم فلسفی
·
پیونددیالک
تیکی میان آنالیز و سنتز برای اولین بار توسط هگل
مطرح می شود.
1
·
هگل آنالیز
و سنتز را در وحدت تضادمند شان، بمثابه دو متد برای کشف حقیقت می داند.
2
·
به نظر هگل، امپیریسم (مکتب اصالت تجربه) با تلخیص (تقلیل) شیئ
(موضوع) واحد به تعین های مجزا از هم، آنالیز را مطلق می کند.
3
·
متد آنالیزی
متدی (اسلوبی) است که «مشخص موجود را
تجزیه می کند.
4
·
تفاوت های آن را منفرد می سازد و به آنها فرم
عامیت انتزاعی (مجرد) اعطا می کند.
5
·
و یا مشخص را بمثابه اصل حفظ می کند و با صرفنظر (انتزاع) از
خواص غیرماهوی ظاهری، به عمده کردن عام مشخصی،
نوعیتی و یا قوه و قانونی مبادرت می ورزد.»
·
(هگل، «دایرة المعارف»، پاراگراف 227)
6
·
سنتز (ترکیب)
را نباید بمثابه جمع ساده نتایج حاصل از آنالیز (تجزیه) تلقی کرد.
7
·
سنتز (ترکیب)
باید با حرکت از عام به سوی شناخت منفرد در ضرورت
و عامیتش نایل آید.
8
·
سنتز (ترکیب)
بمثابه وحدت تز و آنتی تز و به مثابه نفی دیالک تیکی تز
و آنتی تز، بمعنی مرحله عالی تر دانستن (دانش) خواهد بود.
VIII
نئوپوزیتیویسم
·
نئوپوزیتیویسم به مطلق
کردن ایدئالیستی ـ ذهنی کردوکار آنالیزی می پردازد.
1
·
نئوپوزیتیویسم
تنها فرم مجاز (مشروع) آنالیز را آنالیز منطقی ـ سمانتیکی قوانین علمی می داند.
2
·
از نقطه نظر
نئوپوزیتیویسم، فلسفه تئوری علمی ئی با موضوع پژوهشی
خاص خود نیست.
3
·
فلسفه
تنها در کردوکاری تحت این عنوان خلاصه می شود.
4
·
اگرچه
پوزیتیویسم در دهه های اخیر، خدمت ارزنده ای به تکوین آنالیز منطقی ادا کرده، ولی باید
دعاوی زیر برخی از نمایندگان آن را رد کرد:
الف
·
اولا این
ادعای آنان را که گویا کلیه مسائل فلسفی از طریق آنالیز منطقی قابل حل اند.
ب
·
ثانیا
این ادعای آنان را که مسائلی که از طریق آنالیز منطقی قابل حل نباشند، مسئله واره اند.
5
·
سلسله ای
از مسائل اصلی تعیین کننده جهان بینی فلسفی، مثلا مسئله رابطه میان ماده و روح
(وجود و شعور) و امثالهم را نمی توان تنها از طریق آنالیز منطقی توضیح داد و تعیین
کرد.
IX
آنالیز دیالک تیکی
·
ماتریالیسم
دیالک تیکی آماج آنالیز را تجزیه ساده هر کل به
اجزای مجزا از هم آن نمی داند.
1
·
این تصور
با درک متافیزیکی از آنالیز مطابقت دارد.
2
·
بنا بر
درک دیالک تیکی، آنالیز باید به اقدامات
زیر مبادرت ورزد:
الف
·
آنالیز
باید کل واحد (یگانه) را نه به اجزای دلبخواه، بلکه به اجزای متضاد تجزیه کند.
ب
·
آنالیز باید
ماهیت این اجزا و تأثیر متقابل آنها را کشف کند.
ت
·
آنالیز باید
با شناخت منفرد به شناخت عام راه یابد.
X
تفاوت آنالیز و استنتاج
·
آنالیز از
لحاظ زیر با استنتاج تفاوت پیدا می کند:
الف
·
استنتاج
ـ بر خلاف آنالیز ـ اگرچه با پدیده ها و فاکت های منفرد سروکار دارد و به تعمیم
آنها می پردازد، ولی به شناخت ماهیت پدیده ها دست نمی یابد.
ب
·
از این
رو آنالیز می تواند ـ برخلاف استنتاج ـ بمثابه شالوده پیش بینی های دقیق علمی مورد
استفاده قرار گیرد.
ت
·
آنالیز هم
در مرحله حسی شناخت و هم در مرحله عقلی شناخت دارای اهمیت بزرگی است.
·
مراجعه
کنید به دیالک تیک حسی و عقلی در تارنمای دایرة المعارف روشنگری
1
·
حیوانات
نیز به آنالیز در فرم ساده قادرند.
2
·
شالوده
فیزیولوژیکی کردوکار حسی آنالیز را آنالیزاتورها (تحلیلگرها) تشکیل می دهند که
بکمک آنها تحریکات بغرنج محیط زیست تجزیه می شوند و به شکل احساس های منفرد در
آورده می شوند.
3
·
مرکز
کردوکار حسی آنالیزی در جانوران عالی تر و انسان، مغز بزرگ است.
XI
آنالیز منطقی
·
آنالیز
منطقی اما برعکس، با چیزهای فکری (عقلی) مثلا مفاهیم، احکام، تئوری ها و غیره سر و
کار دارد.
1
·
آنالیز
منطقی امکان آنرا پدید می آورد که کلیه خواص و روابط غیرماهوی، تصادفی و خارجی
ابژکت ها که در مفاهیم، احکام و غیره انعکاس می یابند، مورد صرفنظر قرار گیرند و خواص
و روابط ماهوی، داخلی و ضرور کشف شوند.
2
·
از این
رو ست که آنالیز منطقی پیش شرط ضرور برای روندهای انتزاع
و تعمیم است.
·
·
مراجعه
کنید به انتزاع (تجرید) و تعمیم در تارنمای دایرة المعارف روشنگری
3
·
آنالیز
منطقی ـ به معنی محدود کلمه ـ فونکسیون های زیرین را به عهده دارد:
الف
·
بررسی
منطقی ـ سمیوتیکی تشکیل، مصرف، پیوند و غیره مفاهیم
ب
·
بررسی
منطقی ـ سمیوتیکی ساختار هر تئوری علمی و غیره.
4
·
بکمک آنالیز
منطقی می توان به مسائل فلسفی معینی نیز پاسخ قطعی داد.
5
·
یکی
ازموارد خاص کاربرد آنالیز منطقی عبارت است از بررسی ساختار الکتریکی، الکترونیکی
و غیره سیستم های اتصالی با وسایل کمکی منطق مدرن.
·
مراجعه
کنید به جبر اتصالی در تارنمای دایرة المعارف
روشنگری
ادامه دارد
هیچ نظری موجود نیست:
ارسال یک نظر