سیاوش کَسرائی
(۱۳۰۵ – ۱۳۷۴)
تحلیلی
از
میم حجری
شهر ما
خورشید پیله ای است تب آورده
تن در گلیم ابر فرو کرده
دل مرده است روز
دم کرده است افق
زهر هوا کشنده و سوزان است
شهر گدا گرسنه باران است
خاک است روی برگ
خاک است روی گل
خاک است روی چهره هر دیوار
تا روی پلک پنجره ها خاک است
پوک است ناودان کهنه و در استخوان او
باد است می وزد
لب چک و سینه مال
له له زن و گداخته راه است می خزد
داغ است سایه های به سنگ اوفتاده داغ
کند است گامهای به راه اوفتاده کند.
پایان
شهر ما
سیاوش در این شعر
به توصیف پوئه تیکی ـ هنری ـ استه تیکی ـ متافوریکی شهر و یا کشور خود می پردازد:
۱
خورشید پیله ای است تب آورده
تن در گلیم ابر فرو کرده
اولین دارایی شهر او
خورشید است که شبیه پیله ای تب کرده است.
پیله ای که پیچیده در شولای ابر است.
۲
دل مرده است روز
روز دلمرده و بی حال و کسالت زده است.
۳
دم کرده است افق
افق نفس تنگ و خفه و ملتهب است.
۴
زهر هوا
کشنده و سوزان است
هوا مسموم است و سم هوا کشنده و سوزناک است.
۵
شهر گدا
گرسنه باران است
شهر تشنه
از فرط فلاکت و ذلت چشم به آسمان دوخته است
و
التماس باران دارد.
۶
خاک است روی برگ
خاک است روی گل
خاک است روی چهره هر دیوار
تا روی پلک پنجره ها خاک است
همه چیز
خاک الود (گرد و غبار گرفته) است
از برگ تا گل
از دیوار تا پلک پنجره.
تشبیه اتاق به اندام و تشبیه پنجره به چشم و تشبیه دو لنگه پنجره به دو پلک چشم
شاهکار.
۷
پوک است ناودان کهنه و در استخوان او
باد است می وزد
ناودان کهنه و پیر و فرسوده است و باد در اسکلت ناودان زوزه می کشد.
تشبیه ناودان به پیری که خرخرکنان نفس می کشد.
۸
لب چک و سینه مال
له له زن و گداخته راه است می خزد
راه به فردی تشنه لب و لب ترک خورده شباهت دارد که دیگر توان حرکت ندارد.
به همین دلیل له له زنان و ملتهب
سینه مال می خزد.
۹
داغ است سایه های به سنگ اوفتاده داغ
حتی سایه هایی که به سنگ افتاده اند،
داغ اند.
منظور شاعر این است که بر خلاف سایه های معمولی
آرامش بخش و خنک نیستند.
۱۰
کند است گامهای به راه اوفتاده کند
رهروانی هم که در راه اند
با گام های کند پیش می روند.
سیاوش کسرایی در این شعر
از شرایط مبتنی بر رکود
تصور و تصویری رئالیستی و راسیونالیستی
عرضه می کند.
از شرایظی که بر جامعه (شهر به معنی کشور) مسلط است.
پایان
هیچ نظری موجود نیست:
ارسال یک نظر