فاتح مغرور یا فاتح مقهور
ژاله اصفهانی
با نام اصلی اِطِل سلطانی
به او گفتا:
«عجب!
دولت مگر کور است؟»
«اگر دولت نبودی کور
نمی شد قسمت یک لنگ دنیا خوار، چون تیمور.»
درنگی در چند و چون انعکاس در قاموس نظامی و کسرایی
مخزن الاسرار
داستان پادشاه ظالم با مرد راستگوی
پادشهی بود رعیت‌شکن
وز سر حُجت شده حَجاج‌فن
هرچه به تاریک شب از صبح زاد
بر در او درج شدی بامداد
رفت یکی پیش ملِک صبحگاه
راز گشاینده‌تر از صبح و ماه
از قمر اندوخته شب بازی‌یی
وز سحر آموخته غمازی‌یی
گفت:
« فلان پیر تو را در نهفت
خیره‌کُش و ظالم و خونریز گفت»
شد ملک از گفتن او خشمناک
گفت:
« هم اکنون کنم او را هلاک »
نَطع بگسترد و بر او ریگ ریخت
دیو ز دیوانگی‌اش می‌گریخت
شد بِه بَر پیر، جوانی چو باد
گفت:
« ملک بر تو جنایت نهاد
پیشتر از خواندن آن دیو رای
خیز و بشو تاش بیاری به جای»
پیر وضو کرد و کفن برگرفت
پیش ملک رفت و سخن درگرفت
دست به هم سود شه تیز‌رای
وز سر کین دید سوی پشت پای
گفت:
«شنیدم که سخن رانده‌ای
کینه‌کِش و خیره‌کُشم خوانده‌ای
آگهی از مُلکِ سلیمانی‌ام
دیو ستمکاره چرا خوانی‌ام؟»
پیر بدو گفت:
«نه من خفته‌ام
زانچه تو گفتی بَتَرَت گفته‌ام
پیر و جوان بر خطر از کار تو
شهر و ده آزرده ز پیکار تو
من که چنین عیب‌شمار تو ام
در بد و نیک، آینه‌دار توام
آینه چون نقش تو بنمود راست
خود شکن، آیینه شکستن خطا ست
راستی‌ام بین و به من دار هش
گر نه چنین است به دارَم بکُش»
پیر چو بر راستی اقرار کرد
راستی‌اش در دل شه کار کرد
چون ملک از راستی‌اش پیش دید
راستی او، کژی خویش دید
گفت:
« حَنوط و کفنش برکشید
غالیه و خلعتِ ما درکشید »
از سر بی‌دادگری گشت باز
دادگری گشت رعیت نواز
راستی خویش نهان کس نکرد
در سخن راست زیان کس نکرد
راستی آور که شوی رستگار
راستی از تو ظفر از کردگار
گر سخن راست بود جمله دُر
تلخ بود، تلخ که الحقُ مُر
چون به‌سخن راستی آری به‌جای
ناصر گفتار تو باشد خدای
طبع نظامی و دلش راستند
کارش ازین راستی آراستند.
پایان
ادامه دارد.
هیچ نظری موجود نیست:
ارسال یک نظر