پروفسور دکتر
ولفگانگ پطر ایشهورن
برگردان شین میم
شین
· اخلاقزبان به مجموعه وسایل و فرم های بیانی زبانی
ـ به معنی وسیع کلمه، به کلیه سیستم علامتی ـ اطلاق می شود که در خدمت کدبندی و
انتقال زبانی هنجارها، ایدئال ها و نگرش های اخلاقی قرار دارند و یکی از انگیزش های
اخلاقی منطبق با آنها را آماج قرار می دهند.
1
· اصطلاح «اخلاقزبان» از نقطه نظرهائی باعث سوء
تفاهم می شود.
2
· برای اینکه در واقع زبان اخلاقی خاصی وجود ندارد.
3
· وسایل تعیین کدبندی و انتقال هنجارها و غیره ی اخلاقی،
وسایل زبان عامیانه اند.
4
· اما در جریان توسعه تاریخی و در روند تمایز پیشرونده حیات معنوی جامعه، وسایل زبانی معینی در
اعلام و ترویج سیستم ها و اصول اخلاقی معنای برتری کسب کرده اند.
5
· واژه ها، اصطلاحات و یا جملات زیر از آن جمله اند:
الف
·
«خوب»
ب
·
«شریف»
ت
·
«افتخار»
پ
·
«عبادت
بجز خدمت خلق نیست!»
ث
·
«او
زحمتکش شریفی است!»
ج
·
«از
بیت المال مردم باید پاسداری کرد!» و غیره.
6
· اما جملاتی هم که حاوی اطلاعاتی اند، می توانند
در شرایط معینی تأثیر اخلاقی اعمال کنند و به انتقال هنجارها و ارزیابی های اخلاقی
بپردازند.
7
· معضل اصلی اخلاقزبان در عرصه فونکسیون های
پراگماتیکی است.
8
· عرصه فونکسیون های پراگماتیکی کمتر از بقیه ی فونکسیون
های زبانی مورد پژوهش قرار گرفته است.
9
· عرصه فونکسیون های پراگماتیکی، عرصه ای است که
فونکسیون های زبانی غیرتوصیفی و علامتی دوباره دستچین و حذف می شوند.
· مسائل اخلاقزبانی را می توان در این عرصه جا داد.
· مراجعه کنید به پراگماتیک در تارنمای دایرة
المعارف روشنگری
10
· خودویژگی تثبیت و ترویج زبانی اصول اخلاقی در
نکات زیر است:
الف
· در چندگونگی خارق العاده وسایل زبانی عامیانه
رایج است.
ب
· در ناهمگونی خارق العاده وسایل زبانی عامیانه
رایج است.
ت
· در چند معنامندی خارق العاده وسایل زبانی عامیانه
رایج است.
11
· به عنوان مثال، برای دعوت از کسی به پیشه کردن
شیوه عمل آگاهانه مبتنی بر محرکه های
درونی می توان طرق زبانی مختلفی را بکار بست:
الف
· جملات امری:
«باید
بپا شویم!»
«خواهی
نشوی نابود، به مقاومت و مبارزه بیاندیش!»
ب
· جملات هنجاری:
«عبادت بجز خدمت خلق نیست!»
ت
· جملات مبتنی بر ارزیابی و استدلال:
«میازار موری که دانه کش است
که جان دارد و جان شیرین خوش است!»
فردوسی
پ
· و وسایل زبانی بیشمار دیگر.
· گاهی هم از جملات پرسشی استفاده می شود.
12
· برای انطباق این تنوع با هدف مورد نظر، شیوه های
زیر به خدمت گرفته می شوند:
الف
· تشکیل، تنظیم و تغییر انگیزه ها.
ب
· نفوذ در باورها و تصمیمگیری های سوبژکتیف، برای
تنظیم، قاعده مند سازی، تحریک شیوه رفتار و موضعگیری انسان ها و پیوند دادن آن با
کل جامعه.
· مراجعه کنید به ایدئولوژی،
اخلاق (مورال) در تارنمای دایرة المعارف روشنگری
13
· وسایل زبانی چند گونه، انعطاف پذیر و تحت شرایطی
چند معنامند برای نیل به هدف لازم بوده اند.
14
· وسایل زبانی محصولات تاریخی اند.
15
· در همه زبان ها انبوهی از این چنین امکانات بطرق
مختلف توسعه داده شده اند.
ادامه دارد.
هیچ نظری موجود نیست:
ارسال یک نظر