احسان طبری
(۱۲۹۵ ـ ۱۳۶۸)
(۷۳ سال)
فیلسوف، نویسنده، شاعر، نظریه‌پرداز برجستهٔ مارکسیسم-لنینیسم، ایدئولوگ و عضو کمیتهٔ مرکزی و هیئت سیاسی حزب توده ایران
ویکی پیدیا
درنگی
از
شین میم شین
چه اشباحی است در گردش بر این کهسار آبی رنگ؟
اِرانی
بذر زرّین بر فراز کشوری افشاند
اِرانی
مُرد، بذرش کشتزاری گشت پرحاصل
به‌زندان،
روح پرجولان و طیّارش نشد مدفون
به‌زیر سنگ سرد گور،
افکارش نشد مدفون
اِرانی در سرود و در سخن بگشود راه خود
کنون در هر سویی پرچم گشاید با سپاه خود.
معنی تحت اللفظی:ارانی
بر فراز کشور ایران بذر زرین افشاند.
بذری که پس از مرگ ارانی جوانه زد و ایران مزرعی حاصلخیز گشت.
نه روح جولان و پران ارانی در زندان، مدفون گشت
و
نه افکار ارانی در گورستان.
ارانی
به مدد سرود و سخن راه خود را باز کرد و اکنون در هر سویی با سپاه خود صف کشیده و پرچم افراشته است
برای بررسی این فراز از شعر طبری
باید آن را تجزیه و تحلیل کنیم:
۱
اِرانی بذر زرّین بر فراز کشوری افشاند
اِرانی
مُرد، بذرش کشتزاری گشت پرحاصل
سؤال این است که چرا ارانی بر فراز کشوری بذر افشانی می کند و نه بر زمین آن.
شاید دلیلش این باشد که بذر ارانی نه بذر مادی، بلکه بذر فکری (تئوریکی، ایده ئولوژیکی) بوده است.
به همین دلیل ارانی بر فراز کشور بذر افشانی می کند.
منظور طبری از فراز کشور، عالم ارواح (افکار عمومی) جامعه است.
مزرع پر حاصلی هم که از بذرهای ارانی تشکیل می یابد،
نه مزرعی مادی (شیئی) بلکه مزرعی فکری (ایده ئولوژیکی، تئوریکی) است.
طبری در این تصور و تصویر، بیشک تحت تأثیر حافظ بوده است:
جافظ
مزرع سبز فلک دیدم و داس مه نو
معنی تحت اللقظی:
هلال ماه در پهنه آسمان
شبیه داسی در مزرعه سبزی بود.
طبری
بیشک همه آثار شعرا و ادبای کشور را خوانده است.
طبری
گنجینه عظیمی در این زمینه در اختیار داشته است.
مراجعه کنید
به
گفتگوهای کسرایی با طبری.
طبری
مطالبی هم راجع به حافظ و خیام داشته است که ما مورد تأمل قرار داده ایم.
منظور طبری
روشنگری ارانی است.
۲
به‌زندان،
روح پرجولان و طیّارش نشد مدفون
به‌زیر سنگ سرد گور،
افکارش نشد مدفون
ارانی و ۵۲ تن از یارانش (گروه ۵۳ نفر) توسط اجامر پهلوی دستگیر و تحت شرایط فجیعی محبوس می شوند.
آن سان که به روایتی، وقتی مادر ارانی به دیدارش می رود،
می گوید که این پسر من نیست.
بزرگ علوی
که یکی از ۵۳ نفر بوده است،
اثری تحت عنوان ۵۳ نفر تألیف کرده است.
منظور طبری
این است که علیرغم مصائب وارده در زندان و ترور بی شرمانه فرزند فرزانه خلق،
روح و شعور و اندیشه ارانی مدفون نشد.
ما از افکار ارانی چیزی نخوانده ایم.
اثر ارانی اما لرزه بر ارکان حوزه های علمیه (فقهیه) افکنده بود.
وقتی سران جوان مجاهدین خلق
لاطائلات خود را در عراق به خمینی می خوانند،
خمینی می گوید:
شبیه حرف های ارانی اند.
منظورش این بوده که لاطائلات هارت و پورتی توخالی مجاهدین برایش همانقدر قابل فهم بوده اند که افکار علمی ارانی قابل فهم بوده است.
۳
اِرانی در سرود و در سخن بگشود راه خود
کنون در هر سویی پرچم گشاید با سپاه خود.
منظور طبری این است که ارانی با روشنگری به احیای حزب کمونیست ایران نایل آمده است
و
حزب توده راه ارانی را تداوم بخشیده است.
ادامه دارد.
هیچ نظری موجود نیست:
ارسال یک نظر