خود آموز خود اندیشی (۱۰۹۳)

  

شین میم شین

بوستان

باب سوم

در عشق و مستی و شور

حکایت دوم

(دکتر حسین رزمجو، «بوستان سعدی»، ص ۸۳ ـ ۸۴)

ما به سوی آنچه دانش زمانه مان نموده، می رویم

 

 

مرا توبه فرمائی، ای خود پرست

تو را توبه ز این گفتن اولی تر است

معنی تحت اللفظی:

عاشق صادق به ناصح گفت:

ای خودپرست که به من توبه از عشق را توصیه می کنی،

خودت باید از بیان این سخن توبه کنی.

  

سعدی

 در این بیت شعر،

دیالک تیک من و غیرمن

را

 به شکل دیالک تیک هیچ و همه چیز مسخ و مثله و مخدوش می سازد.

 

او من را در غیرمن، که دشمن او و متنفر از او ست، منحل و مضمحل می سازد و کسی را که لب به انتقاد باز کرده است و دگرپرستی را در شأن انسان ندانسته است، خودپرست می نامد.

 

شیادی و حقه بازی سعدی را باید کشف و افشا کرد.

 

ضد دیالک تیکی دگرپرستی، نه خودپرستی، بلکه خودمختاری است

و

 ضد دیالک تیکی وابستگی، نه خودخواهی، بلکه آزادی و استقلال اندیشه و عمل است.

 

اینکه خودپرستی گشتاوری از خودمختاری است، دلیلی بر تحریف حقایق مبرهن نمی شود.

 

فرد در دیالک تیک فرد و جامعه مطرح می شود و معنی پیدا می کند.

هومانیسم و روشنگری با تن در ندادن انسان به بندگی این و آن زمینی و سماوی آغاز می شوند.

 

هومانیسم و روشنگری

 خرد را و به برکت خرد، خودمختاری انسان را و لذا آزادی و استقلال فکری و عملی انسان را بر گلدسته های جهان بگوش جهانیان می رسانند.

 

این دستاور ارجمند بورژوازی انقلابی آغازین است،

که پس از ورود سرمایه داری به مرحله امپریالیسم زیر پا نهاده می شود و فراموش می شود.

 

ادامه دارد.