پروفسور دکتر
ولفگانگ ایشهورن
اریش هان
مانفرد پوشمن
روبرت شولتس
هورست تاوبرت
مانفرد پوشمن
روبرت شولتس
هورست تاوبرت
و
دهها تن دیگر
(۱۹۶۹)
برگردان
(۱۹۶۹)
برگردان
شین میم شین
۱
·
هنجار یک واژه لاتینی است.
۲
·
هنجارها به قواعد، خطوط رهنما و دستورالعمل هایی جهت اجرای
اعمال اطلاق می شوند.
۳
·
هنجارها تا حد معینی، تعیین سیستم وسیله و هدف جهت تنظیم
رفتار انسانی را نمودار می سازند که در خدمت نیل به آماج اند.
·
در خدمت نیل به واقعیت بخشی به نظام اجتماعی معینی و یا حفظ
نظام اجتماعی معینی به عنوان آماج اند.
۴
·
هنجارهای مهم برای جامعه شناسی به شرح زیرند:
الف
·
هنجارهای فنی و عام که در خدمت یکپارچه سازی (وحدت بخشی به)
روابط، طبقه بندی بنا بر نوع و غیره اند و به لحاظ سوسیولوژیکی می توانند از نقطه
نظرات مختلف مهم باشند.
ب
·
هنجارهای کردوکار علمی به معنی قواعد متدیکی (اسلوبی)
پ
·
قبل از همه هنجارهای منافع که در خدمت تنظیم رفتار
اجتماعی انسان ها و گروه های اجتماعی اند.
۵
·
هنجارها به گزینش از میان امکانات متعدد عمل دست می زنند و
این گزینش را به عنوان امری واجب الاجرا الزامی می سازند.
·
این بدان معنی است که هنجارها حاوی تصمیمگیری ها و تصمیمات
اند و تصمیمگیری های معینی را مطالبه می کنند.
۶
·
تصمیماتی که هنجارها اتخاذ و مطالبه می کنند، می توانند به عوامل زیر مربوط باشند:
الف
·
به آماج های عمل
ب
·
به طرق عمل
·
(به انواع عملیات
·
به عواقب عملیات
·
به ترکیبات عملیات)
پ
·
به استفاده از وسایل
ت
·
به نحوه استفاده از کلیه وسایل در پیوند با یکدیگر
۷
·
هنجارها در هماندیشی (کمونیکاسیون) میانانسانی با سیستم های
علامتی زیر در پیوندند:
الف
·
با زبان طبیعی
ب
·
تحت شرایطی با زبان مصنوعی
پ
·
با ارزش های هنری
ت
·
با پلاکات ها
ث
·
با اشارات
ج
·
با شخصیت ها
ح
·
با رفتار شخصیت ها (به عنوان سرمشق) و غیره
۸
·
بدین طریق معنی هنجار ها هم معلوم می شود و هم منتقل.
۹
·
هنجارها در فرم های متنوع حاوی خصلت مطالباتی با حدت و شدت
متفاوت اند:
الف
·
به مثابه فرامین
ب
·
به مثابه امر و نهی (امر به معروف و نهی از منکر)
پ
·
به مثابه رهنمود
ت
·
به مثابه قوانین اساسی بایدها
ث
·
به مثابه اجازه و غیره
۱۰
·
معمولا رعایت و پیشبرد هنجارها با تحریم های جامعه ای از
انواع متفاوت تضمین می شود.
·
مثلا با فرم های کم و بیش سخت و یا ملایم اجبارهای اجتماعی زیر:
الف
·
جرایم و تنبیهات قضایی
ب
·
جرایم و تنبیهات اقتصادی
پ
·
جرایم و تنبیهات اخلاقی
ت
·
نکوهش
ث
·
جایزه و تشویق به انواع مختلف
ج
·
وعده و وعید
ح
·
احترام و بی احترامی افکار عمومی و غیره
۱۱
·
هنجارها می توانند در پیوندهای سیستمی مختلف حیات اجتماعی
مؤثر واقع شوند.
۱۲
·
هنجارها می توانند حامل خصایل زیر باشند:
الف
·
حامل خصلت فرم هایی
از مصرف مادی باشند.
ب
·
حامل خصلت سیاسی ـ اقتصادی باشند.
·
هر پلان اقتصاد ملی ذاتا سیستمی از هنجارها ست.
پ
·
حامل خصلت قضایی باشند.
·
مثلا هنجارهای حقوقی
ت
·
حامل خصلت اخلاقی باشند.
·
مثلا موازین و قواعد و هنجارهای اخلاقی
·
قوانین اساسی اخلاق سوسیالیستی
·
عادات و غیره
۱۳
·
مسئله سوسیولوژیکی تعیین کننده هنجارها از قرار زیر است:
الف
·
مسئله منابع (سرچشمه های) جامعه ای هنجارها ست.
ب
·
مسئله مؤثریت جامعه ای هنجارها ست.
پ
·
مسئله استدلال پذیر و اثبات پذیری هنجارها ست.
۱۴
·
در این مسائل، جامعه شناسی مارکسیستی ـ لنینیستی به طرز
بنیادی از استنباطات مربوطه در جامعه ـ تئوری بورژوایی متمایز می گردد.
۱۵
·
استنباطات مربوط به هنجارها در جامعه ـ تئوری بورژوایی
ماهیتا ایدئالیستی اند.
۱۶
·
هنجارها در درک و یا استنباط ایدئالیستی از قرار زیرند:
الف
·
هنجارها در تحلیل نهایی ناشی از مرجع فکری ماورای تاریخی ـ
مطلقی اند:
۱
·
هنجارها ناشی از اراده الهی اند.
۲
·
هنجارها ناشی از اصل عقلی ماورای تجربی محض اند.
۳
·
هنجارها ناشی از جهان ارزشی ایدئال درخود (فی نفسه موجود)
اند و غیره
ب
·
هنجارها به مثابه بیانگر میل و هوس سوبژکتیو تفسیر می شوند.
پ
·
هنجارها به مثابه بیانگر عواطف افراد منفرد تفسیر می شوند.
ت
·
هنجارها به مثابه بیانگر عواطف گروه های اجتماعی منفرد
تفسیر می شوند.
ث
·
و یا به ویژه در عرصه پوزیتیویسم، صرفنظر از توضیح تئوریکی
هنجارها به طور کلی و اعلام آنها به مثابه چیزهای فکری فی نفسه موجود توصیه می شود
که چیزی جز نوعی ایدئالیسم مستور نیست.
۱۷
·
از دید جامعه شناسی مارکسیستی ـ لنیینستی، هنجارها پدیده ها
و ابزارهای جامعه ای همزیستی و همکاری جامعه ای انسان ها هستند که از حوایج جامعه
ای آنها نشئت می گیرند.
۱۸
·
هنجارها ضمنا می توانند به مثابه انگیزه های رفتار فردی، به
مثابه هنجارهای شخصی و ماکسیم ها (قواعد زندگی) مطرح شوند.
۱۹
·
هنجارها در تحلیل نهایی ناشی از عوامل زیرند:
الف
·
ناشی از روند زندگی تاریخی رئال (واقعی) اند.
ب
·
ناشی از مناسبات تولیدی اند.
پ
·
ناشی از مناسبات طبقاتی اند.
ت
·
ناشی از منافع متضاد و بخشا آنتاگونیستی (تضاد آشتی ناپذیر)
جامعه ای قوای طبقاتی مختلف و فرماسیون های جامعه ای مختلف اند.
۲۰
·
هنجارها هم به مثابه اهرم کردوکار جامعه ای انسان ها مؤثر می افتند و هم به مثابه سدی در
مقابل کرد و کار جامعه ای آنها.
۲۱
·
هنجار هم به مثابه
اهرم کرد و کار انسان ها در روند تولید مادی مؤثر می افتند و هم به مثابه سدی در
کرد و کار آنها در روند تولید مادی.
۲۲
·
هنجار هم به مثابه اهرم کرد و کار انسان ها در مبارزه قوای
متضاد و سیستم های جامعه ای متضاد مؤثر می افتند و هم به مثابه سدی در مقابل آنها.
·
(این مسئله در جامعه ما تحت سلطه ولایت فقیه در همین ۴۰ سال
اخیر به وضوح آشکار شده است. مترجم)
۲۳
·
هنجارها از این رو، در تحلیل نهایی در پیوندی قرار می گیرند
که با روند مادی حیات متعین (دترمینه) می شود.
۲۴
·
هنجارها به همین دلیل، حاوی خصلت تاریخی و طبقاتی اند.
۲۵
·
هنجارها بسته به اینکه از کدامین منافع طبقاتی نشئت می
گیرند و پیشبردشان با کدامین منافع طبقاتی مطابقت دارد، نقش مترقی، انقلابی و یا
ارتجاعی بازی می کنند.
۲۶
·
هنجارها در مطابقت با توسعه مناسبات تولیدی و مناسبات
طبقاتی تغییر می یابند، پدید می آیند، از بین می روند، نوسازی می شوند، بازتعریف
می شوند (معنی شان عوض می شود) و بازتفسیر می شوند.
۲۷
·
هنجارهای معینی می توانند برای مدت درازی اعتبار خود را حفظ
کنند.
·
اگر مناسباتی که شالوده شان را تشکیل می دهند، حفظ شوند.
۲۸
·
در عرصه هنجارها، پیشرفت تاریخی ئی هم وجود دارد که انعکاس
پیشرفت تاریخی عام است که بر شانه های توده های مترقی، زحمتکش و تحت استثمار حمل می
شود و خود را در هنجارهای به اصطلاح انسانی ـ عام تبیین می دارد.
۲۹
·
هنجارها فقط در پیوند جامعه ای ـ تاریخی فوق الذکر می
توانند درک شوند، توضیح داده شوند، به چالش علمی کشیده شوند و استدلال و اثبات علمی
شوند.
۳۰
·
تنها راه درست و علمی ـ ماتریالیستی بررسی مسئله هنجارها در
جامعه شناسی همین جا ست.
۳۱
·
هر طرز بررسی دیگر مسئله هنجارها ایدئالیستی و غیرعلمی است.
۳۲
·
بررسی سوسیولوژیکی جنبه های جزئی (جزئیات) مسئله هنجارها
نیز باید از درک فلسفی ـ سوسیولوژیکی فوق الذکر شروع به حرکت کند:
الف
·
مثلا پژوهش هنجارهای مؤثر در اقشار اجتماعی معین
ب
·
مثلا پژوهش هنجارهای مؤثر در سازمان های سیاسی معین
پ
·
مثلا پژوهش تغییر سیستم های هنجاری در اثر تغییرات جامعه ای
ت
·
مثلا پژوهش مؤثریت سیستم های هنجاری معین بر گروه های
اجتماعی و غیره.
۳۳
·
وظیفه جامعه شناسی مارکسیستی ـ لنینیستی قبل از همه این است
که با وسایل علمی خود، در تشکیل، ترویج، پیشبرد و تحکیم هنجارها و سیستم های
هنجاری ئی مؤثر افتد که در خدمت پیشرفت تاریخی، سازماندهی قوای طبقه کارگر و
متحدینش برای مبارزه در راه تحول
سوسیالیستی جهان و ساختمان و تکمیل جامعه سوسیالیستی اند.
۳۴
·
این در حق رشته های
دیگر جامعه ـ تئوری مارکسیستی ـ لنینیستی (مثلا اتیک و یا اخلاق) نیز در
رابطه با مسئله هنجارها صادق است.
۳۵
·
با توسعه جنبش کارگری ـ انقلابی و با تحول سوسیالیستی جامعه، تحول مهمی در
مسئله هنجارها در جامعه صورت می گیرد.
۳۶
·
هنجارها و سیستم های هنجاری ئی که طبقه کارگر و سوسیالیسم پدید آورده اند و پدید
می آورند، به نوبه خود نقش انقلابی مهم و متعالی ئی در تحولات انقلابی بازی می
کنند که مشخصه دوران معاصرند.
۳۷
·
گرایشات بنیادی تحول مسئله فوق الذکر هنجارها در حال حاضر
را می توان به شرح زیر جمعبندی کرد:
الف
۱
·
تشکیل آگاهانه انطباق میان هنجارها و روند توسعه تاریخی.
۲
·
یعنی تشکیل سیستم های هنجاری ئی که رهنمای عمل افراد و گروه
های اجتماعی در راستای پیشرفت تاریخی باشند.
۳
·
استخراج آگاهانه هنجارها از منافع جامعه ای زحمتکشان و
استدلال و اثبات آنها.
۴
·
از بین بردن تصورات توهم آمیز راجع به ماهیت و منشاء
هنجارها
ب
۱
·
تحت الشعاع (تحت تابعیت) منافع طبقه کارگر قرار دادن
آگاهانه و برنامه ریزی شده کلیه هنجارهای تنظیم رفتار و اجرای وظیفه تاریخی ـ
جهانی طبقه کارگر.
۲
·
یعنی تحت الشعاع الزامات امحای استثمار انسان توسط انسان قرار
دادن آنها.
۳
·
یعنی تحت الشعاع الزامات تشکیل جامعه سوسیالیستی قرار دادن
آنها.
۴
·
قرار دادن آگاهانه و برنامه ریزی شده کلیه هنجارها در راستای تحکیم دولت سوسیالیستی
و نظام سوسیالیستی جامعه.
۵
·
قرار دادن آگاهانه
و برنامه ریزی شده کلیه هنجارها در راستای
جلب توده های هرچه فزونتر به هدایت و رهبری توسعه جامعه ای.
۶
·
قرار دادن آگاهانه
و برنامه ریزی شده کلیه هنجارها در راستای
توسعه ابتکارات خلاق زحمتکشان و توسعه همه جانبه انسان های سوسیالیستی.
پ
۱
·
این به شرطی است که هنجارهای تشکیل یافته در مبارزه طبقه
کارگر انقلابی به مثابه عالی ترین هنجارهای همزیستی و همکاری، اعتبار عام الجامعه
ای کسب کنند.
·
به ویژه اصل انترناسیونالیسم سوسیالیستی.
۲
·
این ضمنا امکان ارزیابی انتقادی کلیه گرایشات دموکراتیکی،
انقلابی و هومانیستی ماضی را در عرصه هنجارهای اجتماعی (همبودین) و همزیستی فراهم
می آورد.
ت
·
به همان میزان که نظام اقتصادی، دولتی و جامعه ای سوسیالیستی تحکیم می یابد و شعور
سوسیالیستی توده ها رشد می کند، به همان میزان هم آگاهی سوسیالیستی به اهمیت
پیشبرد هنجارهای حیات اجتماعی سوسیالیستی رشد می کند.
ث
·
نقش رهبری حزب طبقه کارگر در روند تشکیل هنجارها، در تشکیل
و سمت بخشی به سیستم های هنجاری در فرم هنجارهای حیات درونحزبی لنینی و اجرای
قاطعانه و پیگیرانه آنها، زمینه لازم را برای تشکیل نظام هنجاری مبتنی بر داوطلبی
و وحدت اراده و عمل برای حزب طبقه کارگر فراهم می آورد که از اعضای حزب آمادگی
عملی، ابتکار و مسئولیت عالی می طلبد.
پایان
هیچ نظری موجود نیست:
ارسال یک نظر