دایرة المعارف بورژوائی واپ‍سین (۲۵۵)

پروفسور دکتر هانس یورگ  سندکولر

 فصل هفتم

ماتریالیسم 

برگردان شین میم شین

بخش پنجم

ماتریالیسم، تاریختئوری و جنبش کارگری در قرن ۱۹  

ادامه

۱۴

·      در این بافت اجتماعی، انتقاد از رئالیسم، بعدی نوینی کسب می کند:

·      سوسیالیسم ماقبل مارکسیستی به مثابه سردمدار تحول انقلابی، نیزه ی مخالفت سیاسی بطور متافیزیکی استدلال شده ماتریالیسم را برمی گرداند و بر سینه ماتریالیسم و یا سیمپلیسم (ساده اندیشی گرائی) نشانه می رود، که قادر به درک بغرنجی قوانین جنبش اجتماعی نیست و به همین دلیل عاجز از عرضه سمتگیری مناسب به توسعه اجتماعی است.

۱۵

·      ماتریالیسم با تخریب امید به قوه پیش بین شناخت، تحلیل تعین های تاریخی را به انحراف می کشد. 

۱۶

·      در سنت ماتریالیسم فرانسه، آشکارتر از شارل فوریه، قبل از همه، هلوه تیوس وارد عمل می شود.

·      در انگلستان هم روبرت اون بر ناتورالیسم چیره می گردد.

۱۷

·      روبرت اون شرایطی را که انسان ها پدید می آورند، به مثابه تعینگرهای (دترمینانت های) تاریخی و مشخصا کاپیتالیستی، شناسائی (تعیین هویت) می کند. 

۱۸

·      فلسفه کلاسیک بورژوائی آلمان از چنین انتقادی از ماتریالیسم و از چنین درجه تکامل بالنده ای فرسنگ ها فاصله داشته است. 

۱۹

·      زمانی که کارل روزن کرانتس ـ شاگرد هگل ـ در سال ۱۸۳۷ (به روایت براون)، مفهوم ماتریالیسم تاریخی را مطرح می کند، انتقاد از فلسفه در جنبش بنیادی کارگری راه بکلی دیگری را در پیش گرفته بود. 

۲۰

·      روانشناسی و یا علم روح سوبژکتیو روزن کرانتس بر ضد بی اعتنائی بر روشنگری و بر ضد تلاش در جهت سازش دادن علم با مذهب بوده است:

·      «چاپلوسی با مزه نسبت به مذهب و رفقای مذهبی نباید در علم نفوذ کند.

·      وقتی کسی علم مبارزه علنی بر ضد بی شرمی پریشان اندیشی های پانته ئیستی (همه چیز خدائی) برمی افرازد و ضمنا اعلام می دارد که جسمیت (ماتریالیسم. مترجم) فاتحه ای بر صراط الهی است، او با این سخنان، زیر علم مسیحیت سینه و زنجیر می زند.

·      اما وقتی که این سخنان جامه جفنگ به خود می پوشند و بعضی ها اشک در چشم همان جفنگ را به عنوان شعار بر زبان می رانند، آنگاه به ناگهان، جادوی جفنگ بر باد می رود و چراغ ماتریالیسم تاریخی به سوسو می افتد.»

·      (براون، ماتریالیسم و ایدئالیسم، «فرهنگ تاریخ زبان سیاسی و اجتماعی در آلمان»، ص ۱۰۰۰)

۲۱

·      این استفاده انتقادی روزن کرانتس از مفهوم «ماتریالیسم تاریخی»، ثانیا حاکی از آن است که ماتریالیسم به گرایش فقرا برای بهبود شرایط زندگی خود اطلاق می شود که ضمنا گرایش منفوری برای ثروتمندان بوده است.

ادامه دارد.