فرهنگ مفاهیم فلسفی (الف) ارسطوئیسم

 

  پروفسور دکتر مانفرد بور

برگردان

شین میم شین

  

ارسطو 

(۳۸۴ ق. م. ـ ۳۳۲ ق. م.) 

ارسطو از مهمترین و متنفذترین فلاسفه تاریخ است. 

او اصول بیشماری را هم بنیاد نهاده و هم تحت تأثیر جدی قرار داده است.

از آن جمله اند :

تئوری علوم

منطق

بیولوژی

فیزیک

اتیک

تئوری شعر

تئوری دولت

ارسطو دانش زمان خود را به شرح زیر طبقه بندی کرده است :

ارگانون (که بعد از مرگ او به آثار او اضافه می شود.)

علوم تئوریکی (نظری)

علوم پراتیکی (عملی)

علوم پوئه تیکی (شعری)

علوم تئوریکی به اجزای زیر طبقه بندی می شوند :

فلسفه اولین (متافیزیک)

علوم طبیعی

علوم ریاضی (مته متیک)

 

فلسفه اولین به اجزای زیر طبقه بندی می شود :

تئوری جوهر

تئوری اصول

تئولوژی

 

۱

·    ارسطوئیسم، عبارت است از فلسفه ارسطو، توسعه، تکمیل، تغییر و احیای آن از سوی مکتب ارسطوگرا و به خدمت گرفتن نظرات ارسطو از سوی فلسفه بورژوائی در قرن نوزدهم میلادی.

 

۲

·    فلسفه ارسطو، فلسفه ای دوپهلو بود.

 

۳

·    تأثیرات ماندگار و چندگونه بعدی آن نیز تناقضمند بوده اند.

۴

·    ارسطوئیسم از سوی مکتب قدیم ارسطوگرا (اریستوکستوس، دمیتریوس فون فالرون، دیکالارشوس، اویدموس، تئوفراست) با پیروی بلاواسطه از ارسطو و با برخوردی کم و بیش مقلدانه به آثار او شروع می شود و در تفاسیر ارسطوئی مکتب ارسطوگرای جدید، قبل از همه، توسط (افرودیزیاس، فون لامپ زاکوس) ادامه می یابد.

 

۵

·    مکتب ارسطوگرای جدید در تفاسیر خود از آثار ارسطو، اصولا تفسیری عمدتا ماتریالیستی ـ پانته ئیستی ارائه می دهد.

 

۶

·    در مجموع، می توان گفت که مکتب ارسطوگرای جدید، آموزه ارسطو را از عناصر پانته ئیستی اش پاک می سازد:

·    بدین طریق نیروی محرکه ماورای طبیعی بی حرکت ارسطوئی باطل شمرده می شود، ماهیت هدفمند فرم مردود اعلام می شود، نوس (روح) الهی، به مثابه  خرد انسانی عام تفسیر می شود.

 

۷

·    ابن رشدیسم در قرون وسطی، تفسیر ماتریالیستی آموزه ارسطو را تحت تأثیر مکتب ارسطوگرای جدید و قبل از همه، افرودیزیاس، آغاز می کند.

 

۸

·    اسکولاستیک (در وهله اول، آلبرتوس ماگنوس و توماس فون اکوین) عمدتا با به خدمت گرفتن عناصر ایدئالیستی فلسفه ارسطو توسعه می یابد.

·    (تفسیر فقهی ( تئولوژیکی) آثار ارسطو).

 

۹

·    در فلسفه رنسانس، قبل از همه، توسط الکساندریست ها و ابن رشدیست ها، دوباره مراجعه به عناصر ماتریالیستی آثار ارسطو رواج می یابد.

 

۱۰

·    فلسفه مکتبی پروتستانی (ملانشتون) و اسکولاستیک اسپانیا (سوارز)، در قرن شانزدهم و هفدهم میلادی ـ عمدتا ـ تحت تأثیر گشتاورهائی از آموزه ارسطو بوده اند.

 

۱۱

فریدریش آدولف تندلبورگ

(۱۸۰۲ ـ ۱۸۷۲)

فیلسوف آلمانی

آثار

بررسی های منطقی

حقوق طبیعی بر پایه اتیک

 

·    ترندلبورگ در قرن نوزدهم میلادی، در مبارزه با دیالک تیک هگل ـ عمدتا ـ به ارسطو روی می آورد و به مثابه  پیشاهنگ رجعت به ارسطو محسوب می شود.

 

۱۲

·    رجعت به ارسطو در قرن نوزدهم میلادی، در فلسفه کاتولیکی تقویت می شود که تا عصر حاضر نیز ادامه دارد.

 

·    مراجعه کنید به  نئو اسکولاستیک، نئوتومیسم

 

پایان