دایرة المعارف جامعه شناسی مارکسیستی ـ لنینیستی (۸۶۲)

   پروفسور دکتر 

ولفگانگ ایشهورن

اریش هان
مانفرد پوشمن
روبرت شولتس
هورست تاوبرت

و

دهها تن دیگر
(۱۹۶۹)

برگردان
شین میم شین

جهان بینی

 

۱

·    جهان بینی به درکی از جهان اطلاق می شود که کل جهان را به مثابه سیستمی در نظر می گیرد.

 

۲

·    جهان بینی به فرمولبندی ماکسیسم ها (حداکثرها) اطلاق می شود.

 

۳

·    جهان بینی به مثابه در نظر گرفتن کل جهان، هسته هر فلسفه را تشکیل می دهد.

 

۴

·    جهان بینی عالی ترین مرحله تعمیم فلسفی است.

 

۵

جوهر اساسی

(کوینت اسنتس)

عنصر خامسه

که

منشاء عناصر چهارگانه

(آتش و آب و هوا و خاک)

است.

در فلسفه ایپکور

 

·    جهان بینی ها در تحلیل نهایی در مناسبات جامعتی  دوران خود ریشه دارند و به قول مارکس، «جوهر اساسی فکری زمانه خویش اند.»

·    جهان بینی ها از این رو، به طرز تاریخی ـ مشخصی بیانگر منافع بنیادی گروه های اجتماعی و به ویژه کل طبقات جامعه اند.

 

۶

·    مسئله اساسی جهان بینی، همان مسئله اساسی فلسفه است.

 

۷

·    بسته به پاسخی که به مسئله مناسبت ماده و روح (وجود و شعور) داده می شود، یعنی بسته به تقدم و یا تأخر قایل شدن به ماده در مقابل روح (به وجود در مقابل شعور)، می توان فرم های اساسی جهان بینی ها را، یعنی جهان بینی ماتریالیستی و جهان بینی ایدئالیستی و یا جهان بینی ایدئالیستی ـ مذهبی را تمیز داد.

 

 (جهان بینی ماتریالیستی ماده را بر روح، وجود را بر شعور مقدم می داند.

  جهان بینی ایدئالیستی و یا جهان بینی ایدئالیستی ـ مذهبی روح را بر ماده، شعور را بر وجود مقدم می داند. مترجم)

 

۸

·    به همین دلیل، انگلس، ماتریالیسم را به مثابه «جهان بینی عام مبتنی بر درک معینی از مناسبت ماده و روح (وجود و شعور) قلمداد کرده است.»

·    (مارکس و انگلس، «کلیات»، جلد ۲۱، ص ۲۷۸)

 

ادامه دارد.