پروفسور الفرد کوزینگ
پروفسور گئورگ کلاوس
پروفسور ولفگانگ سگت
برگردان شین میم شین
II
تئوری تجرید در فلسفه اسکولاستیک
توماس فون اکوین (1225 ـ 1274)
ایتالیائی الاصل و یکی از پرنفوذترین فلاسفه و تئولوگ های
تاریخ
از مهمترین فقهای کلیسای کاتولیک و از نمایندگان اصلی فلسفه
در قرون وسطی متعالی (اسکولاستیک)
میراث معنوی خارق العاده او هنوز هم در نئوتومیسم و
نئواسکولاستیک مؤثر است.
کلیسای کاتولیک روم او را جزو قدیسان تلقی می کند.
·
توماس فون اکوین در تئوری تجرید خود به پیروی از ارسطو
می پردازد، ولی آن را با عناصری از افلاطونیسم پیوند
می دهد.
1
·
بنظر توماس فون اکوین، فهم
انسانی ببرکت سهیم بودن در انوار خرد الهی
به تنویر تصاویر ذهنی می پردازد و از آنها فرم هائی را جدا می کند، فرم هائی که
قبل از چیزها، بصورت تصاویر ازلی در فهم الهی وجود
داشته اند، فرم هائی که در عین حال بطور تصویری در چیزها و سرانجام بمثابه مفاهیم عام بعد از چیزها در فهم
انسانی وجود دارند.
·
(توماس فون اکوین، «تبیین کلی فقه»، جلد
1، ص 84)
2
·
توماس فون اکوین با این شیوه اکلکتیکی
(از هر چمن گلی) می کوشد تا مسئله «مشاجره بر سر مفاهیم
عام» را حل کند.
·
مراجعه کنید به رئالیسم، مشاجره
بر سر مفاهیم عام در تارنمای دایرة المعارف روشنگری
3
·
توسعه بعدی تئوری تجرید را فلسفه ماتریالیستی به عهده می گیرد.
III
تئوری
تجرید در تجربه گرائی (امپیریسم)
جان لاک (1632 ـ 1704)
فیلسوف انگلیسی
نماینده اصلی امپیریسم
از شخصیت های برجسته روشنگری انگلیس
از تئوریسین های قرارداد اجتماعی
اعلامیه استقلال آمریکا، قانون اساسی آمریکا و انقلاب فرانسه
تحت تأثیر فلسفه سیاسی او بوده اند.
·
جان لاک در تجرید، کردوکار فهم
را می بیند که در طی آن ایده های عام و در رابطه
با آنها واژه های عام (واژه های معنوی) از طریق
جدا شدن از شرایط زمانی و مکانی و تفکیک از ایده های دیگر بوجود می آیند.
·
(جان لاک، «راجع به فهم بشری»، جلد 3، فصل 3،
ص 6)
1
·
بنظر جان لاک، درعمل تجرید خواصی که خاص ایده های منفرد هستند، مورد صرفنظر قرار می گیرند و
تنها خواص مشترک میان همه آنها حفظ می شوند.
·
(جان لاک، «راجع به فهم بشری»، جلد 3، فصل 3، ص 7)
·
2
·
بدین سان، این ایده ها به نمایندگان عام کلیه چیزهای مربوط به نوعی معین بدل می شوند و از
این طریق امکان طبقه بندی چیزها پدید می آید.
·
(جان لاک، «راجع به فهم بشری»، جلد 2، فصل 9،
ص 11)
3
·
اما عامیت، که ثمره عمل انتزاع است، اختراع فهم انسانی است و به چیزها تعلق
ندارد.
4
·
برای اینکه چیزها همه به صورت منفرد
وجود دارند و آنچه که ماهیت نامیده می شود، چیزی
جز ایده انتزاعی ساخته انسان ها نیست.
·
(جان لاک، «راجع به فهم بشری»، جلد 3، فصل 3،
ص 11)
5
·
انتزاع از این نظر مهم است که ما بکمک آن می توانیم انبوهی از
چیزها را در نظر بگیریم و در باره شان بحث کنیم.
·
(جان لاک، «راجع به فهم بشری»، جلد 3، فصل 3،
ص 20)
6
·
در غیر این صورت، یعنی در صورت نبودن نام های عام، ما می بایستی نام های بیشماری را بر زبان رانیم.
·
(جان لاک، «راجع به فهم بشری»، جلد 2، فصل 11،
ص 9)
7
دیوید هیوم (1711 ـ 1776)
فیلسوف، اقتصاددان و تاریخدان
از نمایندگان برجسته روشنگری انگلیس
از اقتصاددان ما قبل اقتصاد کلاسیک
معلم کانت و از دوستان و همفکران آدام اسمیث
·
نظریه جان لاک مثال
بارزی بر تئوری تجرید
امپریستی است که تأثیر آن در گذر از برکلی و هیوم
به نئوپوزیتیویسم
کنونی رسیده است.
8
·
معایب و نواقص اصلی این نظریه به شرح زیرند:
الف
·
اولا جان لاک از موضع متافیزیکی (یعنی غیر دیالک تیکی) حرکت می کند و جهان
مادی را متشکل از چیزهای منفرد و جدا از هم تلقی
می کند و وجود پیوند ها، طبقات و غیره عام را منکر می شود.
ب
·
ثانیا جان لاک فقط
جریان ساده و «سطحی» روند تجرید را، یعنی صرفنظر
کردن از برخی از خصایص را در نظر می گیرد.
ادامه دارد.
هیچ نظری موجود نیست:
ارسال یک نظر