• با سلام بر صادق عزیز
• من دلم می خواهد روی توصیه زیر از ایشان تأمل کنم:
• «اگر اين کار در مورد کتاب های ايرانی هم انجام شود ، شايد ديگر لازم نباشد خواننده علاقه مند به آثار دولت آبادی چند ماه وقت صرف کند تا ببيند داستان کليدر درباره چيست و سرانجام آن پس از پايان 9 جلد کتاب قطور چه می شود.»
• ایشان که خود نوشته ای هم در زمینه هدف ادبیات دارند و بیشتر از من از لوکاچ و سایرین خوانده اند، با این توصیه مرا به حیرت انداختند.
• نقد کتاب را به جای خواندن خود کتاب توصیه کردن!
• نقد کتاب اولا می تواند از سوی هر کسی و به نیات مختلف صورت گیرد.
• ثانیا نقد کتاب برخی نکات را که منتقد بسته به فهمش دستچین کرده، در برمی گیرد.
• رمان و یا شعر به مثابه انعکاس واقعیت عینی ـ اما ـ واقعیت عینی مورد نظر را با تمامت آن منعکس می کند.
• چگونه می توان کلیدر را با نقد چند سطری و یا چند صفحه ای از آن جایگزین کرد؟
• علاوه بر این هدف از خواندن رمان کلیدر برای مثال فقط دنبال کردن ماجرا ست؟
• این است درک صادق عزیز از خواندن رمان و یا حتی قصه کوتاه؟
• من نظر دیگری تا کنون داشته ام:
• بنظر من در رمان در فرم ماجرا، جامعه معینی با مناسبات موجود به تفصیل، با جزئیات و با روان شناسی افراد آن جامعه انعکاس می یابد.
• سنت ها، عادت ها، باورها، ذهنیت ها و غیره به بحث کشیده می شوند.
• در کلیدر ـ به عنوان مثال ـ طبقات و اقشار اجتماعی و احزاب سیاسی به نحوی از انحا تصویر می شوند.
• فکر نمی کنم که این توصیه صادق عزیز حتی برای خودشان جدی باشد.
• با پوزش
2
بی نام
بی نام
• دقیقا، حقوق بشر و دموکراسی سرمایه داری غرب هم همینطور است:
• قانون بر روی کاغذ.
• بمب و ترور در واقعیت.
3
محمد
• بی نام گرامیمحمد
• حقوق بشر، حقوق شهروندی، آزادی و دموکرسی بورژوائی، فرمال (صوری) است، ولی بر خلاف نظر شما، فرمالیته نیست:
• تفاوت فرمال و فرمالیته از زمین تا آسمان است.
• تفاوتش را وقتی می بینید که به مقایسه تجربی ساده ای دست بزنید:
• کشور خود را با یکی از کشورهای اروپائی و یا کانادا و امریکا مورد مقایسه قرار دهید.
• همین آزادی ها و حقوق فرمال برای زحمتکشان از نان شب واجب ترند.
• بود و نبود همین آزادی و دموکراسی فرمال می تواند به جاری شدن سیلی از خون بهترین فرزندان خلق تمام شود و یا نشود.
• شعارهای توخالی تان را لطفا پس از اندکی تأمل بنویسید تا ناخودآگاه به عوامفریبی دست نزده باشید.
• اگر بورژوازی واپسین و معاصر دستاوردهای انقلابات بورژوائی را زیر پا می نهد و به عوامفریبی و خونریزی دست می زند، باید افشا شود و در برابر آن مقاومت توده ای در مقیاس ملی و بین المللی سازمان داده شود، ولی هرگز نباید میان دیکتاتوری بورژوائی (در فرم های فاشیسم، حکومت خونتا و تئوکراسی و غیره) و دموکراسی بورژوائی علامت مساوی گذاشت.
• البته اگر کسی به منافع توده های مردم علاقه مند باشد.
• با پوزش
4
صادق افروز
صادق افروز
• به حجری عزیز
• با تشکر از شما و توجه تان.
• توصیه من کاملا جدی بود.
• کسی که می خواهد مقاله ای در مورد ارتباط " اخبار یک آدمربایی" و موقعیت کنونی میر حسین بنویسد، چاره ای ندارد جز اینکه به سرعت ـ حداقل ـ خلاصه این کتاب را مرور کند.
• اگر بخواهد بنشیند و یک هفته وقت بگذارد و کتاب را بخواند زمان را از دست می دهد و مطلب بیات می شود.
• فرض کنید میر حسین گفته بود:
• اگر کسی بخواهد وضع مرا بفهمد بهتر است برود و کلیدر را بخواند.
• آنوقت تکلیف مشتاقان حل این معما چه بود؟
• کسی منکر اهمیت این رمان در توضیح اوضاع و احوال اجتماعی وسیاسی نیست.
• ولی وجود نقد ها و بخصوص خلاصه شده ها کمک می کند تا علاقه مندان به سرعت و چابکی سر از ته و توی یک رمان طولانی دربیاورند.
• حالا که صحبت دوباره از کلیدر شد بد نیست یادی بکنم از بزرگ علوی.
• از آقا بزرگ یک روز یکی از این شاعران پر آوازه پرسید:
• «نظرتان درباره کلیدر چیست؟»
• آقا بزرگ مکثی کرد و پاسخ داد:
• «راستش اگر یکی پیدا بشه این را خلاصه کنه خیلی ممنونش می شوم.»
• ولی کلیدر حاشیه این مقاله است.
• بحث اصلی سپاه و نقش آن در جامعه ایران است که باید روی آن متمرکز شد.
• امیدوارم کامنت ها در این جهت ادامه پیدا کنند.
5
حجری
• با تشکر از صادق عزیزحجری
• من فقط با نقد موافقم، ولی نه با خلاصه کردن رمان.
• دلایلم را نمی خواهم تکرار کنم.
• رمان و شعر و غیره آئینه های جامعه و جهان اند.
• رمان «جنگ و صلح» را نمی توان خلاصه کرد و نباید خلاصه کرد.
• ماجرای خانواده اشراف فئودال در رمان «جنگ و صلح» ـ مثلا شوهر کردن دختر با فئودال زاده های دیگر و غیره ـ برای من اهمیت چندانی ندارد.
• مهم مناسبات اجتماعی جامعه و چه بسا جهان است که در این رمان انعکاس می یابد.
• آلترناتیوی برای رمان وجود ندارد.
• بزرگ علوی ظاهرا حرف دهنش را نفهمیده است.
• رمان «کلیدر» گنجینه گرانقدری است که هرگز نباید خلاصه شود.
• کلیدر سطر سطرش زیبا و اندیشه مند است، دریا ست.
• چگونه می توان اثری از این دست را خلاصه کرد؟
• رهنمود موسوی و غیره فقط از این نظر برای من جالب است که او حداقل کتابی (شاید هم مثل شما خلاصه ای از کتابی) را خوانده.
• من راستش اینها را نمی شناسم.
• به اینها هم دل نبسته ام.
• ولی از دیدن پاسخ تان از صمیم دل شاد شدم.
• زنده باشید
پایان
ویرایش متن از دایرة المعارف روشنگری است.
ویرایش متن از دایرة المعارف روشنگری است.
هیچ نظری موجود نیست:
ارسال یک نظر