افسانه روزا لوکزمبورگ و اسطوره آنتونیو گرامشی (4)

دکتر هانس پطر بره نر

برگردان شین میم شین

6
تئوریسین «سیاست رئال»

I

• برای دفاع روشن از حیثیت روزا لوکزمبورگ باید نشان داد که او ـ بسان ولادیمیر لنین ـ خود را به تئوری های زیر مکلف می دانست:

1

• به تئوری پرولتری ـ سوسیالیستی انقلاب

2

• به تئوری مارکسیستی ـ انقلابی دولت

3

• به درک مارکسیستی ـ انقلابی از دموکراسی

II

• برای دفاع روشن از حیثیت روزا لوکزمبورگ باید نشان داد که او در رابطه با دیالک تیک رفرم و انقلاب به معنی کمونیستی و لنینی اش چه موضعی اتخاذ کرده بود.

• وقتی که رهبر حزب چپ آلمان ـ گزینه لوچ ـ که با برگزار کردن شجاعانه و قابل قدردانی کنفرانس روزا لوکزمبورگ مجله «جهان جوان» تحت شعار «راه کمونیسم»، بنیانگذار حزب کمونیست آلمان را در سنت حزب «سوسیالیسم دموکراتیک» خود اعلام می کند و از او به عنوان سرمشق نام می برد تا درک خاص خود را از «سیاست رئال» توجیه کند، باید ضمن اعلام همبستگی با جبهه چپ، به مخالفت با او برخاست.

• گزینه لوچ به فراز زیر از سخنرانی روزا لوکزمبورگ در کنگره مؤسسان حزب کمونیست آلمان اشاره می کند:
• «تسخیر قدرت باید نه امری یکباره، بلکه پیشرونده و مرحله به مرحله باشد.
• ما باید در دولت بورژوائی رخنه کنیم و کلیه مواضع را تسخیر کنیم و با چنگ و دندان از آنها پاسداری نمائیم.»
• (روزا لوکزمبورگ، «برنامه ما و اوضاع سیاسی» ص 509)

• روزا لوکزمبورگ در اینجا صریحا سخن از آن به میان آورده است که مرحله نخستین انقلاب نوامبر آلمان که آماجش تحولات سیاسی بود و در رابطه با تقسیم قدرت دولتی تغییرات بنیادی خاصی را به دنبال نیاورده بود، به پایان رسیده است.
• اکنون باید مرحله «مبارزه شدیدتر و عالی تر و عمدتا اقتصادی» آغاز شود که در آن شوراهای کارگران و سربازان در «زمین هموار» عرصه را برای رژیم ابرت شایدمن «چنان تنگ کنند که مثل میوه رسیده بر زمین افتد و کار اصلی ما به انجام رسد.»
• (ایضا همانجا ص 503، 510)

• این سیاست چه ربطی به استراتژی رفرم به اصطلاح «انقلابی» عریض و طویل حزب چپ آلمان دارد؟

• آنچه که روزا لوکزمبورگ در اینجا مطرح می کند، تصویربرداری لحظه ای در چارچوب مبارزات انقلابی آن زمان بوده و روزا لوکزمبورگ می خواست که پایگاه یورش بر مواضع قدرت حاکمه بورژوائی را تدارک ببیند.
• این را هرگز نمی توان با استراتژی مه آلود و مبهم حزب چپ آلمان قابل قیاس تلقی کرد که از «روند انتقالی بزرگ برای سوسیالیسم دموکراتیک قرن بیست و یکم» سخن می راند.
• (طرح برنامه حزب چپ، سطر 1004ـ 1005)

• مفهوم «سیاست رئال انقلابی» که به روزا لوکزمبورگ نسبت داده می شود، برای او معنای سیاسی و استراتژیکی بکلی دیگر داشت.
• روزا لوکزمبورگ در سخنرانی خویش به مناسبت بیستمین سالگرد درگذشت کارل مارکس این طرح را به شرح زیر توضیح می دهد:
• «سیاست رئال پرولتری خصلت انقلابی دارد.
• زیرا آن با کلیه تمایلات جزئی اش در مجموع از چارچوب نظام حاکم موجوده پا فراتر می گذارد.
• زیرا این سیاست را آگاهانه به مثابه پیشمرحله عملی تلقی می کند که به سیاست پرولتاریای حاکم و دگرگونساز بدل خواهد شد.»
(روزا لوکزمبورگ، مجموعه آثار، جلد 1، فصل 2، ص 373)

7
رفرم و انقلاب

• تصور روزا لوکزمبورگ از سیاست رئال انقلابی عبارت از این بود که هر گام در سیاست روز باید از دورنمای تاریخی قطع کاپیتالیسم و غلبه بر آن تعریف شود و فقط جزئی از «پیشمرحله» انقلاب پرولتری محسوب گردد.

• این سیاست رئال انقلابی کمترین ربطی به «استراتژی تق و لق» کائوتسکیستی و شبه کائوتسکیستی حزب چپ آلمان ندارد که در آن با مسئله «لحظه انقلابی»، قطع رابطه انقلابی با کاپیتالیسم و تدارک غلبه بر کاپیتالیسم وداع گفته شده است.

• «سنت سیاست جامعه دگرگونساز رادیکال رئال» مورد نظر حزب چپ آلمان از این رو نمی تواند به روزا لوکزمبورگ نسبت داده شود.
•
• روزا لوکزمبورگ به مثابه منتقد خروشان و پر شور رویزیونیسم و اوپورتونیسم باید در مقابل کلیه تحریفات به عمل آمده در زمینه شخصیت او و آثار تئوریکی او مورد حفاظت قرار گیرد.

این است وظیفه مارکسیست های انقلابی و کمونیست های سازمان یافته و نه تقدیس روزا لوکزمبورگ به نیت عقیم سازی سیاسی او.

پایان فصل اول