حسگرائی (سنسوئالیسم) (2)

پروفسور دکتر مانفرد بور 
پروفسور مانفرد اشتارکه 
برگردان شین میم شین

الف 
نحوه تشکیل ادراک

1

 دموکریت (460 ـ 371 ق. م.)  
فیلسوف ماتریالیست یونان باستان
از فلاسفه پیشاسقراطی
شاگرد لویکیپ و بزرگترین فیلسوف فلسفه طبیعت
نماینده ماتریالیسم اتمیستی
او کل طبیعت را متشکل از ذرات تقسیم ناپذیر (اتم) می دانست.
شعار اصلی او:
چیزها فقط به ظاهر رنگ دارند، فقط به ظاهر شیرین و یا تلخ اند. 
در واقع فقط اتم ها در فضای خالی وجود دارند و لاغیر!

  

·        فلاسفه قدیم تر یونان، ادراکات (و تفکر) را بمثابه روندهای جسمانی توضیح می دهند که در جریان آن روندها، ذرات منشق از اشیاء وارد حفره های ادراکی انسانی می شوند.

·        (دموکریت)

2

·        دموکریت ذرات جاری را تصاویر کوچک رایحه وار (نفس گونه) تعریف می کند.

3

·        اپیکوریست ها و جان لاک آنها را ایدولا می نامند.

4

 آناکساگوراس (499 ـ 428 ق. م.) 
از ریاضی دانان و فلاسفه ماقبل سقراطی 
مبلغ روشنگری ایونی در آتن

·        در فلسفه یونان قدیم، نظر رایج بطور کلی عبارت از این بوده که ادراک از وضع عضو ادراکی نشئت می گیرد.

·        (امپدوکلس، آناکساگوراس)

5

·        استوئیست ها ادراک را تأثیر اشیاء بر روح می دانند.

6

·        مقایسه روح با لوح مومی خالی از نقش از قبل، از سوی جان لاک که جهان خارج بر آن نقش می افکند، توسط استوئیست ها بنیانگذاری شده بود.

7

 ژوزف پریستلی (1733 ـ 1804) 
تئولوگ، شیمیست، فیزیکدان، فیلسوف انگلیسی ـ امریکائی
اولین کسی است که تهیه و تأثیر اکسیژن را توضیح داده است. 
نحوه تهیه و توضیح گازهای مختلف دیگر را نیز.

·        ماتریالیست های فرانسه و انگلیس در قرن هجدهم تحریکات عصبی ناشی از تأثیرات مکانیکی (ارتعاشات) را مسبب ادراکات می دانستند.

·        (هارتلی، پریستلی)

8

 ژولیان لامتری (1709 ـ 1751) 
پزشک، فیلسوف
پیگیرترین ماتریالیست عصر روشنگری
آثار:
«قصه های طبیعت روح» (1745)
«انسان بمثابه ماشین» (1747)

·        اصل معرفتی همانندی را «ارواح حیاتی» مورد نظر لامتری تشکیل می دهند که در ریل های عصبی در حرکت اند و تأثیرات وارده از سوی اشیاء بر اعضای حسی را به مغز که جایگاه شعور است، منتقل می کنند.

ادامه دارد.