حسی و عقلی (1)

پروفسور هوبرت هورست من

برگردان شین میم شین

·        حسی و عقلی به فرم های انعکاس معنوی واقعیت عینی اطلاق می شود که بر بنیان های عصبی پویای مختلف پدید می آیند، ولی با یکدیگر در پیوند قرار دارند.

·        حسی وعقلی در روند شناخت و پژوهش علمی، وحدتی را با هم تشکیل می دهند.

·        حسی پیش شرط ضرور، ولی نا کافی برای عقلی است.

·        عقلی هم ـ به نوبه خود ـ بر حسی تأثیر متقابل می گذارد و به طرز معینی آن را تحت نفوذ خود قرار می دهد. 

I

حسی 

(احساس و ادراک)

  

·        حسی بر بنیان عصبی ـ پویای سیستم علامتی اولیه تشکیل می یابد.

·        مراجعه کنید به سیستم علامتی اولیه در تارنمای دایرة المعارف روشنگری

1

·        منشاء حسی عبارت است از روندهای عصبی ـ فیزیولوژیکی.

2

·        روندهای عصبی ـ فیزیولوژیکی با دریافت تحریکات مناسب توسط گیرنده های (رسپتورهای) عصبی انسانی و با تبدیل این تحریکات به علائم خاص سیستم خود آغاز می شوند.

3

·        این علائم دریافت شده از کانال های (مجاری) عصبی حسی به مراکز حسی مغز منتقل می شوند و آنجا سلسله ای از بازتاب های (رفلکس های) بغرنج تشکیل می یابند که همزمان حاوی اجزای معنوی (روحی)  اند و به احساس و ادراک منجر می شوند.

4

·        احساس و ادراک فرم های خودویژه انعکاس معنوی ـ حسی اند و توالی زمانی تحریکات بنا بر الگوی فعالیت مکانی ـ زمانی دچار تحول می شود. 

·        (احساس (حسی)  را نباید با عاطفه عوضی گرفت.

·        عاطفه خود مفهوم مستقلی است که جداگانه مورد بحث قرار خواهد گرفت:

·        مراجعه کنید به عاطفه در تارنمای دایرة المعارف روشنگری )

5

·        احساس از خواص منفرد اوبژکت های تحریک کننده عکس برداری می کند، یعنی تصویر منفرد بر می دارد و عمدتا با پارامترهای زیرین مشخص می شود:

الف

·        با شدت تحریک

ب

·        با کیفیت تحریک

ت

·        با عمر و یا مدت زمان تحریک

پ

·        با انتظام مکانی تحریک

II

ادراک

·        ادراک از اوبژکت مورد شناسائی تصویر کلی بر می دارد.

·        علائم خاص ادراک به شرح زیرند:

الف

·        کلی بودن ادراک

ب

·        ساختارمند بودن ادراک

ت

·        ادراک بر بنیان کردوکار مشترک چندین تحلیلگر (آنالیزاتور) پدید می آید که توأمان سیستم عملکردی (فونکسیونال)  واحدی را تشکیل می دهند و در این سیستم یکی از تحلیلگرها نقش رهبری را به عهده می گیرد. 

1

·        احساس و ادراک بمثابه حسی وابستگی مستقیم به اوبژکت مربوطه دارند.

2

·        با هر احساس و یا ادراک یک قرینه متناسب با آن وجود دارد که بر اعضای حسی تأثیر می گذارد.

3

·        قرینه یعنی خاصیتی قابل ادراک بوسیله گیرنده ها (بینائی، شنوائی، لامسه و ...) و یا مجموعه ای از این خواص که موضوع شناخت اند.

ادامه دارد.