تدارک تئوریک توضیح «تئوری شناخت» (16)

پورفیریوس (233 ـ 305)
فیلسوف اسکولاستیک آغازین
او بر خلاف پلوتین ـ مؤسس نئوافلاطونیسم ـ بر ضد ارغنون ـ مجموعه آثار ارسطو در زمینه منطق ـ موضع نگرفت، بلکه به همانهنگ سازی ارسطوئیسم با افلاطونیسم پرداخت که برای نئوافلاطونیسم ارزش رهنما داست.
او به مثابه مخالف مسیحیت و منتقد انجیل شهرت داشته است.

مشاجره بر سر مفاهیم عام (یونیورسال ها) (1)
پروفسور دکتر مانفرد بور
برگردان شین میم شین

• مشاجره بر سر یونیورسال ها عنوانی است برای کشمکش ها و مرافعه ها میان جریانات مختلف اسکولاستیک بر سر مسائل زیر:

الف

• بر سر واقعی بودن و یا مجازی بودن مفاهیم عام (یونیورسال ها)

ب

• بر سر درجه واقعیت عام بطورکلی در رابطه آن نسبت به منفردهای (مشخص)، افراد (مشخص) و باصطلاح چیزهای حسی.

I
مبنای این مشاجره

• مبنای این مشاجره در واقع، عبارت بود از انتقاد ارسطو از آموزش ایده ای افلاطون و ارائه معنی دیگری از آن:

الف

• آموزش ایده ای افلاطون، ایده ها را واقعیت اصیل، واقعیت اولیه می داند و به ترانسندنس ایده ها معتقد است.

• (ترانسندنس ایده ها یعنی ماورای تجربی بودن آنها. مترجم)

ب

• ارسطو ایده ها را بمعنی دو برابر کردن بیهوده چیزها تلقی می کند و ترانسندنس مورد ادعا را فرضیه زایدی می داند.

• مشاجره بر سر مفاهیم عام (یونیورسال ها) ـ بلحاظ تاریخی ـ مسئله ای بر این مبنا بوده است.

• مسئله مربوط به واقعیت مفاهیم عام (یونیورسال ها) در اسکولاستیک آغازین، قبل از همه، ارثیه ای از آموزش مقوله ای ارسطو بود که پس از ترجمه مقدمه کتاب نئوافلاطونیستی بنام پورفیریوس ، به زبان لاتین از سوی بوتیوس آغاز شد.
• این اثر در قرون وسطای آغازین اشاعه وسیع داشت.

• پورفیریوس اگرچه به پیروی از ارسطو به تدریس پنج مفهوم منطقی می پرداخت، ولی این پنج مفهوم ـ بر خلاف مفاهیم محتوائی عام، یعنی بر خلاف مقوله ها ـ عبارت بودند از مفاهیم عام مربوط به نحوه و نوع احکام و نحوه صدور احکام.

• پنج مفهوم منطقی فوق الذکر به شرح زیر بوده اند:

1

• نوع

2

• گونه

3

• تفاوت

4

• خاصیت و یا خودویژگی ضرور

5

• خاصیت و یا حالت تصادفی.

• پورفیریوس اما تعیین ضرور و کامل واقعی بودن مفاهیم فوق الذکر را، بویژه واقعی بودن مفاهیم نوع و گونه را، صراحتا مستلزم بررسی همه جانبه می دانست و به عنوان «یک وظیفه» مطرح می کرد.

ادامه دارد