پروفسور دکتر مانفرد بورپروفسور دکتر مانفرد اشتارکه
راسیونالیسم (خردگرائی) (5)
برگردان شین میم شین
• مجموعه فلسفه یونان، تفکر را نه بمثابه کردوکار خلاق و موجد محتوا، بلکه به معنی جستجوی مفاهیم از قبل موجود تلقی می کند.
• این وضع بالاخره در فلسفه کلاسیک بورژوائی آلمان توسط کانت و هگل تغییر می یابد.
1
رنه دکارت (1596 ـ 1650)فیلسوف، ریاضی دان و عالم علوم طبیعی
از مؤسسین راسیونالیسم مدرن عصر جدید آغازین
تفکر راسیونالیستی او را کارتزیانیسم نیز می نامند.
دکارت به وجود ایده های مادرزاد باور داشت.
• تدارک این کار سترگ توسط دکارت و پیروان او دیده می شود.
2
• دکارت راسیونالیسم مدرن را بر مبنای ریاضات اثبات می کند که بوسیله گالیله در علوم طبیعی تشکیل یافته است.
3
گالیله ئو گالیله (1564 ـ 1642)مقبره گالیله در فلورنس
فیلسوف، ریاضی دان، فیزیکدان، ستاره شناس
کاشف کشفیات خارق العاده در رشته های مختلف علوم طبیعی
• گالیله پدیده های طبیعی را با روش تحلیلی خود به ساده ترین عناصر ریاضی تجزیه می کند و با روش ترکیبی خویش دو باره بهم پیوند می دهد تا نشان دهد که ریاضیات قادر به توضیح و نمایش کامل آنها ست.
• بدین طریق تئوری ریاضی، عنصر عقلی (راسیونال) را به همراه می آورد که بوسیله آن تشکیل و تغییر فرم راسیونالیستی عالم ادراک حسی امکان پذیر می گردد.
4
• راسیونالیسم قرن هفدهم حقیقت را در عناصر منطقی ـ ریاضی فاقد کیفیت و مطلقا کمی ریاضیات و علم طبیعی مکانیک می یابد.
5
• دکارت رؤیای یک ریاضیات عام (یونیورسال) را در سر دارد که شامل حال کل دانش بشری باشد.
6
گوتفرید ویلهلم لایب نیتس (1646 ـ 1716) فیلسوف، دانشمند، ریاضی دان، دیپلومات، فیزیکدان، مورخ، سیاستمدار، کتاب شناس و دکتر در حقوق دنیوی و کلیسائی
ایدئالیست عینی
روح یونیورسال زمانه خویش
• لایب نیتس نیز به همان سان رؤیای یک علم عام و زبان عام را در سر می پرورد و آخرین واحدهای آن را طبیعت ریاضی می نامد.
7
• همانطور که گالیله عناصر ریاضی را بمثابه آجرهای اولیه عقلی حوادث واقعی کشف کرده بود، به همان سان هم دکارت حقایق بنیادین (ساده)، مطمئن و مبرهن شعور را بمثابه عواملی قلمداد می کند که جهان ادراکی را تعقلی می کنند و خلاقانه تحول می بخشند.
8
• چون دکارت اطمینان بی خلل و بی واسطه ای را در اختیار ندارد، از تردید و انکار ریشه ای کلیه حقایق و نظرات حسی آغاز می کند و از این طریق به نخستین و بنیادی ترین حقیقت دست می یابد، اطمینان به وجود شعور:
• این را که من می اندیشم و موجودی آگاه هستم، نمی توانم انکار کنم:
• من می اندیشم، پس من هستم.
9
• بدین طریق خصلت اشراق بی واسطه و وضوح بمثابه علامت شناخت حقیقت قلمداد می شود.
10
• هرآنچه که همانند خودآگاهی واضح و روشن باشد، حقیقت دارد:
الف
• روشن هر آن چیزی است که از طریق الهام به ذهن می آید.
ب
• واضح هر آن چیزی است که بخودی خود روشن است و دقیقا تعیین و تعریف شده است.
ادامه دارد
هیچ نظری موجود نیست:
ارسال یک نظر