دیالک تیک تجربی و نظری (2)

(دیالک تیک امپیریکی ـ تئوریکی)
پروفسور دکتر گونتر کروبر
برگردان شین میم شین

III
تفاوت تجربی با حسی و نظری با عقلی

1

• اگرچه دانش تجربی (امپیریکی) با شناخت حسی و دانش نظری (تئوریکی) با شناخت عقلی رابطه تنگاتنگی دارند، علیرغم آن نه تجربی (امپیریکی) با حسی یکسان است و نه نظری (تئوریکی) با عقلی.

2

• ضمنا دیالک تیک تجربی و نظری (امپیکی و تئوریکی) را نمی توان در دیالک تیک حسی و عقلی خلاصه کرد.

• مراجعه کنید به دیالک تیک حسی و عقلی در تارنمای دایرة المعارف روشنگری

3

• بخصوص دانش تجربی با دانش حسی یکسان نیست.
• زیرا اگرچه دانش تجربی تحت تأثیرات حسی پدید می آید، ولی همواره نیازمند و حاوی پیش شرط های تدارکاتی عقلی معین بر مبنای داده های حسی است.

4

• تنها این حقیقت امر که داده های حسی در دانش تجربی در قالب زبانی تبیین می یابند، استفاده از مقوله های منطقی معینی را پیش شرط قرار می دهد، مقوله های منطقی ئی که بدون آنها دانش تجربی را نمی توان فرمولبندی کرد.

• مراجعه کنید به مقوله در تارنمای دایرة المعارف روشنگری

5

• دانش تجربی و اصولا هر دانشی فرم منطقی احکام را دارد و لذا نمی تواند در خارج از عرصه تفکر و شناخت عقلی وجود داشته باشد.

6

• تجربی و نظری را از این رو نمی توان بمثابه دو نوع از دانش تلقی کرد که عمدتا به شناخت عقلی تعلق دارند.

IV
اهمیت دیالک تیک تجربی ـ نظری
برای پراتیک علمی

• مسائل زیر در رابطه با دیالک تیک تجربی و نظری برای پراتیک علمی اهمیت خاصی دارند:

1

• مسئله رابطه تجربی و نظری

2

• چگونگی تبدیل تجربی در روند شناخت به نظری

3

• چگونگی شناخت قوانین بر اساس معارف تجربی

4

• مسئله گذار از تجربی به نظری.

ادامه دارد