پروفسور دکتر مانفرد بور
برگردان
شین میم شین
فصل هفتم
اعلام فلسفی استقلال انسان
توسط ایمانوئل کانت
فصل هفتم
بخش اول
قسمت ۸
۶۸
· نو در تعریف کانت از ارگانیسم آشکار است:
· بر خلاف درک سنتی به میراث مانده، که کمترین
فرقی بین مکانیسم و ارگانیسم نمی دید، کانت تفاوت مکانیسم با ارگانیسم را به مثابه
تفاوت خاصیت با عامیت قلمداد می کند.
· مراجعه کنید به دیالک تیک منفرد (خاص) و عام
۶۹
· به نظر کانت و بعدها ضمنا تحت تأثیر کانت، به
نظر هگل، «ماهیت مکانیسم را چیزی تشکیل می
دهد که «به رابطه بین اجزای پیوسته به هم منجر می شود.
· این رابطه برای اجزای مکانیسم، چیز بیگانه ای
است و ربطی به طبیعت آنها ندارد.
· اگرچه ظاهرا رابطه واحدی به نظر می رسد، ولی
چیزی جز ترکیب اجزاء نیست.
· چیزی جز اختلاط (مخلوط شدن، قاطی شدن) اجزاء
نیست.
· چیزی جز انبوهه اجزاء و امثالهم نیست.»
· (هگل، «مجموعه آثار»، جلد ۵، ص ۱۸۰)
۷۰
· ماهیت ارگانیسم را اما چیزی تشکیل می دهد که در
آن، کل بر اجزاء مقدم است و اجزاء فقط در رابطه با کل امکان پذیر می گردند.
· اجزاء فقط به خاطر کل است که هستند و در تأثیر
متقابل با یکدیگر و بنا بر علیت خاص خود، کل را پدید می آورند.
· این تعین و تعریف ارگانیسم، دیالک تیکی است.
· و کانت می بایستی از همین جا به نسبیت بخشی
(رلاتیویزاسیون) سیستم مقولتی خود برسد.
· اما نه به سیستم مقولتی خود.
· (اصطلاح مقولتی را به تقلید از اصطلاح عقیدتی می
سازیم:
· از عقیده، صفت عقیدتی و از مقوله، صفت مقولتی
ساخته می شود. مترجم)
۷۱
· نگرش دیالک تیکی و سیستم مقولتی پیشاپیش تشکیل
یافته در فلسفه کانت به طرز بی واسطه روی در روی یکدیگر قرار دارند.
۷۲
· به همین دلیل است که کانت برای توضیح ارگانیسم، مفهوم
هدفگراییت طبیعی را (هدفگراییت عینی را) به خدمت می گیرد و با اعلام وسیله کمکی
بودن آن، اعتبارش را فی الفور محدود می سازد.
۷۳
· استفاده از این وسیله کمکی فقط در صورتی مصلحت
است که شناخت به سرحدات سیستم مقولتی آنالیتیک (تحلیل) ترانسندنتال (ماورای تجربی)
برمی خورد.
· موردی که در فرم های طبیعی ارگانیکی پیش می آید.
۷۴
· کانت می نویسد:
· «مجاز بودن استفاده از نوع توضیح مکانیکی کلیه
فراورده های طبیعی، فی نفسه، نامحدود است.
· اما توان ما در این زمینه، بنا بر ساخت و پرداخت
فهم ما، در زمنیه درک چیزهایی که اهداف طبیعی اند، چندان نامحدود نیست.
· حتی خیلی هم محدود است.»
· (کانت، «آثار»، جلد ۵، ص ۵۳۷)
ادامه دارد.
هیچ نظری موجود نیست:
ارسال یک نظر