خرد ـ انسان ـ تاریخ (۱۳۸)

·

پروفسور دکتر مانفرد بور

برگردان

شین میم شین

فصل هفتم

اعلام فلسفی استقلال انسان

توسط ایمانوئل کانت

فصل هفتم

بخش اول

قسمت ۸

۱۳

·     مستلزم هر چیزی به مثابه هدف طبیعی اولا این است که  اجزای هستی اش، بنا بر فرم، فقط با رابطه اش با کل امکان پذیر باشد.

۱۴

·     برای اینکه هر چیزی، خود هدفی است و متعقبا تحت مفهومی و یا تحت ایده ای درک می شود.

·     ایده ای که باید تعیین کننده گل محتوای آن به طرز اپریوریکی (ماورای تجربی) باشد.

۱۵

·     از آنجا که هر چیز که فقط بدین نوع به مثابه امکان پذیری اندیشیده می شود، چیز مصنوعی صرفی است

·     یعنی فراورده علت معقولی است که از ماده، یعنی از اجزای همان چیز متفاوت است.

۱۶

·     فراورده ای است که علیتش در تشکیل و در پیوند اجزا به واسطه ایده اش از کل ممکنه تعیین می وشد و نه به واسطه طبیعت خارج از آن (مستقل از آن.) 

۱۷

·     اما اگر چیزی به مثابه فراورده طبیعی، در خویشتن خویش و در ممکنیت درونی خویش، حاوی رابطه ای با اهداف باشد، یعنی فقط به مثابه هدف طبیعی و بدون علیت مفاهیم، به مدد موجود معقول در خارج از آن امکان پذیر باشد، در آن صورت، ثانیا مستلزم این خواهد بود که اجزایش با یکدیگر پیوند خورند و وحدت کلی تشکیل یابد، که متقابلا علت و معلول فرم آنند.

۱۸

·     چون تنها بدین طریق، امکان آن فراهم می آید که برعکس، متقابلا ایده کل به نوبه خود تعیین کننده فرم و رابطه کلیه اجزاء باشد.

·     نه به عنوان علت.

·     چون در آن صورت، فراورده ای مصنوعی می گشت.

·     بلکه به دلیل شناخت وحدت سیستماتیک فرم و رابطه ی کلیه تنوعات.

·     تنوعاتی که برای قضاوت کننده، محتوای  ماده موجود را تشکیل می دهند.

۱۹

·     مستلزم جسمی که فی نفسه بنا بر ممکنیت درونی اش به مثابه هدف طبیعی باید مورد قضاوت قرار گیرد، این است که اجزایش یکدیگر را در مجموع هم بنا بر فرمش و هم بنا بر رابطه اش ، متقابلا و بدین طریق به مثابه کل با علیت خویشتن خویش پدید آورند.

۲۰

·     جسمی که مفهومش باز هم مجددا برعکس، (در موجودی که بنا بر علیت درخور چنین فراورده ای دارای مفاهیم باشد) قادر به قضاوت راجع به علت آن بنا بر اصلی و متعاقبا پیوند علل مؤثر (معلول ساز) و همزمان، معلول ناشی از علل باشد.

ادامه دارد.