تعریف (1)

پروفسور دکتر گئورگ کلاوس
برگردان شین میم شین

·         معنی تحت اللفظی تعریف:

·        تعریف به معنی ابراز نظر (دقیق) راجع به چیزها و به معنی مرزبندی چیزها با یکدیگر است.

1

·        تعریف به معنی تعیین ماهیت چیزها، خواص، روابط و غیره آنها ست.

2

·        تعریف به معنی تعیین محتوا و یا معنای مفاهیم، کلمات، علائم و غیره است.

3

·        تعریف به معنی تعیین معانی  مفاهیم، واژه ها و علائم بر طبق قواعد متدی ـ منطقی است.

·        هر تعریفی یک معادله منطقی است و از عناصر زیر تشکیل می یابد:

1

·        معروف (آنچه که تعریف می شود.)

2

·        معرف (آنچه که به واسطه آن چیزی تعریف می شود.)

·        آن سان که در هر رابطه ای معرف می تواند با معروف جایگزین شود و معروف با معرف.

·         انواع مهم تعریف را می توان به شرح زیر نام برد:

I

تعریف رئال (واقعی)  و یا تعریف شیئی

(تعریف کلاسیک)   

·        تعریف رئال (واقعی) به تعریف اشیاء، خواص، طبقاتی از اشیاء و طبقاتی از خواص می پردازد و ماهیت آنها را برملا می سازد.

·        در منطق سنتی برای انجام آن قواعدی تعیین شده است:

مفهوم (مفهوم مربوط به چیزمورد نظر) =  مفهوم نوعی +  تفاوت نوعساز

·        مثالی در مورد متوازی الاضلاع

هر متوازی الاضلاع = چهارگوشه ای که اضلاع مقابل هم آن با هم موازی اند.  

متوازی الاضلاع معروف (تعریف شده) است.   

چهارگوشه مفهوم نوعی است

اضلاع مقابل هم آن با هم موازی اند، معرف است (بواسطه آن متوازی الاضلاع تعریف می شود.)

با هم موازی اند، تفاوت نوعساز است.

الف

·        مفهوم نوعی اشیاء، در مورد متوازی الاضلاع عبارت است از طبقه چهارگوشه ها

ب

·        تفاوت نوعساز که از نوعی، نوع معینی را منفصل می کند، عبارت است از موازی بودن دو ضلع مقابل هم.

 

·        تعریف رئال (واقعی)  به دو فرم زیر صورت می گیرد:

1

·        فرم اول بلحاظ منطقی همواره عبارت است از تشکیل مقطع دو طبقه.

·        یعنی تشکیل طبقه ای از اشیاء که حاوی عناصری است که دو طبقه دیگر در آنها مشترکند.

2

·        فرم دوم عبارت است از ترکیب دو طبقه که مبنای طبقه جدیدی می شود.

·        به جای طبقات می توان مفاهیم منطبق با آنها (مسندها) را مبنا قرار داد.

·        تعریف رئال (واقعی) رایج ترین نوع تعریف است. 

·        منطق سنتی بر آن بوده که کلیه تعاریف باید در فرم تعریف رئال صورت گیرند و قواعد لازم زیر را برای انجام صحیح آن تدوین کرده بود:

1

·        دو بخش اصلی تعریف باید دامنه یکسانی داشته باشند.

2

·        مفهومی که قصد تعریف آن را داریم، باید نازلتر از مفهوم نوعی بعدی باشد.

3

·        مفهومی که قصد تعریف آن را داریم، نباید بمثابه بخشی از مفهوم جدید جلوه کند.

4

·        تعریف نباید حاوی تعین های منفی باشد.

·        (منظور از تعین های منفی، تعریف چیزی بر اساس صفاتی است که فاقد آنها ست.

·        مثلا خدا مادی نیست. مترجم)  

5

·        تعریف باید واضح، روشن و صریح باشد و فقط خواص ماهوی چیز مربوطه را مطرح سازد.

·        همه این نکات حاکی از آنند که قوانین منطق صوری باید مورد توجه قرار گیرند و هرگز نباید گشتاوری غیر منطقی در تعریف وارد شود.

·        هر تعریف رئال به ما از چیستائی چیزها و پدیده ها خبر می دهد.

·      هر تعریف رئال به ما نشان می دهد که چیز مورد نظر با چیزهای دیگر چه رابطه ای دارد و حاوی کدام خواص خودویژه  است که آن را از چیزهای دیگر متمایز می سازد.

ادامه دارد.