فصل
پنجم
ایدئالیسم
پروفسور
دکتر اندراس گدو
برگردان
شین میم شین
بخش
چهارم
پوزیتیویسم و
فلسفه حیات
به مثابه طرز
تفکر:
انکار سیستم
وارگی (سیستمیت) تفکر کلاسیک بورژوائی
قسمت سوم
اکلکتیسیسم (2)
شارل برنا رنوا
و انتوان آگوستین کورنه
ادامه
انتوان
اگوستین کورنه (1801 ـ 1877)
فیلسوف
و ریاضی دان فرانسوی
نماینده
اکلکتیسیسم
از
فلاسفه بورژوائی واپسین
1
·
تلاش انتوان اگوستین کورنه در جهت
تشکیل نمودار فلسفی فراگیری از علوم، روی هم رفته بطرز پوزیتیویستی صورت می گیرد
که در چارچوب این اکلکتیسیسم، حاوی عناصر زیر است:
الف
·
نظرات مهمی در رابطه با عینیت
تصادف
·
(کورنه،
«توضیح تئوری تصادف و احتمالات»، فصل دوم، 1843
·
«راجع
به بنیاد و ترکیب و خصلت فلسفه انتقادی»،
ص 33
·
«ایده
اصلی علم در تاریخ»، ص 62)
ب
·
گشتاورهائی از تاریخیت و تضادمندی در
وضع سابق ریاضیات و علوم طبیعی
ت
·
جمعبندی مفصلی از تز پسا تاریخ
·
(همانجا)
2
·
نگرش پسا تاریخی و ضد تاریخی (آهیستوریکی)
هم بر استنباطات فلسفی کورنه مسلط بوده و هم بر استنباطات او از علوم.
3
·
ماتریالیسم در منجلات به اصطلاح «تاریخ
مغلوب گشته» فرو می رود و از نظرها محو و نا پدید می شود و یا ـ به همان سان که در
اثر فریدریش البرت لانگه تحت عنوان «تاریخ ماتریالیسم» ـ به ایدئالیسم استحاله می
یابد:
·
«از آنجا
که بنظر ما، ماده و نیروها چیزی جز ایده ها نیستند، و نمی توانند هم چیزی جز ایده
ها باشند، بنابرین، نتیجتا باید علمای فیزیک و شیمی را، یعنی این ماتریالیست ها را،
یعنی این علمای حرفه ای دینامیک را ـ بر خلاف پیشداوری رایج ـ بیشتر ایدئالیست
محسوب داشت تا سنسوئالیست (حسگرای) حرفه ای.»
·
(کورنه،
«ماتریالیسم، ویتالیسم، راسیونالیسم»، ص 36، 1979)
4
·
خلاصه کلام اینکه این فرقه از اکلکتیسیسمِ
عمدتا متمایل به پوزیتیویسم، چیزی جز ختم مقال اسپیریتوئالیستی (روحگرائی) نبوده
است:
·
در این فرقه از اکلکتیسیسم، روح
متجسم در مذهب و عواطف انسانی به عرش اعلی برده می شود تا خرد خوار شمرده شود و
مورد تحقیر قرار گیرد:
·
«آیا
چیزی برتر از فهم و ضمنا برتر از عقل در طبیعت آدمی وجود دارد؟
·
مذهب، عزت، وطن پرستی، محبت، تواضع،
عشق در هر فرمی جواب می دهند، آری، وجود دارد.
·
چیزی برتر از فهم و عقل وجود دارد.
·
چیزی مرجح بر فهم و عقل وجود دارد
و آن روح است.»
·
(همانجا،
ص 216)
پایان
ادامه دارد.
هیچ نظری موجود نیست:
ارسال یک نظر