پراگماتیک

 اثری از مجید ارجمند

پروفسور دکتر گئورگ کلاوس

برگردان شین میم شین

·        پراگماتیک یکی از زیرعرصه های سمیوتیک عمومی است.

·        موضوع پراگماتیک عبارت است از روابط میان علائم و انسان ها.

·        (سمیوتیک واژه ای یونانی است و به معنی تئوری عمومی علائم زبانی است.

·      سمیوتیک بمثابه بخشی از تئوری شناخت به بررسی علائم مشخص زبان معینی نمی پردازد، بلکه تئوری زبانی عامی است.

·        کلیه شناخت ها (معارف)  در تحلیل نهائی از معارف اجتماعی تشکیل می یابند و این امر در اختیار داشتن عوامل زیرین را مشروط می سازد:

·        وسایل تبادل اطلاعات

·        وسایل ذخیره اطلاعات  

·        وسایل حلاجی اطلاعات.  

·        این وسایل را علائم زبانی می نامند. مترجم)  

·        مراجعه کنید به سمیوتیک در تارنمای دایرة المعارف روشنگری

1

·        پراگماتیک از سوئی به بررسی روابط میان واژه ها، جمله ها و غیره هر زبان می پردازد.

·        پراگماتیک از سوی دیگر به بررسی معنا، اهمیت و فونکسیون این واژه ها و جمله ها برای انسان ها می پردازد.

2

·        پراگماتیک بررسی های پسیکولوژیکی و اجتماعی مربوط به زبان را نیز در برمی گیرد.

3

·        پراگماتیک معنامندی واژه ها و جمله ها را پیش شرط قرار می دهد.

·        زیرا ترکیبات واژه ای و یا مجموعه علائم ـ بلحاظ علم نحو بی معنی ـ فاقد فونکسیون اجتماعی اند.

4

·        پراگماتیک سمانتیک را نیز پیش شرط قرار می دهد.

·        زیرا واژه ها، احکام و غیره ی زبان باید معنا داشته باشند، بیانگر چیزی و تصویر معنوی چیزی باشند.

·        (سمانتیک (منطقی) یکی از زیرعرصه های سمیوتیک عمومی است.

·        موضوع سمانتیک عبارت است از رابطه علامت با معنی اش. مترجم)  

·        مراجعه کنید به سمانتیک در تارنمای دایرة المعارف روشنگری

5

·        پراگماتیک اما ـ بر خلاف سمانتیک که خود را عمدتا به فونکسیون معنوی زبان (که فونکسیون سمبولی زبان هم نامیده می شود) محدود می سازد ـ به فونکسیون توسعه زبان و به فونکسیون چیزهای زبانی می پردازد، تا به احساس ها میدان عرض اندام دهد.

·        و به فونکسیون ارزیابی، به فونکسیون سیگنال و به فونکسیون زبان می پردازد، تا دیگران را به رفتار معینی وادارد.

6

·        ما برای نشان دادن این تفاوت ها واژه «آزادی» را از سه نقطه نظر نحوی، سمانتیکی و پراگماتیکی مورد بررسی قرار می دهیم:

الف

از نقطه نظر علم نحو

·        بررسی مبتنی بر علم نحو (جمله بندی) حاکی از آن است که  واژه «آزادی» یک رابطه دو عضوی است.

·        جمله ای از نوع «حسن آزاد است!»، بلحاظ نحوی، نادرست ساخته شده است. 

·        جمله بلحاظ نحوی درست می بایستی برای مثال، چنین باشد:

·        «حسن از استثمار آزاد است!»

ب

از نقطه نظر سمانتیکی

·        از نقطه نظر سمانتیکی باید بررسی شود که اصطلاح «آزادی»  تا چه حدی با وضع اجتماعی مورد نظر واقعا دمساز است.

ت

از نقطه نظر پراگماتیکی

·        از نقطه نظر پراگماتیکی باید پرسید:

·         واژه «آزادی» چه معنی سیاسی، جهان بینانه و غیره دارد؟

·        چه احساسی را در انسان ها برمی انگیزد؟

·        انسان ها رابه چه عملی می تواند وادارد؟

·        (مراجعه کنید به اسکریپتور)

7

·        پراگماتیک در مقایسه با زیررشته های مختلف سمیوتیک ـ بلحاظ علمی ـ کمتر از همه مورد بررسی قرار گرفته است.

8

·        پراگماتیک در حال حاضر تقریبا فقط در چارچوب نئوپوزیتیویسم مورد استفاده قرار می گیرد.

الف

·        نتایج حاصل از آن بوسیله تعدادی از نمایندگان نئوپوزیتیویسم، به نفع ایدئولوژی امپریالیستی تحریف می شوند.

ب

مثال

·        نمایندگان نئوپوزیتیویسم ادعا می کنند که بخش اعظم تضادهای اجتماعی، مبارزات طبقاتی و غیره به این دلیل تشکیل می شوند که انسان ها واژه های در واقع بی معنائی از قبیل «آزادی»، «سرمایه»، «فاشیسم» را واقعی تلقی می کنند، فریب این واژه ها را می خورند و به اعمال نادرست و اشتباه آمیز دست می زنند.

9

·        تدوین و توسعه یک پراگماتیک علمی که بیشک از اهمیت سیاسی و جهان بینانه بزرگی برخوردار است، تنها بر مبنای تئوری انعکاس ماتریالیستی ـ دیالک تیکی، ضمن در نظر گرفتن اسالیب (متدها) و نتایج ماتریالیسم تاریخی می تواند امکان پذیر گردد.

·        مراجعه کنید به سمیوتیک در تارنمای دایرة المعارف روشنگری 

پایان