نیکی (خیر، خوبی) (6) (بخش آخر)

طرحی از طراح ارجمند مجله هفته

پروفسور ولفگانگ پطر ایش هورن
برگردان شین میم شین

VI
تئوری خیر و نیکی در فلسفه مارکسیستی

• برای ارزیابی تئوریک راستین از مسئله خیر و نیکی اخلاقی به درک ماتریالیستی تاریخ و درک ماتریالیستی انسان ـ به مثابه موجود اجتماعی مشخص ـ نیاز مبرم و بی چون و چرا هست.

• مراجعه کنید به درک ماتریالیستی تاریخ در تارنمای دایرة المعارف روشنگری

1

• درک ماتریالیستی تاریخ و درک ماتریالیستی انسان نشان می هد، که منافع انسان ها و اهداف اگوئیستی (خودخواهانه) و یا فداکارانه شان و یا اهداف عقلی خیالی بی غل و غش آنها، از روند تولید مادی آنها، از مناسبات اجتماعی و طبقاتی واقعی آنها سرچشمه می گیرد و تنها در این مناسبات اجتماعی و طبقاتی واقعی و یا از طریق تحول آن می تواند تحقق یابد.

2

• هنجارها و تصورات اخلاقی راجع به این که چه چیزی بلحاظ اخلاقی خوب (خیر، نیک) است، هرگز نمی توانند چیزی غیر از فرم های ایدئولوژیکی ضروری باشد که انسانها در آنها منافع واقعا مشروط خود را بطور ایده ای بازتاب می بخشند و بر زبان می رانند.
• این هنجارها و تصورات اخلاقی، اهرم ایده ای (و یا ترمز ایده ای) کنش اجتماعی ـ پراتیکی انسان ها را تشکیل می دهند که بوسیله مناسبات اجتماعی واقعی مشروط می گردند.

3

• شرایط اجتماعی طبقاتی ـ آنتاگونیستی پیامدهای زیرین را در رابطه با تئوری خیر و نیکی اخلاقی موجب می شود:

الف

• اولا سبب می شود که تضاد منافع طبقاتی به نظریات متضاد راجع به خیر و شر اخلاقی منجر شود.

ب

• ثانیا سبب می شود که تضاد منافع طبقاتی بمثابه مبارزه میان این نظریات خودنمائی کند.

ت

• ثالثا موجب مستقل گشتن مناسبات اجتماعی از انسان ها می شود که بصورت تصورات ایدئالیستی ـ تخیلی، سوبژکتیویستی و یا ناتورالیستی راجع به ماهیت خیر و شر تبیین می یابد:
• این امر یکی از مهمترین بنیان های اجتماعی ایدئالیسم را در اتیک تشکیل می دهد.

• مراجعه کنید به بیگانگی در تارنمای دایرة المعارف روشنگری

4

• ساختمان سوسیالیسم، از این لحاظ نیز وضع و حال نوینی به همراه می آورد:

الف

• اولا از بین رفتن آنتاگونیسم طبقاتی و انطباق کامل منافع اجتماعی در جامعه سوسیالیستی با منافع اساسی کلکتیف های سوسیالیستی و شخصیت سوسیالیستی به وحدت تصورات اصولی راجع به خیر و شر اخلاقی منجر می شود.
• البته این حقیقت امر بمعنی این نیست که در مسائل منفردی، اینجا و آنجا تضادهائی در روند بغرنج توسعه اجتماعی مشاهده نشوند.

ب

• ثانیا تحول آگاهانه در روند زندگی اجتماعی ایجاب می کند، که تصورات مربوط به خیر و شر اخلاقی آگاهانه بر طبق الزامات ساختمان سوسیالیستی جامعه، بنا بر منافع توسعه سوسیالیستی، همبود سوسیالیستی و شخصیت سوسیالیستی هدایت شوند.

ت

• مسائل اخلاق، بویژه مسئله خیر و شر اخلاقی، در چارچوب توسعه جنبش کارگری انقلابی و قبل از همه، در جریان ساختمان سوسیالیسم، خصلت عرفانی و معمائی خود را (که در سراسر توسعه اجتماعی ماقبل داشته اند) از دست می دهند.

• مراجعه کنید به اخلاق

پایان